Bilimsel Tartışma Odaklı Etkinliklerin Öğrencilerin Akademik Başarılarına, Fen Tutumlarına ve Bilimin Doğasını Anlama Düzeylerine Etkisi
Öz
Araştırmanın amacı, bilimsel tartışma odaklı
etkinliklerle zenginleştirilmiş öğretimin 6. sınıf öğrencilerinin akademik
başarılarına, fen bilimlerine yönelik tutumlarına ve bilimin doğasını anlama
düzeylerine etkisini belirlemektir. Araştırma da nicel araştırma yöntemlerinden
ön test- son test deney-kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır.
Araştırmanın çalışma grubu, Sivas ilinde 2014-2015 eğitim-öğretim yılında
öğrenim gören 36 (deney:19, kontrol:17) 6.sınıf öğrencisinden oluşmaktadır.
Dersler, kontrol grubunda mevcut öğretim programının öngördüğü şekilde
işlenirken deney grubunda ise bilimsel tartışma odaklı yönteme göre ele alınmış
ve çalışma her iki grupta da 5 haftalık (20 saatlik) bir süre zarfında
araştırmacı tarafından yürütülmüştür. Araştırmada veriler, istatistik programı
kullanılarak parametrik testlerden ilişkili gruplar t-testi ve ilişkisiz
gruplar t-testi kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışmanın veri toplama
araçları; araştırmacı tarafından hazırlanan 20 maddelik maddenin tanecikli
yapısı ünitesi akademik başarı testi,
Geban, Ertepınar, Yılmaz, Altan ve Şahbaz (1994) tarafından hazırlanan
fen bilgisi tutum ölçeği ve Can (2008) tarafından hazırlanan üç faktörlü
bilimin doğası anlama ölçeğidir. Araştırmada maddenin tanecikli yapısı ünitesi
kazanımlarına paralel ve Toulmin tartışma modeline uygun olarak oluşturulan
etkinlikler ile bilimin doğasını anlamaya yönelik etkinlikler kullanılmıştır.
Araştırmanın sonuçlarına göre bilimsel tartışma odaklı etkinliklerle
zenginleştirilmiş öğretim ile fen bilimleri dersi öğretim programının öngördüğü
şekilde ders işlenen 6.sınıf öğrencilerin akademik başarı ön test puan
ortalamaları arasında anlamlı bir farklılık yokken, akademik başarı son test
puanları arasında deney grubu lehine anlamlı bir farklılık elde edilmiştir.
Öğrencilerin bilimin doğasını anlama düzeylerine bakıldığında ise bilim, bilim
insanı ve bilimsel bilgi alt boyutlarının tamamında deney grubu lehine anlamlı
farklılık olduğu görülmüştür. Ayrıca araştırmada öğrencilerin fen bilimlerine
yönelik tutumları karşılaştırılmış olup deney ve kontrol gruplarının ön test ve
son test puan ortalamaları arasında anlamlı bir farklılık olmadığı görülmüştür.
Anahtar Kelimeler
Fen eğitimi bilimsel tartışma akademik başarı fen tutum bilimin doğası
Kaynakça
- Altun, N. (2011). Lise 1. sınıfta üstbiliş stratejileri öğretiminin: canlıların sınıflandırılmasını kavramaya, üstbiliş stratejilerinin kullanımının gelişimine ve çevre duyarlılığı kazanımına etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Aydeniz, M., Pabuçcu, A., Çetin, T. S. ve Kaya, E. (2012). Argumentation and students’ conceptual understanding of properties and behaviours of gases. International Journal of Science and Mathematics Education, (10), 1303-1324. https://doi.org/10.1007/s10763-012-9336-1
- Blosser, P.E. (1984). Attitude research in science education. Columbus, Oh: ERIC Clearinghouse for Science, Mathematics ve Environmental Education.
- Bursal, M. (2017). SPSS ile temel veri analizleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Büyüköztürk, Ş. (2001). Deneysel desenler. Ankara: Pegema Yayıncılık.
- Büyüköztürk, Ş. (2009). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. (10. Basım). Ankara: Pegema Yayıncılık.
- Can, B. (2008). İlköğretim öğrencilerinin bilimin doğası ile ilgili anlayışlarını etkileyen faktörler (Yayımlanmamış doktora tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
- Ceylan, K.E. (2012). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerine dünya ve evren öğrenme alanının bilimsel tartışma (argümantasyon) odaklı yöntem ile öğretimi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Driver, R., Newton, P., ve Osborne, J. (2000). Establishing the norms of scientific argumentation in classrooms. Science Education, 84(3), 287–312. https://doi.org/10.1002/(SICI)1098-237X(200005)84:3<287::AID-SCE1>3.0.CO;2-A
- Erdoğan, S. (2010). Dünya, Güneş ve Ay konusunun ilköğretim 5. sınıf öğrencilerine bilimsel tartışma odaklı yöntem ile öğretilmesinin öğrencilerin başarılarına, tutumlarına ve tartışmaya katılma istekleri üzerine etkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Uşak Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Uşak.
- Erduran, S., Simon, S., ve Osborne, J. (2004). Tapping into argumentation: developments in the application of toulmin’s argument pattern for studying, Science Education, 88(6), 915-933. https://doi.org/10.1002/sce.20012
- Geban, Ö., Ertepınar, H., Yılmaz, G., Altan, A. ve Şahbaz, F. (1994). Bilgisayar destekli eğitimin öğrencilerin fen bilgisi başarılarına ve fen bilgisi ilgilerine etkisi. Birinci Ulusal Fen Bilimleri Eğitim Sempozyumu Bildirileri, 15-17 Eylül 1994, Buca Eğitim Fakültesi, İzmir.
- Gültepe, N. (2011). Bilimsel tartışma odaklı öğretimin lise öğrencilerinin bilimsel süreç ve eleştirel düşünme becerilerinin gelişimine etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Hacıoğlu, Y (2011). Bilimsel tartışma destekli örnek olayların 8. sınıf öğrencilerinin kavram öğrenmelerine ve okuduğunu anlama becerilerine etkisinin incelenmesi: genetik (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İlköğretim Anabilim Dalı Fen Bilgisi Öğretmenliği Bilim Dalı. İstanbul.
- Hiğde, E. ve Aktamış, H. (2017). Fen bilgisi öğretmen adaylarının argümantasyon temelli fen derslerinin incelenmesi: durum çalışması. İlköğretim Online, 16(1), 89–113. https://doi.org/10.17051/io.2017.79802
- Jimenez-Aleixandre, M. P., Bugallo Rodriguez, A. ve Duschl, R. A. (2000). “Doing the lesson” or “doing science”: argument in high school genetics. Science Education, 84(6), 757-792. https://doi.org/10.1002/1098-237X(200011)84:6<757::AID-SCE5>3.0.CO;2-F
- Kaya, G. (2011). Fen kavramlarıyla ilişkilendirilmiş doğrudan yansıtıcı yaklaşımın ilköğretim öğrencilerinin bilimin doğası hakkındaki görüşlerine ve akademik başarılarına etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Kılıç, Z.ve Kaya, O.N. (2008). Etkin bir fen öğretimi için tartışmacı söylev. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 9(3), 89-100.
- King, A. (1997). Ask to think- tell why: a model of transactive peer tutoring for scaffolding higher level complex learning. Educational Psychologist, 32(4), 221-235. https://doi.org/10.1207/s15326985ep3204_3
- Lederman, N.G. ve Abd-El Khalick, F. (1998). Avoiding de-natured science: activities that promote understanding of the nature of science. W.F. McComas (Ed.), The nature of science in science education: rationales and strategies (s.83-125), Netherlands: Kluwer Academic Publishers.
- Newton, P., Driver, R., ve Osborne, J. (1999). The place of argumentation in the pedagogy of school science. International Journal of Science Education, 21(5), 553– 576. https://doi.org/10.1080/095006999290570
- Özer, G. (2009). Bilimsel tartışmaya dayalı öğretim yaklaşımının öğrencilerin mol kavramı konusundaki kavramsal değişimlerine ve başarılarına etkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
- Shrigley R.L., Koballa T.R. ve Simpson D. (1988). Defining attitude for science educators. Journal of Research in Science Teaching, 25(8), 659-678. https://doi.org/10.1002/tea.3660250805
- Siegel, H. (1995). Why should educators care about argumentation? Informal Logic, 17(2), 159-176. https://doi.org/10.22329/il.v17i2.2405
- Toulmin, S. (1958). The uses of argument. Cambridge, England: Cambridge University Press.
- Uluay, G. ve Aydın, A. (2018). Yedinci sınıf öğrencilerine kuvvet ve hareket ünitesinin öğretilmesinde argümantasyon odaklı öğrenme sürecinin akademik başarıya etkisi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(3), 1779-1799. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2018.18.39790-471189
- Uluçınar Sağır, Ş. (2008). Fen bilgisi dersinde bilimsel tartışma odaklı öğretimin etkinlliğinin incelenmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Uluçınar Sağır, Ş.ve Kılıç, Z. (2013). İlköğretim öğrencilerinin bilimin doğasını anlama düzeylerine bilimsel tartışma odaklı öğretimin etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 44, 308–318.
- Üstünkaya, I., ve Savran Gencer, A. (2012). İlköğretim 6. sınıf seviyesinde bilimsel tartışma (argumentation) odaklı etkinliklerle dolaşım sistemi konusunun öğretiminin akademik başarıya etkisi. X. Ulusal Fen ve Matematik Eğitimi Kongresi, Niğde Üniversitesi.
- Van Eemeren, F. H. (1995). A world of difference: The rich state of argumentation theory. Informal Logic, 17(2), 144–158. https://doi.org/10.22329/il.v17i2.2404
- Van Eemeren, F. H., Grootendorst, R., ve Henkemans, S. F. (1996). Fundamentels of argumentation theory. A Handbook of Historical Backgrounds and Contemporary Developments. Mahwah, Nj: Erlbaum.
- Venville, G.J. ve Dawson, V.M. (2010). The impact of a classroom intervention on grade 10 students‟ argumentation skills, informal reasoning and conceptual understanding of science. Journal of Research in Science Teaching, 47(8), 952-977. https://doi.org/10.1002/tea.20358
- Yerrick, R.K. (2000). Lower track science students’ argumentation and open inquiry instruction. Journal of Research in Science Teaching, 37(8), 807–838. https://doi.org/10.1002/1098-2736(200010)37:8<807::AID-TEA4>3.0.CO;2-7
- Yeşiloğlu, S.N. (2007). Gazlar konusunun lise öğrencilerine bilimsel tartışma (Argümantasyon) odaklı yöntem ile öğretimi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
The Effects of Scientific Discussion Focused Activities on Students' Academic Achievement, Science Attitudes and Understanding of the Nature of Science
Öz
The aim of this study is to determine the effect of
teaching enriched with scientific discussion on the academic achievement of 6th
grade students, their attitudes towards science course and the level of their
understanding of the nature of science. In the research, quasi-experimental
design with pre-test- post test inexperimental-control group of quantitative
method was used. The study group of the research consisted of 36 sixth grade
students studying in the 2014-2015 academic year in Sivas (experiment: 19, control:17). While the
courses were teached according to the existing curriculum in the control group,
in the experimental group they were handled according to the scientific
discussion focused method and the study was conducted by the researcher in 5
weeks (20 hours) in both groups. In the research, the datas were analyzed with
t-test which is related groups from the parametric tests and unrelated groups
by using statistical program. The data collection tools of the study prepared
by the researcher are 20-item academic achievement test of Particle Structure
unit, the science attitude scale prepared by Geban, Ertepınar, Yılmaz, Altan
and Şahbaz (1994) and the scale of
understanding the nature of science wih three factors prepared by Can (2008).
In the research, activities which are
created as a parallel with the achievements of the Material Particulate Structure
unit and suitable for Toulmin Discussion Model and activities to understand the
nature of science were used. According to the results of the research, while
there was no significant difference between the avarage of the academic
achievement pre-test scores of 6th grade students who were taught in the
science program with the education enriched by the activities focused on
scientific discussion, there was a significant difference between the academic
achievement post test scores in favor of the experimental group. When the level
of understanding the nature of science is examined, it has been seen that there
is a significant difference in favor of the experimental group in all
sub-dimensions of science, scientist and scientific knowledge. Also, in the research,
the students’ attitudes towards science were compared and there was no
significant difference between the avarage of the pre-test and the post-test
scores of the experimental and control groups.
Anahtar Kelimeler
Science education scientific discussion academic achievement science attitude nature of science
Kaynakça
- Altun, N. (2011). Lise 1. sınıfta üstbiliş stratejileri öğretiminin: canlıların sınıflandırılmasını kavramaya, üstbiliş stratejilerinin kullanımının gelişimine ve çevre duyarlılığı kazanımına etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Aydeniz, M., Pabuçcu, A., Çetin, T. S. ve Kaya, E. (2012). Argumentation and students’ conceptual understanding of properties and behaviours of gases. International Journal of Science and Mathematics Education, (10), 1303-1324. https://doi.org/10.1007/s10763-012-9336-1
- Blosser, P.E. (1984). Attitude research in science education. Columbus, Oh: ERIC Clearinghouse for Science, Mathematics ve Environmental Education.
- Bursal, M. (2017). SPSS ile temel veri analizleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Büyüköztürk, Ş. (2001). Deneysel desenler. Ankara: Pegema Yayıncılık.
- Büyüköztürk, Ş. (2009). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. (10. Basım). Ankara: Pegema Yayıncılık.
- Can, B. (2008). İlköğretim öğrencilerinin bilimin doğası ile ilgili anlayışlarını etkileyen faktörler (Yayımlanmamış doktora tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
- Ceylan, K.E. (2012). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerine dünya ve evren öğrenme alanının bilimsel tartışma (argümantasyon) odaklı yöntem ile öğretimi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Driver, R., Newton, P., ve Osborne, J. (2000). Establishing the norms of scientific argumentation in classrooms. Science Education, 84(3), 287–312. https://doi.org/10.1002/(SICI)1098-237X(200005)84:3<287::AID-SCE1>3.0.CO;2-A
- Erdoğan, S. (2010). Dünya, Güneş ve Ay konusunun ilköğretim 5. sınıf öğrencilerine bilimsel tartışma odaklı yöntem ile öğretilmesinin öğrencilerin başarılarına, tutumlarına ve tartışmaya katılma istekleri üzerine etkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Uşak Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Uşak.
- Erduran, S., Simon, S., ve Osborne, J. (2004). Tapping into argumentation: developments in the application of toulmin’s argument pattern for studying, Science Education, 88(6), 915-933. https://doi.org/10.1002/sce.20012
- Geban, Ö., Ertepınar, H., Yılmaz, G., Altan, A. ve Şahbaz, F. (1994). Bilgisayar destekli eğitimin öğrencilerin fen bilgisi başarılarına ve fen bilgisi ilgilerine etkisi. Birinci Ulusal Fen Bilimleri Eğitim Sempozyumu Bildirileri, 15-17 Eylül 1994, Buca Eğitim Fakültesi, İzmir.
- Gültepe, N. (2011). Bilimsel tartışma odaklı öğretimin lise öğrencilerinin bilimsel süreç ve eleştirel düşünme becerilerinin gelişimine etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Hacıoğlu, Y (2011). Bilimsel tartışma destekli örnek olayların 8. sınıf öğrencilerinin kavram öğrenmelerine ve okuduğunu anlama becerilerine etkisinin incelenmesi: genetik (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İlköğretim Anabilim Dalı Fen Bilgisi Öğretmenliği Bilim Dalı. İstanbul.
- Hiğde, E. ve Aktamış, H. (2017). Fen bilgisi öğretmen adaylarının argümantasyon temelli fen derslerinin incelenmesi: durum çalışması. İlköğretim Online, 16(1), 89–113. https://doi.org/10.17051/io.2017.79802
- Jimenez-Aleixandre, M. P., Bugallo Rodriguez, A. ve Duschl, R. A. (2000). “Doing the lesson” or “doing science”: argument in high school genetics. Science Education, 84(6), 757-792. https://doi.org/10.1002/1098-237X(200011)84:6<757::AID-SCE5>3.0.CO;2-F
- Kaya, G. (2011). Fen kavramlarıyla ilişkilendirilmiş doğrudan yansıtıcı yaklaşımın ilköğretim öğrencilerinin bilimin doğası hakkındaki görüşlerine ve akademik başarılarına etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Kılıç, Z.ve Kaya, O.N. (2008). Etkin bir fen öğretimi için tartışmacı söylev. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 9(3), 89-100.
- King, A. (1997). Ask to think- tell why: a model of transactive peer tutoring for scaffolding higher level complex learning. Educational Psychologist, 32(4), 221-235. https://doi.org/10.1207/s15326985ep3204_3
- Lederman, N.G. ve Abd-El Khalick, F. (1998). Avoiding de-natured science: activities that promote understanding of the nature of science. W.F. McComas (Ed.), The nature of science in science education: rationales and strategies (s.83-125), Netherlands: Kluwer Academic Publishers.
- Newton, P., Driver, R., ve Osborne, J. (1999). The place of argumentation in the pedagogy of school science. International Journal of Science Education, 21(5), 553– 576. https://doi.org/10.1080/095006999290570
- Özer, G. (2009). Bilimsel tartışmaya dayalı öğretim yaklaşımının öğrencilerin mol kavramı konusundaki kavramsal değişimlerine ve başarılarına etkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
- Shrigley R.L., Koballa T.R. ve Simpson D. (1988). Defining attitude for science educators. Journal of Research in Science Teaching, 25(8), 659-678. https://doi.org/10.1002/tea.3660250805
- Siegel, H. (1995). Why should educators care about argumentation? Informal Logic, 17(2), 159-176. https://doi.org/10.22329/il.v17i2.2405
- Toulmin, S. (1958). The uses of argument. Cambridge, England: Cambridge University Press.
- Uluay, G. ve Aydın, A. (2018). Yedinci sınıf öğrencilerine kuvvet ve hareket ünitesinin öğretilmesinde argümantasyon odaklı öğrenme sürecinin akademik başarıya etkisi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(3), 1779-1799. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2018.18.39790-471189
- Uluçınar Sağır, Ş. (2008). Fen bilgisi dersinde bilimsel tartışma odaklı öğretimin etkinlliğinin incelenmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Uluçınar Sağır, Ş.ve Kılıç, Z. (2013). İlköğretim öğrencilerinin bilimin doğasını anlama düzeylerine bilimsel tartışma odaklı öğretimin etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 44, 308–318.
- Üstünkaya, I., ve Savran Gencer, A. (2012). İlköğretim 6. sınıf seviyesinde bilimsel tartışma (argumentation) odaklı etkinliklerle dolaşım sistemi konusunun öğretiminin akademik başarıya etkisi. X. Ulusal Fen ve Matematik Eğitimi Kongresi, Niğde Üniversitesi.
- Van Eemeren, F. H. (1995). A world of difference: The rich state of argumentation theory. Informal Logic, 17(2), 144–158. https://doi.org/10.22329/il.v17i2.2404
- Van Eemeren, F. H., Grootendorst, R., ve Henkemans, S. F. (1996). Fundamentels of argumentation theory. A Handbook of Historical Backgrounds and Contemporary Developments. Mahwah, Nj: Erlbaum.
- Venville, G.J. ve Dawson, V.M. (2010). The impact of a classroom intervention on grade 10 students‟ argumentation skills, informal reasoning and conceptual understanding of science. Journal of Research in Science Teaching, 47(8), 952-977. https://doi.org/10.1002/tea.20358
- Yerrick, R.K. (2000). Lower track science students’ argumentation and open inquiry instruction. Journal of Research in Science Teaching, 37(8), 807–838. https://doi.org/10.1002/1098-2736(200010)37:8<807::AID-TEA4>3.0.CO;2-7
- Yeşiloğlu, S.N. (2007). Gazlar konusunun lise öğrencilerine bilimsel tartışma (Argümantasyon) odaklı yöntem ile öğretimi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 23 Eylül 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019Cilt: 8 Sayı: 3 |
e-ISSN: 2147-1606