Öz
Bu araştırma, Türkiye’de farklı üniversitelerin okul öncesi öğretmenliği programlarında öğrenim görmekte olan öğretmen adaylarının okudukları programa ilişkin algılarını metaforlar aracılığıyla ortaya koymayı amaçlamaktadır. Betimsel nitelik taşıyan bu araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden biri olan olgubilim yaklaşımı kullanılmıştır. Kolay ulaşılabilir örnekleme yöntemiyle seçilen çalışma grubunu 2013-2014 eğitim-öğretim yılında Hacettepe, Yüzüncü Yıl ve Karadeniz Teknik Üniversiteleri Eğitim Fakültesi Okul Öncesi Öğretmenliği lisans programlarında öğrenim gören 264 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmaya katılan öğretmen adaylarının, okul öncesi öğretmenliği programına ilişkin sahip oldukları algıları ortaya çıkarmak için görüşme formu hazırlanmıştır. Öğretmen adaylarının okul öncesi öğretmenliği programına ilişkin algıları içerik analizi yöntemi ile incelenmiştir. Bu araştırmada elde edilen bulgulara göre erişilen 264 öğretmen adayı okul öncesi öğretmenliği programına ilişkin toplam 183 geçerli metafor üretmiştir. Elde edilen veriler ışığında oluşturulan kategoriler içerisinde en fazla metafor barındıran kategoriler “vazgeçilmez/gerekli”, “rehber/yönlendiren” ve “zenginlik/derinlik” iken en az metafor “estetik/değerli”, “zor” ve “bilgi kaynağı/öğreten” kategorilerinde toplanmıştır.
Anahtar Kelimeler
okul öncesi öğretmen yetiştirme programı öğretmen adayları metafor
Kaynakça
- AÇEV, (2002). Okul öncesi eğitim ve öğretmen yetiştirme toplantısı raporu. 17-18 Ocak, İstanbul.
- AÇEV, (2005). Okul öncesi eğitimde kalite: üniversitelerin rolü toplantı raporu. 20-21 Nisan, İstanbul.
- Akbaba Altun, S. & Apaydın, Ç. (2013). Kız ve erkek öğretmen adaylarının “eğitim” kavramına ilişkin metaforik algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 19(3), 329-354.
- Akman, B. & Taşkın, N. (2010). Türkiye’de ve dünyada okul öncesi öğretmeni yetiştirme alanındaki uygulamalar ve gelişmeler. Geçmişten geleceğe okul öncesi eğitim. MEB Yayınları.
- Annells, M. (2006). Triangulation of qualitative approaches: Hermeneutical phenomenology and grounded theory. Journal of Advanced Nursing, 56(1), 55-61.
- Arslan, M. & Bayrakçı, M. (2006). Metaforik düşünme ve öğrenme yaklaşımının eğitim-öğretim açısından incelenmesi. Millî Eğitim Dergisi, 171, 100-108.
- Aykaç, N. & Çelik, Ö. (2014). Öğretmenlerin ve öğretmen adaylarının eğitim programına ilişkin metaforik algılarının karşılaştırılması. Eğitim ve Bilim, 39(173), 328-340.
- Azar, A. (2011). Türkiye’deki öğretmen eğitimi üzerine bir söylem: Nitelik mi, nicelik mi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1(1), 36-38.
- Coşkun, M. (2010). Lise öğrencilerinin “iklim” kavramıyla ilgili metaforları (zihinsel imgeleri). Turkish Studies, 5(3), 919-940.
- Creswell, J. (2013). Qualitative inquiry & resaerch design: Choosing among five approaches (Second edition). New York: Sage.
- Döş, İ. (2010). Aday öğretmenlerin müfettişlik kavramına ilişkin metafor algıları. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(3), 607-629.
- Dündar, H. & Karaca, E. T. (2013). Formasyon öğrencilerinin ‘pedagojik formasyon programı’na ilişkin sahip oldukları metaforlar. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 19-34.
- Gür, T., Dilci, T. & Coşkun, İ. (2013). Söylem çözümlemesi bağlamında öğretmen adaylarının öğretmenin toplumdaki rollerine ilişkin metafor algıları. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2, 91-106.
- Güveli, E., İpek, A. S., Atasoy, E. & Güveli, H. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının matematik kavramına yönelik metafor algıları. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 2(2), 140-159.
- Heidorn, K. (2001). Expanding The Mind – The Metaphor, <http://members.shaw.ca/keithheidorn/lgqarticles/metaphor.htm>
- Jensen, D. (2008). Metaphors as a bridge to understanding educational and social contexts. International Journal of Qualitative Methods, 5(1), 36-54.
- Kaya, M. F. (2014). Sosyal bilgiler öğretmeni adaylarının çevre sorununa ilişkin algıları: Metafor analizi örneği. Turkish Studies, 9(2), 917-931.
- Lakoff, G. & Johnson, M. (1980). Metaphors we live by. Chicago: University of Chicago Press.
- Merriam, S. B. (2009). Qualitative research: A guide to design and implementation. San Francisco: John Wiley & Sons Inc.
- Nalçacı, A. & Bektaş, F. (2012). Öğretmen adaylarının okul kavramına ilişkin algıları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 239-258.
- Özbaş, B. & Aktekin, S. (2013). Tarih öğretmen adaylarının tarih öğretmenliğine ilişkin inançlarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 9(3), 211-228.
- Özdemir, M. (2012). Lise öğrencilerinin metaforik okul algılarının çeşitli değişkenler bakımından incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 37(163), 96-109.
- Pektaş, M. & Kıldan, A. O. (2009). Farklı branşlardaki öğretmen adaylarının “öğretmen” kavramı ile ilgili geliştirdikleri metaforların karşılaştırılması. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 271-287.
- Rızvanoğlu, K. (2007). Grafik kullanıcı arayüzlerinde metaforların kültürlerarası kav¬ranışı (Fransa ve Türkiye’de bir e-öğrenim sitesi üzerinden karşılaştırmalı bir çalışma). Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Riejos, R., Paloma, U. M. & Martin, C. (2001). The impact of visuals : Using a poster to present metaphor. European Journal of Engineering Education, 26(3), 301-310.
- Saban, A., Koçbeker, N. B. & Saban, A. (2006). An Investigation of the concept of teacher among prospective teachers through metaphor analysis. Educational Sciences: Theory & Practice, 6(2), 509–522.
- Sanchez, A., Jose, M. & Barreiro, V. M. (2000). Desing of virtual reality systems for education : A cognitive approach. Education and Information Technologies, 5(4), 345-362.
- Semerci, Ç., Semerci, N., Eliüşük, A. & Kartal, S. E. (2012). Öğretmenlik mesleğinin gündemine ilişkin öğretmen görüşleri (Bartın ili örneği). Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 22-40.
- Strenski, E. (1989). Disciplines and communities, armies and monasteries and the teaching of composition. Rhetoric Review, 8(1), 137-146.
- Şahin, Ç., Kartal, O. Y. & İmamoğlu, A. (2013). Okul öncesi öğretmen yetiştirme programı hakkında okul öncesi öğretmen adaylarının görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 101-118.
- Şahin, Ş. & Baturay, M. H. (2013). Ortaöğretim öğrencilerinin internet kavramına ilişkin algılarının değerlendirilmesi: Bir metafor analizi çalışması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(1), 177-192.
- Thomas, L. & Beauchamp, C. (2011). Understanding new teachers’ professional identities through metaphors. Teacher and Teacher Education. 27, 762-769.
- Yanpar Yelken, T. (2009). Türkiye, Almanya ve Danimarka öğretmen yetiştirme programlarının standartlarının İngilizce öğretmen adayı görüşlerine göre değerlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9(4), 2047-2094.
- Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Yıldırım, A., Ünal, A. & Çelik, M. (2011). Öğretmen kavramına ilişkin öğretmen, yönetici ve müfettiş algılarının analizi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(2), 92-109.
- Yob, I. (2003). Thinking constructively with metaphors. Studies in Philosophy and Edu¬cation, 22, 127-138.
- Zhao, H., Coombs, S. & Zhou, X. (2010). Developing professional knowledge about teachers through metaphor research: facilitating a process af change. Teacher Development, 14, 381-395.
Öz
This
research aimed at revealing perceptions of teacher candidates attending
preschool teacher training programs of different universities in Turkey related
to programs that they attend through metaphors. Phenomenology approach,
one of the qualitative research methods, was used in the research which
bears a descriptive quality. The study group chosen with convenience sampling
method consists of 264 teacher candidates attending Preschool Education
Department of Hacettepe, Yüzüncü Yıl and Karadeniz Technical Universities in
the academic year of 2013-2014. An interview form was used to reveal
perceptions of teacher candidates attended the research related to preschool
teacher education programme. Preschool teacher candidates' perceptions of
preschool teacher training programs were analyzed by the method of metaphor
analysis. According to the findings obtained in this study, 264 preschool
teachers candidates accessed have produced a total of 183 valid metaphors
related to preschool teacher training program: Within the categories
established under the light of data obtained, those including most metaphors
are accumulated in categories such as "essential/necessary",
"guide/director" and "richness/depth", while the least
metaphor including ones as "aesthetics/valuable",
"difficult" and "a source of information/teacher".
Anahtar Kelimeler
preschool teacher training program teacher candidates metaphor
Kaynakça
- AÇEV, (2002). Okul öncesi eğitim ve öğretmen yetiştirme toplantısı raporu. 17-18 Ocak, İstanbul.
- AÇEV, (2005). Okul öncesi eğitimde kalite: üniversitelerin rolü toplantı raporu. 20-21 Nisan, İstanbul.
- Akbaba Altun, S. & Apaydın, Ç. (2013). Kız ve erkek öğretmen adaylarının “eğitim” kavramına ilişkin metaforik algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 19(3), 329-354.
- Akman, B. & Taşkın, N. (2010). Türkiye’de ve dünyada okul öncesi öğretmeni yetiştirme alanındaki uygulamalar ve gelişmeler. Geçmişten geleceğe okul öncesi eğitim. MEB Yayınları.
- Annells, M. (2006). Triangulation of qualitative approaches: Hermeneutical phenomenology and grounded theory. Journal of Advanced Nursing, 56(1), 55-61.
- Arslan, M. & Bayrakçı, M. (2006). Metaforik düşünme ve öğrenme yaklaşımının eğitim-öğretim açısından incelenmesi. Millî Eğitim Dergisi, 171, 100-108.
- Aykaç, N. & Çelik, Ö. (2014). Öğretmenlerin ve öğretmen adaylarının eğitim programına ilişkin metaforik algılarının karşılaştırılması. Eğitim ve Bilim, 39(173), 328-340.
- Azar, A. (2011). Türkiye’deki öğretmen eğitimi üzerine bir söylem: Nitelik mi, nicelik mi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1(1), 36-38.
- Coşkun, M. (2010). Lise öğrencilerinin “iklim” kavramıyla ilgili metaforları (zihinsel imgeleri). Turkish Studies, 5(3), 919-940.
- Creswell, J. (2013). Qualitative inquiry & resaerch design: Choosing among five approaches (Second edition). New York: Sage.
- Döş, İ. (2010). Aday öğretmenlerin müfettişlik kavramına ilişkin metafor algıları. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(3), 607-629.
- Dündar, H. & Karaca, E. T. (2013). Formasyon öğrencilerinin ‘pedagojik formasyon programı’na ilişkin sahip oldukları metaforlar. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 19-34.
- Gür, T., Dilci, T. & Coşkun, İ. (2013). Söylem çözümlemesi bağlamında öğretmen adaylarının öğretmenin toplumdaki rollerine ilişkin metafor algıları. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2, 91-106.
- Güveli, E., İpek, A. S., Atasoy, E. & Güveli, H. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının matematik kavramına yönelik metafor algıları. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 2(2), 140-159.
- Heidorn, K. (2001). Expanding The Mind – The Metaphor, <http://members.shaw.ca/keithheidorn/lgqarticles/metaphor.htm>
- Jensen, D. (2008). Metaphors as a bridge to understanding educational and social contexts. International Journal of Qualitative Methods, 5(1), 36-54.
- Kaya, M. F. (2014). Sosyal bilgiler öğretmeni adaylarının çevre sorununa ilişkin algıları: Metafor analizi örneği. Turkish Studies, 9(2), 917-931.
- Lakoff, G. & Johnson, M. (1980). Metaphors we live by. Chicago: University of Chicago Press.
- Merriam, S. B. (2009). Qualitative research: A guide to design and implementation. San Francisco: John Wiley & Sons Inc.
- Nalçacı, A. & Bektaş, F. (2012). Öğretmen adaylarının okul kavramına ilişkin algıları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 239-258.
- Özbaş, B. & Aktekin, S. (2013). Tarih öğretmen adaylarının tarih öğretmenliğine ilişkin inançlarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 9(3), 211-228.
- Özdemir, M. (2012). Lise öğrencilerinin metaforik okul algılarının çeşitli değişkenler bakımından incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 37(163), 96-109.
- Pektaş, M. & Kıldan, A. O. (2009). Farklı branşlardaki öğretmen adaylarının “öğretmen” kavramı ile ilgili geliştirdikleri metaforların karşılaştırılması. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 271-287.
- Rızvanoğlu, K. (2007). Grafik kullanıcı arayüzlerinde metaforların kültürlerarası kav¬ranışı (Fransa ve Türkiye’de bir e-öğrenim sitesi üzerinden karşılaştırmalı bir çalışma). Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Riejos, R., Paloma, U. M. & Martin, C. (2001). The impact of visuals : Using a poster to present metaphor. European Journal of Engineering Education, 26(3), 301-310.
- Saban, A., Koçbeker, N. B. & Saban, A. (2006). An Investigation of the concept of teacher among prospective teachers through metaphor analysis. Educational Sciences: Theory & Practice, 6(2), 509–522.
- Sanchez, A., Jose, M. & Barreiro, V. M. (2000). Desing of virtual reality systems for education : A cognitive approach. Education and Information Technologies, 5(4), 345-362.
- Semerci, Ç., Semerci, N., Eliüşük, A. & Kartal, S. E. (2012). Öğretmenlik mesleğinin gündemine ilişkin öğretmen görüşleri (Bartın ili örneği). Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 22-40.
- Strenski, E. (1989). Disciplines and communities, armies and monasteries and the teaching of composition. Rhetoric Review, 8(1), 137-146.
- Şahin, Ç., Kartal, O. Y. & İmamoğlu, A. (2013). Okul öncesi öğretmen yetiştirme programı hakkında okul öncesi öğretmen adaylarının görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 101-118.
- Şahin, Ş. & Baturay, M. H. (2013). Ortaöğretim öğrencilerinin internet kavramına ilişkin algılarının değerlendirilmesi: Bir metafor analizi çalışması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(1), 177-192.
- Thomas, L. & Beauchamp, C. (2011). Understanding new teachers’ professional identities through metaphors. Teacher and Teacher Education. 27, 762-769.
- Yanpar Yelken, T. (2009). Türkiye, Almanya ve Danimarka öğretmen yetiştirme programlarının standartlarının İngilizce öğretmen adayı görüşlerine göre değerlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9(4), 2047-2094.
- Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Yıldırım, A., Ünal, A. & Çelik, M. (2011). Öğretmen kavramına ilişkin öğretmen, yönetici ve müfettiş algılarının analizi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(2), 92-109.
- Yob, I. (2003). Thinking constructively with metaphors. Studies in Philosophy and Edu¬cation, 22, 127-138.
- Zhao, H., Coombs, S. & Zhou, X. (2010). Developing professional knowledge about teachers through metaphor research: facilitating a process af change. Teacher Development, 14, 381-395.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Diğer ID | JA54CK78PY |
| Bölüm | Articles |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Eylül 2016 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2016Cilt: 5 Sayı: 3 |
Cited By
SOCIAL PERSPECTIVE ON EARLY CHILDHOOD EDUCATION: THE PROBLEM OF "CAREGIVER" ATTRIBUTION TO TEACHERS
International Online Journal of Primary Education
https://doi.org/10.55020/iojpe.1297049
Okul öncesi öğretmeni adaylarının “erken okuryazarlık” kavramına yönelik algılarının belirlenmesi
RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
https://doi.org/10.29000/rumelide.1104129
e-ISSN: 2147-1606