Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Öğretmenlerin Karanlık ve Aydınlık Üçlü Kişilik Özellikleri Bağlamında Kişisel ve Mesleki Yetkinlik Algıları

Yıl 2025, Cilt: 14 Sayı: 2, 1 - 11

Asiye Dursun , Hicran Özkul

Öz

Etkili bir eğitim için önemli bir unsur olan öğretmenlerin, kendilerini mesleki açıdan nasıl algıladıkları oldukça önem verilen bir konudur. Bu bağlamda öğretmenlerin kişisel olarak kendilerini nasıl algıladıkları ve sahip oldukları kişilik özellikleri de mesleki boyutta kendilerini algılamaları üzerinde belirleyici olabilmektedir. Bu nedenle bu araştırmada öğretmenlerin mesleki yetkinlikleri ile kişisel yetkinlikleri, Aydınlık ve Karanlık Üçlü kişilik özellikleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın katılımcılarını farklı branşlardan 79’u erkek ve 166’sı kadın olmak üzere 245 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada veriler, Kişisel Bilgi Formu, Kişisel ve Mesleki Yetkinlikler Ölçeği, Aydınlık Üçlü Ölçeği ve Karanlık Üçlü Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Veriler SPSS 26 paket programında gerekli düzenlemelerin ardından çoklu regresyon analizine tabi tutulmuştur. Araştırma sonucunda öğretmenlerin mesleki ve kişisel yetkinlik algısı üzerinde Karanlık Üçlü kişilik özelliklerinin negatif yönde etkili olduğu, Karanlık Üçlü alt boyutlardan Makyavelizmin negatif yönde, Aydınlık Üçlü özelliklerinden Hümanizmin ise pozitif yönde etkili olduğu tespit edilmiştir. Düşük düzeyde de olsa öğretmenlerin Makyavelizm özellikleri azaldıkça, hümanizm özellikleri arttıkça mesleki ve kişisel yetkinliklerinin arttığı sonucuna ulaşılmıştır. Bu sonuçlar doğrultusunda uygulayıcı ve araştırmacılar için öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Mesleki yetkinlik algısı kişisel yetkinlik algısı aydınlık üçlü kişilik özellikleri karanlık üçlü kişilik özellikleri öğretmen

Kaynakça

  • Ahsan, M. T., Sharma, U., & Deppeler, J. M. (2012). Exploring pre-service teachers' perceived teaching-efficacy, attitudes and concerns about inclusive education in Bangladesh. International Journal of Whole Schooling, 8(2), 1-20.
  • Aydın, M. K., Bavlı, B., & Alcı, B. (2013). Examining the effects of pre-service teachers’ personality traits on their teaching competencies. International Online Journal of Educational Sciences, 5(3), 575-586.
  • Bakhru, K. M. (2017). Personal competencies for effective teaching: A review based study. Educational Quest- an International Journal of Education and Applied Social Sciences, 8, 297–303. https://doi.org/10.5958/2230-7311.2017.00067.8
  • Bălan, A.S., Ionescu, M.C., & Stan, A. (2023). Light Triad personality traits and coping strategies of teachers. Current Trends in Natural Sciences, 12(23), 150-159. https://doi.org/10.47068/ctns.2023.v12i23.016
  • Barber, M., & Mourshed, M. (2007). How the world's best performing school systems come out on top. London: McKinsey.
  • Barlett, C. P. (2016). Exploring the correlations between emerging adulthood, Dark Triad traits, and aggressive behavior. Personality and Individual Differences, 101, 293-298. https://doi.org/10.1016/j.paid.2016.05.061
  • Başbay, A., Kağnıcı, D. Y., & Başbay, M. (2018). Öğretmenlerin çokkültürlü yeterlik algıları ile ahlaki olgunluk/yargı ve kişilik özellikleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi. İlköğretim Online, 17(3), 1150-1167. https://doi.org/10.17051/ilkonline.2018.466317
  • Büyüköztürk, Ş., Çakmak-Kılıç, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi.
  • Cömert, E., & Gizir, C. A. (2020). Üniversite öğrencilerinde Karanlık Üçlü: HEXACO kişilik özelliklerinin yordayıcı rolü. Psikoloji Çalışmaları, 40(1), 127-159. https://doi.org/10.26650/SP2019-0031
  • Cooke, P. (2020). Dark Entrepreneurship, the 'Dark Triad' and Its Potential 'Light Triad' Realization in 'Green Entrepreneurship'. Urban Science. 4(4), 45. https://doi.org/10.3390/urbansci4040045
  • Čopková, R. (2020). The Dark Triad in helping professions–Comparison of teachers and pedagogy students. Journal of Women's Entrepreneurship and Education, 1(2), 125-141. https://doi.org/10.28934/jwee20.12.pp125-141
  • Čopková, R. (2021). Burnout Syndrome and Dark Triad at Schools: Engineers as Teachers of Vocational Technical Subjects. Journal on Efficiency and Responsibility in Education and Science, 14(3), 195-203. https://doi.org/10.7160/eriesj.2021.140306
  • Cramer, K. M. (2013). Six criteria of a viable theory: Putting reversal theory to the test. Journal of Motivation, Emotion,and Personality, 1, 9–16. https://doi.org/10.12689/jmep.2013.102
  • Çalışkan, M., Işık, A. N., & Saygın, Y. (2013). Öğretmen adaylarının ideal öğretmen algıları. İlköğretim Online, 12(2), 575-584.
  • Çetinkaya, F. (2019). Okul öncesi öğretmenlerinin öz yeterlik inançları ile öğretmenlik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi.
  • Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk Ş. (2021). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik spss ve lisrel uygulamaları. Pegem Akademi.
  • Erhan, T. (2022). Karanlık ve Aydınlık Üçlü kişilik özellikleri bağlamında yapıcı sapma davranışı: Havacılık çalışanları üzerine bir araştırma. Journal of Aviation Research, 4(1), 146-163. https://doi.org/10.51785/jar.1066310
  • Fabella, F. E. T., & Santos, C. M. (2023). The influence of the Dark Triad of personality traits on the competitiveness of selected educators. International Journal of Science and Healthcare Research, 8(2), 312-320. https://doi.org/10.52403/ijshr.20230240
  • Füllemann, D., Jenny, G. J., Brauchli, R., & Bauer, G. F. (2015). The key role of shared participation in changing occupational self-efficacy through stress management courses. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 88(3), 490–510. https://doi.org/10.1111/joop.12124
  • Gallagher, M. W., Teramoto Pedrotti, J., Lopez, S. J., & Snyder, C. R. (2019) Hope. In M. W. Gallagher & S. J. Lopez (Eds.), Positive psychological assessment: A handbook of models and measures (pp. 77–95). Washington DC: American Psychological Association.
  • Garmon, M. A. (2004). Changing preservice teachers' attitudes/beliefs about diversity: What are the critical factors? Journal of Teacher Education, 55, 201-213. https://doi.org/10.1177/0022487104263080
  • Goddard, R. D., & Goddard, Y. L. (2001). A multilevel analysis of the relationship between teacher and collective efficacy in urban schools. Teaching and Teacher Education, 17(7), 807-818.
  • Greitemeyer, T., & Seidl, N. (2024). Dark and light university: The relationship between dark and light personality traits and educational choices and the desire for power as a mediating factor. Acta Psychologica, 248, 104400. https://doi.org/10.1016/j.actpsy.2024.104400
  • Hakim, A. (2015). Contribution of competence teacher (pedagogical, personality, professional competence and social) on the performance of learning. The International Journal of Engineering and Science, 4(2), 1-12.
  • Jonason, P. K., & Webster, G. D. (2010). The dirty dozen: A concise measure of the dark triad. Psychological Assessment, 22(2), 420–432. https://doi.org/10.1037/a0019265
  • Juhásová, A., & Gatial, V. (2024). Interaction styles of teachers with characteristics of the dark triad. International Journal of Professional Business Review: Int. J. Prof. Bus. Rev., 9(11), 27.
  • Kalafat, S. (2012). The effect of high school teachers' personality traits on teacher competencies. Journal of Higher Education and Science, 2(3), 193-200. https://doi.org/10.5961/jhes.2012.050
  • Kalafat, S. (2014). Ortaokul öğretmenlerinin kişilik özelliklerinin öğretmenlik yeterlik algılarını yordama gücünün çeşitli değişkenlere göre karşılaştırılması, Karaelmas Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(1), 22-32. https://dergipark.org.tr/en/pub/kebd/issue/67214/1049086
  • Kaufman, S. B., Yaden, D. B., Hyde, E., & Tsukayama, E. (2019). The light vs. Dark Triad of personality: Contrasting two very different profiles of human nature. Frontiers in Psychology, 10(467), 1-26. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2019.00467
  • Kaya, H. I., Küçükali, R., & Ada, Ş. (2018). Yapılandırmacı öğrenme yaklaşımı uygulamalarında öğretmen adaylarının öğrenmede öz-düzenleme ve yeterlik algıları. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(44), 75-84. https://dergipark.org.tr/en/pub/ataunisosbd/issue/36410/412032
  • Kazu, H., & Demiralp, D. (2017), Öğretmen adayları için kişisel-mesleki yetkinlikler algı ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 23(3), 425-464. https://doi.org/10.14527/kuey.2017.015
  • Kholidiah, K., Basuki, B., & Hamidah, H. (2023). Dark Triad and Light Triad personality in awareness of the role of educator accountants. Asian Journal of Engineering, Social and Health, 2(5), 329-346. https://doi.org/10.46799/ajesh.v2i5.61
  • Kim, L. E., Dar-Nimrod, I., & MacCann, C. (2018). Teacher personality and teacher effectiveness in secondary school: Personality predicts teacher support and student self-efficacy but not academic achievement. Journal of Educational Psychology, 110(3), 309-323. https://doi.org/10.1037/edu0000217
  • Kiral Ucar, G., Kaynak Malatyalı, M., Özdemir Planalı, G., & Kanik, B. (2023). Personality and pro-environmental engagements: The role of the Dark Triad, the Light Triad, and value orientations. Personality and Individual Differences, 203, 112036. 1-6. https://doi.org/10.1016/j.paid.2022.11203
  • Korkmaz, C. İ. (2024). Spor Yöneticileri Perspektifinden Karanlık Üçlü Kişilik Özelliği ile Toksik Liderlik Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Uluç, E. A. & Uluç, S. (ed.) (2024). Spor Bilimleri Alanında Akademik Araştırma ve Değerlendirmeler II içinde. Özgür Yayınları. https://doi.org/10.58830/ozgur.pub452
  • Krok, D., & Tkaczyk, J. (2024). The Light vs. Dark Triad and compassion for others: The mediating role of inner harmony among teachers. Archives of Psychiatry & Psychotherapy, 26(3). https://doi.org/10.12740/APP/183678
  • Kunter, M., Kleickmann, T., Klusmann, U., & Richter, D. (2015). The development of teachers' professional competence. Cognitive activation in the mathematics classroom and professional competence of teachers: Results from the COACTIV Project, 63-77. https://doi.org/10.1007/978-1-4614-5149-5_4
  • Kurt, T. (2012). Öğretmenlerin öz yeterlik ve kolektif yeterlik algıları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(2), 195-227.
  • Lenkov, S. L., Rubtsova, N. E., Nizamova, E. S., Lenkov, S. E., Rubtsova, N., & Nizamova, E. (2017). The Dark Triad of personality and work efficiency of kindergarten teachers. European Proceedings of Social and Behavioral Sciences, 33. https://doi.org/10.15405/epsbs.2017.12.20
  • Liakopoulou, M. (2011). The Professional Competence of Teachers: Which qualities, attitudes, skills and knowledge contribute to a teacher's effectiveness. International Journal of Humanities and Social Science, 1(21), 66-78.
  • Maralov, V. G., & Maralova, T. P. (2024). The role of psychological capital in the development of the dark and Light Triad of personality traits in university students. Education & Pedagogy Journal, (2), 36-52. https://doi.org/10.23951/2782-2575-2024-2-36-52
  • McClelland, D. C. (1993). The Concept of Competence in Spencer, LM and Spencer, BC, 1993. Competence at Work. John Wiley & Son. New York.
  • Mertler, C. A., & Vannatta, R. (2017). Advanced anda multivariate statistical methods: Practical application and interpretation (6rd ed.). Routledge.
  • Miesera, S., & Gebhardt, M. (2018). Inclusive vocational schools in Canada and Germany. A comparison of vocational pre-service teachers′ attitudes, self-efficacy and experiences towards inclusive education. European Journal of Special Needs Education, 33(5), 707-722.
  • Mihić, S. S., Vorkapić, S. T., & Čepić, R. (2022). Teachers’ Competencies for Inclusive Teaching: Relation to Their Professional Development and Personality. European Journal of Contemporary Education, 11(2), 446-458 https://doi.org/10.13187/ejced.2022
  • Moshagen, M., Hilbig, B. E., & Zettler, I. (2018). The dark core of personality. Psychological Review, 125(5), 656-688. https://doi.org/10.1037/rev0000111
  • Muris, P., Merckelbach, H., Otgaar, H., & Meijer, E. (2017). The malevolent side of human nature: A meta-analysis and critical review of the literature on the Dark Triad (narcissism, Machiavellianism, and psychopathy). Perspectives on Psychological Science, 12(2), 183-204. https://doi.org/10.1177/1745691616666070
  • Okumuş, S., & Öztürk, B. (2019). Examining the environmental self-efficacy perceptions of classroom teacher candidates in terms of various variables. e-Kafkas Journal of Educational Research, 6(2), 9-18. https://doi.org/ 10.30900/kafkasegt.587686
  • Okursoy, F. T. (2016). Öğretmenlerin özyeterlik algıları ile yaşam doyumları arasındaki ilişki [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Pamukkale Üniversitesi.
  • Özdemir, G., & Başar, A. İ. (2024). A Study on the Relationship between Teachers’ Dark Triad Personality Traits and Organizational Cynicism Behaviours. Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 14, 1068-1078. https://doi.org/10.51531/korkutataturkiyat.1410217
  • Özsoy, E., & Ardıç, K. (2017). Karanlık Üçlü’nün (narsisizm, Makyavelizm ve psikopati) iş tatminine etkisinin incelenmesi. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 24(2), 391-406.. https://doi.org/10.18657/yonveek.297733
  • Özsoy, E., Rauthmann, J. F, Jonason, P. K., & Ardıç, K. (2017). Reliability and validity of the Turkish versions of Dark Triad Dirty Dozen (DTDD-T), Short Dark Triad (SD3-T), and Single Item Narcissism Scale (SINS-T). Personality and Individual Differences, 117, 11–14.
  • Polatcı, S., & Ülkü, T. (2023). Aydınlık ve Karanlık Üçlünün etik dışı örgütsel davranış sergileme motivasyonları: Banka personeli üzerine nitel bir araştırma, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24(2), 230-259. https://doi.org/10.17494/ogusbd.1245688
  • Polatcı, S., & Yeloğlu, H. O. (2021). Karanlık ve Aydınlık Üçlü kişilik özelliklerinin girişimcilik niyeti üzerindeki etkisinin incelenmesi. Journal of Organizational Behavior Review, 3(1), 73-87.
  • Sevi, B., Urganci, B., & Sakman, E. (2020). Who cheats? An examination of light and dark personality traits as predictors of infidelity. Personality and Individual Differences, 164(110126). 1-6. https://doi.org/10.1016/j.paid.2020.110126
  • Streiner, D. (2003). Starting at the beginning: An introduction to coefficient alpha and internal consistency. Journal of Personality Assessment, 80, 99–103. https://doi.org/10.1080/01490400.2015.1127189.
  • Şahin, A. (2011). Öğretmen algılarına göre etkili öğretmen davranışları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 239-259.
  • Tabachnick, B. G. & Fidell, L. (2020). Çok değişkenli istatistiklerin kullanımı (Çev. Ed. Mustafa Baloğlu). Nobel Yayınevi.
  • Tekeş, B., & Bıçaksız, P. (2021). Aydınlık Üçlü (light triad) ölçeğinin psikometrik özelliklerinin değerlendirilmesi. AYNA Klinik Psikoloji Dergisi, 8(3), 535-556. https://doi.org/10.31682/ayna.871395
  • Temelli, E., Kaya, S., Kazgan, M. H., Yılmaz, N. A., Ayar, E., & Yükseloğlu, E. H. (2021). The role of genetics in Dark Triad personality traits. Forensic Medicine Bulletin, 26(3), 197-204. https://doi.org/10.17986/blm.1462
  • Ural, A. (2024). Öğretmen Rollerinin Özellikleri Üzerine Bir Çözümleme. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 22(1), 687-711. https://doi.org/10.37217/tebd.1396521
  • Vizek-Vidović, V., Rijavec, M., Vlahović-Štetić, V., & Miljković, D. (2014). Psihologija obrazovanja [Educational psychology]. [In Croatian]. Zagreb: IEP-Vern.
  • Vorkapić, S. T., & Peloza, I. (2017). Exploring personality traits and well-being among pre-school and primary school teachers in Croatia. Current Issues in Personality Psychology, 5(1), 21-31. https://doi.org/10.5114/cipp.2017.65830
  • Wardoyo, C. (2015). The measurement of teacher's personality competence and performance using embedded model. Journal of Education and Practice, 6(26), 18-23.
  • Yılmazer, T., Karagöz, Ş., Uzunbacak, H. H., & Akçakanat, T. (2021). Karanlık Üçlü kişilik özellikleri, psikolojik ayrıcalık, göreli yoksunluk ve işten ayrılma niyeti arasındaki ilişkiler üzerine bir araştırma. EKEV Akademi Dergisi. 25(86), 597-622.

Teachers’ Dark and Light Triad Personality Traits in the Context of Perceptions of Personal and Professional Competence

Yıl 2025, Cilt: 14 Sayı: 2, 1 - 11

Asiye Dursun , Hicran Özkul

Öz

How teachers, who are an important element for an effective education, perceive themselves professionally is a very important issue. In this context, how teachers perceive themselves personally and the personality traits they possess can also have an impact on their professional self-perception. For this reason, this study aimed to examine the relationships between teachers' professional competencies and their personal competencies, Light and Dark Triad personality traits. The participants of the study consisted of 245 teachers from different branches, 79 of whom were male and 166 of whom were female. The data were collected using Personal Information Form, Personal and Professional Competencies Scale, Light Triad Scale and Dark Triad Scale. The data were subjected to multiple regression analysis after necessary adjustments in SPSS 26 package program. The results indicated that Dark Triad personality traits had a negative effect on teachers' perception of professional and personal competence, Machiavellianism, one of the Dark Triad sub-dimensions, had a negative effect, and Humanism, one of the Light Triad traits, had a positive effect. The study concluded that as teachers' Machiavellianism characteristics decreased and their humanism characteristics increased, even at a low level, their professional and personal competencies increased. In line with these results, suggestions for practitioners and researchers are presented.

Anahtar Kelimeler

Perception of professional competence perception of personal competence light triad personality traits dark triad personality traits teacher

Kaynakça

  • Ahsan, M. T., Sharma, U., & Deppeler, J. M. (2012). Exploring pre-service teachers' perceived teaching-efficacy, attitudes and concerns about inclusive education in Bangladesh. International Journal of Whole Schooling, 8(2), 1-20.
  • Aydın, M. K., Bavlı, B., & Alcı, B. (2013). Examining the effects of pre-service teachers’ personality traits on their teaching competencies. International Online Journal of Educational Sciences, 5(3), 575-586.
  • Bakhru, K. M. (2017). Personal competencies for effective teaching: A review based study. Educational Quest- an International Journal of Education and Applied Social Sciences, 8, 297–303. https://doi.org/10.5958/2230-7311.2017.00067.8
  • Bălan, A.S., Ionescu, M.C., & Stan, A. (2023). Light Triad personality traits and coping strategies of teachers. Current Trends in Natural Sciences, 12(23), 150-159. https://doi.org/10.47068/ctns.2023.v12i23.016
  • Barber, M., & Mourshed, M. (2007). How the world's best performing school systems come out on top. London: McKinsey.
  • Barlett, C. P. (2016). Exploring the correlations between emerging adulthood, Dark Triad traits, and aggressive behavior. Personality and Individual Differences, 101, 293-298. https://doi.org/10.1016/j.paid.2016.05.061
  • Başbay, A., Kağnıcı, D. Y., & Başbay, M. (2018). Öğretmenlerin çokkültürlü yeterlik algıları ile ahlaki olgunluk/yargı ve kişilik özellikleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi. İlköğretim Online, 17(3), 1150-1167. https://doi.org/10.17051/ilkonline.2018.466317
  • Büyüköztürk, Ş., Çakmak-Kılıç, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi.
  • Cömert, E., & Gizir, C. A. (2020). Üniversite öğrencilerinde Karanlık Üçlü: HEXACO kişilik özelliklerinin yordayıcı rolü. Psikoloji Çalışmaları, 40(1), 127-159. https://doi.org/10.26650/SP2019-0031
  • Cooke, P. (2020). Dark Entrepreneurship, the 'Dark Triad' and Its Potential 'Light Triad' Realization in 'Green Entrepreneurship'. Urban Science. 4(4), 45. https://doi.org/10.3390/urbansci4040045
  • Čopková, R. (2020). The Dark Triad in helping professions–Comparison of teachers and pedagogy students. Journal of Women's Entrepreneurship and Education, 1(2), 125-141. https://doi.org/10.28934/jwee20.12.pp125-141
  • Čopková, R. (2021). Burnout Syndrome and Dark Triad at Schools: Engineers as Teachers of Vocational Technical Subjects. Journal on Efficiency and Responsibility in Education and Science, 14(3), 195-203. https://doi.org/10.7160/eriesj.2021.140306
  • Cramer, K. M. (2013). Six criteria of a viable theory: Putting reversal theory to the test. Journal of Motivation, Emotion,and Personality, 1, 9–16. https://doi.org/10.12689/jmep.2013.102
  • Çalışkan, M., Işık, A. N., & Saygın, Y. (2013). Öğretmen adaylarının ideal öğretmen algıları. İlköğretim Online, 12(2), 575-584.
  • Çetinkaya, F. (2019). Okul öncesi öğretmenlerinin öz yeterlik inançları ile öğretmenlik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi.
  • Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk Ş. (2021). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik spss ve lisrel uygulamaları. Pegem Akademi.
  • Erhan, T. (2022). Karanlık ve Aydınlık Üçlü kişilik özellikleri bağlamında yapıcı sapma davranışı: Havacılık çalışanları üzerine bir araştırma. Journal of Aviation Research, 4(1), 146-163. https://doi.org/10.51785/jar.1066310
  • Fabella, F. E. T., & Santos, C. M. (2023). The influence of the Dark Triad of personality traits on the competitiveness of selected educators. International Journal of Science and Healthcare Research, 8(2), 312-320. https://doi.org/10.52403/ijshr.20230240
  • Füllemann, D., Jenny, G. J., Brauchli, R., & Bauer, G. F. (2015). The key role of shared participation in changing occupational self-efficacy through stress management courses. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 88(3), 490–510. https://doi.org/10.1111/joop.12124
  • Gallagher, M. W., Teramoto Pedrotti, J., Lopez, S. J., & Snyder, C. R. (2019) Hope. In M. W. Gallagher & S. J. Lopez (Eds.), Positive psychological assessment: A handbook of models and measures (pp. 77–95). Washington DC: American Psychological Association.
  • Garmon, M. A. (2004). Changing preservice teachers' attitudes/beliefs about diversity: What are the critical factors? Journal of Teacher Education, 55, 201-213. https://doi.org/10.1177/0022487104263080
  • Goddard, R. D., & Goddard, Y. L. (2001). A multilevel analysis of the relationship between teacher and collective efficacy in urban schools. Teaching and Teacher Education, 17(7), 807-818.
  • Greitemeyer, T., & Seidl, N. (2024). Dark and light university: The relationship between dark and light personality traits and educational choices and the desire for power as a mediating factor. Acta Psychologica, 248, 104400. https://doi.org/10.1016/j.actpsy.2024.104400
  • Hakim, A. (2015). Contribution of competence teacher (pedagogical, personality, professional competence and social) on the performance of learning. The International Journal of Engineering and Science, 4(2), 1-12.
  • Jonason, P. K., & Webster, G. D. (2010). The dirty dozen: A concise measure of the dark triad. Psychological Assessment, 22(2), 420–432. https://doi.org/10.1037/a0019265
  • Juhásová, A., & Gatial, V. (2024). Interaction styles of teachers with characteristics of the dark triad. International Journal of Professional Business Review: Int. J. Prof. Bus. Rev., 9(11), 27.
  • Kalafat, S. (2012). The effect of high school teachers' personality traits on teacher competencies. Journal of Higher Education and Science, 2(3), 193-200. https://doi.org/10.5961/jhes.2012.050
  • Kalafat, S. (2014). Ortaokul öğretmenlerinin kişilik özelliklerinin öğretmenlik yeterlik algılarını yordama gücünün çeşitli değişkenlere göre karşılaştırılması, Karaelmas Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(1), 22-32. https://dergipark.org.tr/en/pub/kebd/issue/67214/1049086
  • Kaufman, S. B., Yaden, D. B., Hyde, E., & Tsukayama, E. (2019). The light vs. Dark Triad of personality: Contrasting two very different profiles of human nature. Frontiers in Psychology, 10(467), 1-26. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2019.00467
  • Kaya, H. I., Küçükali, R., & Ada, Ş. (2018). Yapılandırmacı öğrenme yaklaşımı uygulamalarında öğretmen adaylarının öğrenmede öz-düzenleme ve yeterlik algıları. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(44), 75-84. https://dergipark.org.tr/en/pub/ataunisosbd/issue/36410/412032
  • Kazu, H., & Demiralp, D. (2017), Öğretmen adayları için kişisel-mesleki yetkinlikler algı ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 23(3), 425-464. https://doi.org/10.14527/kuey.2017.015
  • Kholidiah, K., Basuki, B., & Hamidah, H. (2023). Dark Triad and Light Triad personality in awareness of the role of educator accountants. Asian Journal of Engineering, Social and Health, 2(5), 329-346. https://doi.org/10.46799/ajesh.v2i5.61
  • Kim, L. E., Dar-Nimrod, I., & MacCann, C. (2018). Teacher personality and teacher effectiveness in secondary school: Personality predicts teacher support and student self-efficacy but not academic achievement. Journal of Educational Psychology, 110(3), 309-323. https://doi.org/10.1037/edu0000217
  • Kiral Ucar, G., Kaynak Malatyalı, M., Özdemir Planalı, G., & Kanik, B. (2023). Personality and pro-environmental engagements: The role of the Dark Triad, the Light Triad, and value orientations. Personality and Individual Differences, 203, 112036. 1-6. https://doi.org/10.1016/j.paid.2022.11203
  • Korkmaz, C. İ. (2024). Spor Yöneticileri Perspektifinden Karanlık Üçlü Kişilik Özelliği ile Toksik Liderlik Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Uluç, E. A. & Uluç, S. (ed.) (2024). Spor Bilimleri Alanında Akademik Araştırma ve Değerlendirmeler II içinde. Özgür Yayınları. https://doi.org/10.58830/ozgur.pub452
  • Krok, D., & Tkaczyk, J. (2024). The Light vs. Dark Triad and compassion for others: The mediating role of inner harmony among teachers. Archives of Psychiatry & Psychotherapy, 26(3). https://doi.org/10.12740/APP/183678
  • Kunter, M., Kleickmann, T., Klusmann, U., & Richter, D. (2015). The development of teachers' professional competence. Cognitive activation in the mathematics classroom and professional competence of teachers: Results from the COACTIV Project, 63-77. https://doi.org/10.1007/978-1-4614-5149-5_4
  • Kurt, T. (2012). Öğretmenlerin öz yeterlik ve kolektif yeterlik algıları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(2), 195-227.
  • Lenkov, S. L., Rubtsova, N. E., Nizamova, E. S., Lenkov, S. E., Rubtsova, N., & Nizamova, E. (2017). The Dark Triad of personality and work efficiency of kindergarten teachers. European Proceedings of Social and Behavioral Sciences, 33. https://doi.org/10.15405/epsbs.2017.12.20
  • Liakopoulou, M. (2011). The Professional Competence of Teachers: Which qualities, attitudes, skills and knowledge contribute to a teacher's effectiveness. International Journal of Humanities and Social Science, 1(21), 66-78.
  • Maralov, V. G., & Maralova, T. P. (2024). The role of psychological capital in the development of the dark and Light Triad of personality traits in university students. Education & Pedagogy Journal, (2), 36-52. https://doi.org/10.23951/2782-2575-2024-2-36-52
  • McClelland, D. C. (1993). The Concept of Competence in Spencer, LM and Spencer, BC, 1993. Competence at Work. John Wiley & Son. New York.
  • Mertler, C. A., & Vannatta, R. (2017). Advanced anda multivariate statistical methods: Practical application and interpretation (6rd ed.). Routledge.
  • Miesera, S., & Gebhardt, M. (2018). Inclusive vocational schools in Canada and Germany. A comparison of vocational pre-service teachers′ attitudes, self-efficacy and experiences towards inclusive education. European Journal of Special Needs Education, 33(5), 707-722.
  • Mihić, S. S., Vorkapić, S. T., & Čepić, R. (2022). Teachers’ Competencies for Inclusive Teaching: Relation to Their Professional Development and Personality. European Journal of Contemporary Education, 11(2), 446-458 https://doi.org/10.13187/ejced.2022
  • Moshagen, M., Hilbig, B. E., & Zettler, I. (2018). The dark core of personality. Psychological Review, 125(5), 656-688. https://doi.org/10.1037/rev0000111
  • Muris, P., Merckelbach, H., Otgaar, H., & Meijer, E. (2017). The malevolent side of human nature: A meta-analysis and critical review of the literature on the Dark Triad (narcissism, Machiavellianism, and psychopathy). Perspectives on Psychological Science, 12(2), 183-204. https://doi.org/10.1177/1745691616666070
  • Okumuş, S., & Öztürk, B. (2019). Examining the environmental self-efficacy perceptions of classroom teacher candidates in terms of various variables. e-Kafkas Journal of Educational Research, 6(2), 9-18. https://doi.org/ 10.30900/kafkasegt.587686
  • Okursoy, F. T. (2016). Öğretmenlerin özyeterlik algıları ile yaşam doyumları arasındaki ilişki [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Pamukkale Üniversitesi.
  • Özdemir, G., & Başar, A. İ. (2024). A Study on the Relationship between Teachers’ Dark Triad Personality Traits and Organizational Cynicism Behaviours. Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 14, 1068-1078. https://doi.org/10.51531/korkutataturkiyat.1410217
  • Özsoy, E., & Ardıç, K. (2017). Karanlık Üçlü’nün (narsisizm, Makyavelizm ve psikopati) iş tatminine etkisinin incelenmesi. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 24(2), 391-406.. https://doi.org/10.18657/yonveek.297733
  • Özsoy, E., Rauthmann, J. F, Jonason, P. K., & Ardıç, K. (2017). Reliability and validity of the Turkish versions of Dark Triad Dirty Dozen (DTDD-T), Short Dark Triad (SD3-T), and Single Item Narcissism Scale (SINS-T). Personality and Individual Differences, 117, 11–14.
  • Polatcı, S., & Ülkü, T. (2023). Aydınlık ve Karanlık Üçlünün etik dışı örgütsel davranış sergileme motivasyonları: Banka personeli üzerine nitel bir araştırma, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24(2), 230-259. https://doi.org/10.17494/ogusbd.1245688
  • Polatcı, S., & Yeloğlu, H. O. (2021). Karanlık ve Aydınlık Üçlü kişilik özelliklerinin girişimcilik niyeti üzerindeki etkisinin incelenmesi. Journal of Organizational Behavior Review, 3(1), 73-87.
  • Sevi, B., Urganci, B., & Sakman, E. (2020). Who cheats? An examination of light and dark personality traits as predictors of infidelity. Personality and Individual Differences, 164(110126). 1-6. https://doi.org/10.1016/j.paid.2020.110126
  • Streiner, D. (2003). Starting at the beginning: An introduction to coefficient alpha and internal consistency. Journal of Personality Assessment, 80, 99–103. https://doi.org/10.1080/01490400.2015.1127189.
  • Şahin, A. (2011). Öğretmen algılarına göre etkili öğretmen davranışları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 239-259.
  • Tabachnick, B. G. & Fidell, L. (2020). Çok değişkenli istatistiklerin kullanımı (Çev. Ed. Mustafa Baloğlu). Nobel Yayınevi.
  • Tekeş, B., & Bıçaksız, P. (2021). Aydınlık Üçlü (light triad) ölçeğinin psikometrik özelliklerinin değerlendirilmesi. AYNA Klinik Psikoloji Dergisi, 8(3), 535-556. https://doi.org/10.31682/ayna.871395
  • Temelli, E., Kaya, S., Kazgan, M. H., Yılmaz, N. A., Ayar, E., & Yükseloğlu, E. H. (2021). The role of genetics in Dark Triad personality traits. Forensic Medicine Bulletin, 26(3), 197-204. https://doi.org/10.17986/blm.1462
  • Ural, A. (2024). Öğretmen Rollerinin Özellikleri Üzerine Bir Çözümleme. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 22(1), 687-711. https://doi.org/10.37217/tebd.1396521
  • Vizek-Vidović, V., Rijavec, M., Vlahović-Štetić, V., & Miljković, D. (2014). Psihologija obrazovanja [Educational psychology]. [In Croatian]. Zagreb: IEP-Vern.
  • Vorkapić, S. T., & Peloza, I. (2017). Exploring personality traits and well-being among pre-school and primary school teachers in Croatia. Current Issues in Personality Psychology, 5(1), 21-31. https://doi.org/10.5114/cipp.2017.65830
  • Wardoyo, C. (2015). The measurement of teacher's personality competence and performance using embedded model. Journal of Education and Practice, 6(26), 18-23.
  • Yılmazer, T., Karagöz, Ş., Uzunbacak, H. H., & Akçakanat, T. (2021). Karanlık Üçlü kişilik özellikleri, psikolojik ayrıcalık, göreli yoksunluk ve işten ayrılma niyeti arasındaki ilişkiler üzerine bir araştırma. EKEV Akademi Dergisi. 25(86), 597-622.
Toplam 65 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Psikolojik Danışmanlık Eğitimi
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Asiye Dursun 0000-0002-4033-0034

Hicran Özkul 0000-0002-1248-1628

Erken Görünüm Tarihi 7 Mayıs 2025
Yayımlanma Tarihi
Gönderilme Tarihi 10 Mayıs 2024
Kabul Tarihi 13 Şubat 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025Cilt: 14 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Dursun, A., & Özkul, H. (2025). Öğretmenlerin Karanlık ve Aydınlık Üçlü Kişilik Özellikleri Bağlamında Kişisel ve Mesleki Yetkinlik Algıları. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 14(2), 1-11. https://doi.org/10.30703/cije.1482125

e-ISSN: 2147-1606