Derleme
BibTex RIS Kaynak Göster

Türkiye’de Öfkeyi Önlemeye Yönelik Hazırlanan Programların İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 2, 369 - 383, 26.06.2024

Eyup Zorlu

https://doi.org/10.30703/cije.1312331

Öz

Bu araştırmanın amacı, ülkemizde öfke ve saldırganlığı önlemeye yönelik hazırlanan eğitim programlarını incelemektir. Çalışma ‘YÖK TEZ’ veri tabanında Türkçe olarak yayımlanan ve dahil edilme kriterleri göz önüne alınarak belirlenen toplam 23 tez ile gerçekleştirilmiştir. İncelenen tezler 2000-2021 yılları arasında yayımlanan çalışmaları kapsamaktadır. Literatür taraması 2022 Eylül-2022 Ekim tarihleri arasında yapılmıştır. Literatürdeki programlar belirlenirken “öfke”, “öfke kontrolü” ve “öfke denetimi eğitim programı” gibi anahtar kavramlar kullanılmıştır. Çalışma kapsamındaki tezlerin detaylı incelenebilmesi ve uygulamada birliğin sağlanabilmesi amacıyla araştırmacı tarafından “Tez İnceleme Formu” hazırlanmış ve tezler bu formata uygun olarak incelenmiştir. Hazırlanan programlar tezin yazıldığı eğitim düzeyi, çalışma grubu, araştırmanın modeli, kullanılan ölçekler, oturum süresi, oturum sayısı, kuramsal yönelim, programın etkililiği ve oturum içerikleri açısından değerlendirilmiştir. Araştırmaların farklı teorik yaklaşımlardan ve bazı noktalarda benzer bazı noktalarda ise birbirinden farklı içeriklerden oluştuğu, hazırlanan programların tamamına yakınının etkili olduğu ancak bazı alt problemlerde etkili sonuçlar elde edilmediği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Öfke öfke kontrolü öfke denetimi eğitim programı

Kaynakça

  • Akdeniz, M. (2007). Öfke kontrolü eğitiminin lise öğrencilerinin öfke kontrolü becerilerine etkisi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Çukurova Üniversitesi.
  • Akgül, H. (2000). Öfke denetimi eğitiminin ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin öfke denetimi becerilerine etkisi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Gazi Üniversitesi.
  • Akman, Y. (1992). İlköğretim düzeyindeki öğrencilerin rehberlik gereksinimleri, Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 1(3), 4-6. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tpdrd/issue/21423/22 9770.
  • Apter, B.C. (1995). Anger management and agression control mastering our emotions and behavioral choices, MAI 36/2, Apr. Canada: The University of Monitoba,
  • Ayub, N., Kimong, P. J. & Ahmad, P. H. M. (2020). The relationship between anger and aggression among drug-dependent males. International Journal of Social Science and Humanity, 51-56. https://doi.org/10.18178/ijssh.2020.10.2.1013
  • Balkaya, F. (2001). Öfke: Temel boyutları, nedenleri ve sonuçları, Türk Psikoloji Dergisi, 4(7), 21-45.
  • Balkaya, F., ve Şahin, N. H. (2003). Çok boyutlu öfke ölçeği. Türk Psikiyatri Dergisi, 14(3), 192-202.
  • Beck, R. & Fernandez, E. (1998). Cognitive-behavioral therapy in the treatment of anger: A meta-analysis. Cognitive Therapy and Research‚ 22(1), 63-74. https://link.springer.com/article/10.1023/A:1018763 902991
  • Bilge, F. (1996). Danışandan hız alan ve bilişsel davranışçı yaklaşımlara yapılan grupla psikolojik danışmanın üniversite öğrencilerinin kızgınlık düzeylerine etkileri [Doktora Tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
  • Büyüköztürk, Ş. (2016). Deneysel desenler. Pegem Yayınları.
  • Campbell, M.P. (2004). The efficacy of an anger management program for middle school students with emotional handicaps [Dissertation, Doctor of Philosophy]. Walden University.
  • Can, S. (2002). “Aggression questionnaire” adlı ölçeğin Türk popülasyonunda geçerlilik ve güvenilirlik çalışması (Uzmanlık tezi, Genel Kurmay Başkanlığı, Gülhane Askeri Tıp Akademisi Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Servis Şefliği, İstanbul).
  • Cartıllı, K. (2016). Öfke ile başa çıkma eğitiminin tek ebeveynli öğrencilerin öfke ve olumlu duygularına etkisi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Mevlâna Üniversitesi.
  • Chambless, D.L. & Hollon, S. D. (1998). Defining empirically supported therapies. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 66(1), 7-18. https://doi.org/10.1037/0022-006X.66.1.7
  • Corey, G. (2008). Psikolojik danışma, psikoterapi kuram ve uygulamaları (Çeviren: Tuncay Ergene). Mentis Yayıncılık.
  • Çekiç, A. (2009). Grupla psikolojik danışmanın ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin öfke ile başa çıkabilme becerilerine etkisi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Gaziantep Üniversitesi.
  • Çivitçi, N. (2007). Çok boyutlu okul öfke ölçeği’nin Türkçe’ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(2), 99-109.
  • Deffenbacher, J.L., Thwaites, G.A., Wallace, T.L. & Oetting E.R. (1994). Social skills and cognitive–relaxation approaches to general anger reduction, Journal of Counseling Psyhology, 41(3), 386–396. https://doi.org/10.1037/00220167.41.3.386
  • Deffenbacher, J. L., Lynch, R. S., Oetting, E. R. & Kemper, C. C. (1996). Anger reduction in early adolescents. Journal of Counseling Psychology, 43(2), 149– 157. https://doi.org/10.1037/0022-0167.43.2.149
  • Deffenbacher, J. L., Oetting, E. R., Thwaites, G. A., Lynch, R. S., Baker, D. A., Stark, R. S., Thacker, S. & Eiswerth-Cox, L., (1996). State trait anger theory and the utility of the trait anger scale, Journal of Counseling Psychology, 43(2), 131-148. https://doi.org/10.1037/0022-0167.43.2.131
  • DeLucia-Waack, J.L. (2006). Leading psychoeducational groups for children and adolescents. Sage Publications.
  • Duran, Ö. (2004). Öfke kontrol programının 15-18 yaş arası ergenler üzerindeki etkililiğinin araştırılması [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Uludağ Üniversitesi.
  • Gansle, K.A. (2005). The effectiveness of school-based anger interventions and programs: A meta-analysis, Journal of School Psychology, 43(4), 321-341. https://doi.org/10.1016/j.jsp.2005.07.002
  • Gebeş, H. (2011). Akran eğitimi ile desteklenen öfke kontrolü eğitiminin lise öğrencilerinin öfke kontrol becerilerine etkisi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Çukurova Üniversitesi.
  • Genç, H. (2007). Grupla öfke denetimi eğitiminin lise 9. sınıf öğrencilerinin sürekli öfke düzeylerine etkisi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
  • Gentry, W.D. (2007). Anger for Dummies. Wiley Publishing.
  • Geroski, A.M. & Kraus, K.L. (2002). Process and content in school psychoeducational groups: Either, both or none? Journal for Specialists in Group Work, 27(2), 233-245.
  • Gezgin Gürbüz, A. (2008). Öfke denetimi eğitiminin lise son sınıf öğrencilerinin öfkeyle başa çıkmaları, yaşam doyumları ve depresyon düzeylerine etkisinin incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
  • Gültekin, F. (2008). Saldırganlık ve öfkeyi azaltma programının ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin saldırganlık ve öfke düzeyleri üzerindeki etkisi [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
  • Gürçay, S. S., Çekici, F. ve Çolakkadıoğlu, O. (2009). Psiko-eğitim gruplarının yapılandırılması ve genel ilkeleri, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1): 134-153. https://doi.org/10.17860/efd.54912
  • Howells, K. & Day, A. (2003). Readiness for anger management: clinical and theoretical issue. Clinical Psychology Review, 23(2), 319-337. https://doi.org/10.1016/S0272-7358(02)00228-3
  • İnce, A.B. (2019). Diyalektik davranışçı terapi beceri eğitimi programının üniversite öğrencilerinin öfkeyi yönetme sorunu üzerine etkisi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Şehir Üniversitesi.
  • Kaçıra-Çapacıoğlu, G. (2014). Yaratıcı dramanın ortaöğretim 9. sınıf öğrencilerinin öfke denetimi becerilerine etkisi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
  • Karasar, N. (2003). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayın.
  • Kağıtçıbaşı, Ç. (2008). Günümüzde insan ve insanlar: Sosyal psikolojiye giriş. Evrim Yayınevi.
  • Kaplan, A. (2007). Öfke yönetimi becerileri programının ilköğretim 5. sınıf öğrencilerinin saldırganlık düzeyi ve benlik saygısına etkisi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
  • Karaçam, Z. (2013). Sistematik derleme metodolojisi: Sistematik derleme hazırlamak için bir rehber, Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 6(1), 26-33. https://dergipark.org.tr/tr/pub/deuhfed/issue/46815/587078 erişilmiştir.
  • Karataş, Z. (2008). Bilişsel davranışsal teknikler ile psikodrama teknikleri kullanılarak yapılan grupla psikolojik danışma uygulamalarının ergenlerde saldırganlığı azaltmadaki etkilerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesi [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Mersin Üniversitesi.
  • Kellner, M. & Bry, B. (1999). The effects of anger management groups in a day school for emotionally disturbed adolescents, Adolescence, 34 (136), 645-651.
  • Lerner, H. (2015). Öfke dansı. (Çeviren: Sinem Gül). Varlık Yayınları.
  • Lochman, J.E. & Curry, J.F. (1986). Effects of social problem-soling training and self-instruction training with aggressive boys, Journal of Clinical Child Psychology, 15(2), 159-164. https://doi.org/10.1207/s15374424jccp1502_8
  • Lulofs, R. S. & Cahn, D. D. (2000). Conflict: from theory to action. Aperson Education Company.
  • Mayne, T.J. & Ambrose, T.K. (1999). Research review on anger in psychotherapy. JCLP, 55(3), 353-363. https://doi.org/10.1002/(sici)1097-4679(199903)55:3<353::aid- jclp7>3.0.co;2-b
  • McWhirter, B.T. (1999). Effects of anger manegement and goal setting group interventions on state-trait anger and self-efficacy beliefs among high risk adolescents, Current Psychology. 18(2), 223-237. https://doi.org/10.1007/s12144-999-1030-2
  • Myrick, R. (1997). Developmental Guidance and Counseling: A Practical Approach (5 th ed.). Educational Media Corporation.
  • Özer, A.K. (1994). Sürekli öfke ve öfke ifade tarzı ölçekleri ön çalışması, Türk Psikoloji Dergisi, 9(31), 26-35.
  • Özmen, A. (2004). Seçim kuramına ve gerçeklik terapisine dayalı öfkeyle başa çıkma eğitim programının ve etkileşim grubu uygulamasının üniversite öğrencilerinin öfkeyle başa çıkma becerileri üzerindeki etkisi [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Ankara Üniversitesi.
  • Ramírez, J. M., & Andreu, J. M. (2006). Aggression, and some related psychological constructs (anger, hostility, and impulsivity): Some comments from a research project. Neuroscience and Biobehavioral Reviews, 30(3), 276 291. https://doi.org/10.1016/j.neubiorev.2005.04.015
  • Sabatino, D.A. (1997). Replacing anger with trust, Reclaiming Childeren And Youth, 6(3), 167-170.
  • Selda Öz, F. (2008) Öfke yönetimi eğitiminin ergenlerde öfke ile başa çıkma ve iletişim becerilerine etkisi [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
  • Sharp, S.R. (2003). Effectiveness of an anger management training program based on rational emotive behavior theory (REBT) for middle school students with behavior problems [Dissertation, Doctor of Philosophy]. The University of Tennessee at Knoxville.
  • Soykan, Ç. (2003). Öfke ve öfke yönetimi, Kriz Dergisi, 11(2), 19-27. https://doi.org/10.1501/Kriz_0000000192
  • Sülen Şahin Kıralp, F. (2013). Öfke yönetimi becerileri programının ilköğretim II. kademe öğrencilerinin öfke düzeylerine etkisi [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
  • Şahin, H. (2004). Öfke denetiminin çocuklarda gözlenen saldırgan davranışlar üzerindeki etkisi [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
  • Şahin, H. (2004). Saldırganlık ölçeği geçerlik ve güvenirlik çalışması. Süleyman Demirel Üniversitesi Burdur Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(7), 180-190.
  • Tekinsav Sütçü, G.S. (2006). Ergenlerde öfke ve saldırganlığı azaltmaya yönelik bilişsel davranışçı bir müdahale programının etkililiğinin değerlendirilmesi [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Ege Üniversitesi.
  • Teoh, A.N., Chia, M.S.C. & Virasamy, M. (2010). Emotional Responses to Social Support among Singaporean Chinese: The Moderating Effect of Anger- Control, Procedia Social and Behavioral Sciences 5, 1056– 1060. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2010.07.234
  • Thomas, S.P. (2001). Teaching healthy anger management, Perspectives in Psychiatric Care, 37, 41-48. https://doi.org/10.1111/j.1744-6163.2001.tb00617.x
  • Tuna, D. (2012). Çözüm odaklı kısa süreli yaklaşıma dayalı öfke kontrolü eğitim programının lise öğrencilerinin öfke kontrolü ve iletişim becerileri düzeylerine etkisi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
  • Türk Dil Kurumu. (2023). Türk dil kurumu büyük Türkçe sözlük. http://tdk.gov.tr. Erişim Tarihi: 18.03.2023.
  • Videbeck S. (2020). Psychiatric-mental health nursing. 5 th ed. Philadelphia: Wolters Kluwer Health, Lippincott Williams & Wilkins, p.166-80.
  • Wach, E. & Ward, R. (2013). Learning about qualitative document analysis, IDC Practice Paper In Brief, 13, 2-11.
  • Whitfield, G. W (1999). Validating school work: An evaluation of a cognitive behavioral approach to reduce school violence, Research on Social Work Practice, 99 (4), 399-426. https://doi.org/10.1177/104973159900900402
  • Yalçın, M. (2021). Suça sürüklenen ergenlerde öfke kontrolüne yönelik bilişsel davranışçı grup terapisinin etkililiği ve iyileştirici faktörler [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Ege Üniversitesi.
  • Yavuzer, Y. (2009). Saldırganlığı önlemeye yönelik psiko-eğitim programlarının lise öğrencilerindeki etkisinin incelenmesi [Yayımlanmamış Doktora Tezi], Selçuk Üniversitesi.
  • Yıldızhan, Ö. (2019). Mindfulness temelli öfke yönetimi programının çocuklarda mindfulness ve öfke yönetimi becerilerine etkisi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Bahçeşehir Üniversitesi.
  • Zorlu, E. (2017). Öfke denetimi eğitim programının lise öğrencilerinin sürekli öfke ve öfke ifade tarzlarına etkisi [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.

Examination of Programs Developed for Anger Management in Türkiye

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 2, 369 - 383, 26.06.2024

Eyup Zorlu

https://doi.org/10.30703/cije.1312331

Öz

The purpose of this study is to examine the education programs developed to manage anger and aggression in Türkiye. The study was conducted with a total of 23 theses, which were published in Turkish in the database of the Council of Higher Education (YÖK) Thesis Center and selected considering the inclusion criteria. The analyzed theses include studies published between 2000-2021. The literature review was carried out between September 2022 and October 2022. Key concepts such as “anger”, “anger control” and “anger management education program” were used in identifying the relevant programs in the literature. In order to thoroughly examine the theses within the scope of the study and to ensure consistency in practice, a “Thesis Review Form” was drafted by the researcher, and the theses were examined using this form. The programs developed were reviewed in terms of level of education at which the thesis is written, study group, research design, scales used, duration and number of sessions, theoretical approach, effectiveness of program and contents of sessions. The examination revealed that the studies consisted of different theoretical approaches and occasionally similar or different contents, and that almost all the programs were effective, except for some sub-problems that yielded no significant results.

Anahtar Kelimeler

Anger anger control anger management education program

Kaynakça

  • Akdeniz, M. (2007). Öfke kontrolü eğitiminin lise öğrencilerinin öfke kontrolü becerilerine etkisi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Çukurova Üniversitesi.
  • Akgül, H. (2000). Öfke denetimi eğitiminin ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin öfke denetimi becerilerine etkisi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Gazi Üniversitesi.
  • Akman, Y. (1992). İlköğretim düzeyindeki öğrencilerin rehberlik gereksinimleri, Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 1(3), 4-6. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tpdrd/issue/21423/22 9770.
  • Apter, B.C. (1995). Anger management and agression control mastering our emotions and behavioral choices, MAI 36/2, Apr. Canada: The University of Monitoba,
  • Ayub, N., Kimong, P. J. & Ahmad, P. H. M. (2020). The relationship between anger and aggression among drug-dependent males. International Journal of Social Science and Humanity, 51-56. https://doi.org/10.18178/ijssh.2020.10.2.1013
  • Balkaya, F. (2001). Öfke: Temel boyutları, nedenleri ve sonuçları, Türk Psikoloji Dergisi, 4(7), 21-45.
  • Balkaya, F., ve Şahin, N. H. (2003). Çok boyutlu öfke ölçeği. Türk Psikiyatri Dergisi, 14(3), 192-202.
  • Beck, R. & Fernandez, E. (1998). Cognitive-behavioral therapy in the treatment of anger: A meta-analysis. Cognitive Therapy and Research‚ 22(1), 63-74. https://link.springer.com/article/10.1023/A:1018763 902991
  • Bilge, F. (1996). Danışandan hız alan ve bilişsel davranışçı yaklaşımlara yapılan grupla psikolojik danışmanın üniversite öğrencilerinin kızgınlık düzeylerine etkileri [Doktora Tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
  • Büyüköztürk, Ş. (2016). Deneysel desenler. Pegem Yayınları.
  • Campbell, M.P. (2004). The efficacy of an anger management program for middle school students with emotional handicaps [Dissertation, Doctor of Philosophy]. Walden University.
  • Can, S. (2002). “Aggression questionnaire” adlı ölçeğin Türk popülasyonunda geçerlilik ve güvenilirlik çalışması (Uzmanlık tezi, Genel Kurmay Başkanlığı, Gülhane Askeri Tıp Akademisi Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Servis Şefliği, İstanbul).
  • Cartıllı, K. (2016). Öfke ile başa çıkma eğitiminin tek ebeveynli öğrencilerin öfke ve olumlu duygularına etkisi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Mevlâna Üniversitesi.
  • Chambless, D.L. & Hollon, S. D. (1998). Defining empirically supported therapies. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 66(1), 7-18. https://doi.org/10.1037/0022-006X.66.1.7
  • Corey, G. (2008). Psikolojik danışma, psikoterapi kuram ve uygulamaları (Çeviren: Tuncay Ergene). Mentis Yayıncılık.
  • Çekiç, A. (2009). Grupla psikolojik danışmanın ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin öfke ile başa çıkabilme becerilerine etkisi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Gaziantep Üniversitesi.
  • Çivitçi, N. (2007). Çok boyutlu okul öfke ölçeği’nin Türkçe’ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(2), 99-109.
  • Deffenbacher, J.L., Thwaites, G.A., Wallace, T.L. & Oetting E.R. (1994). Social skills and cognitive–relaxation approaches to general anger reduction, Journal of Counseling Psyhology, 41(3), 386–396. https://doi.org/10.1037/00220167.41.3.386
  • Deffenbacher, J. L., Lynch, R. S., Oetting, E. R. & Kemper, C. C. (1996). Anger reduction in early adolescents. Journal of Counseling Psychology, 43(2), 149– 157. https://doi.org/10.1037/0022-0167.43.2.149
  • Deffenbacher, J. L., Oetting, E. R., Thwaites, G. A., Lynch, R. S., Baker, D. A., Stark, R. S., Thacker, S. & Eiswerth-Cox, L., (1996). State trait anger theory and the utility of the trait anger scale, Journal of Counseling Psychology, 43(2), 131-148. https://doi.org/10.1037/0022-0167.43.2.131
  • DeLucia-Waack, J.L. (2006). Leading psychoeducational groups for children and adolescents. Sage Publications.
  • Duran, Ö. (2004). Öfke kontrol programının 15-18 yaş arası ergenler üzerindeki etkililiğinin araştırılması [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Uludağ Üniversitesi.
  • Gansle, K.A. (2005). The effectiveness of school-based anger interventions and programs: A meta-analysis, Journal of School Psychology, 43(4), 321-341. https://doi.org/10.1016/j.jsp.2005.07.002
  • Gebeş, H. (2011). Akran eğitimi ile desteklenen öfke kontrolü eğitiminin lise öğrencilerinin öfke kontrol becerilerine etkisi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Çukurova Üniversitesi.
  • Genç, H. (2007). Grupla öfke denetimi eğitiminin lise 9. sınıf öğrencilerinin sürekli öfke düzeylerine etkisi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
  • Gentry, W.D. (2007). Anger for Dummies. Wiley Publishing.
  • Geroski, A.M. & Kraus, K.L. (2002). Process and content in school psychoeducational groups: Either, both or none? Journal for Specialists in Group Work, 27(2), 233-245.
  • Gezgin Gürbüz, A. (2008). Öfke denetimi eğitiminin lise son sınıf öğrencilerinin öfkeyle başa çıkmaları, yaşam doyumları ve depresyon düzeylerine etkisinin incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
  • Gültekin, F. (2008). Saldırganlık ve öfkeyi azaltma programının ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin saldırganlık ve öfke düzeyleri üzerindeki etkisi [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
  • Gürçay, S. S., Çekici, F. ve Çolakkadıoğlu, O. (2009). Psiko-eğitim gruplarının yapılandırılması ve genel ilkeleri, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1): 134-153. https://doi.org/10.17860/efd.54912
  • Howells, K. & Day, A. (2003). Readiness for anger management: clinical and theoretical issue. Clinical Psychology Review, 23(2), 319-337. https://doi.org/10.1016/S0272-7358(02)00228-3
  • İnce, A.B. (2019). Diyalektik davranışçı terapi beceri eğitimi programının üniversite öğrencilerinin öfkeyi yönetme sorunu üzerine etkisi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Şehir Üniversitesi.
  • Kaçıra-Çapacıoğlu, G. (2014). Yaratıcı dramanın ortaöğretim 9. sınıf öğrencilerinin öfke denetimi becerilerine etkisi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
  • Karasar, N. (2003). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayın.
  • Kağıtçıbaşı, Ç. (2008). Günümüzde insan ve insanlar: Sosyal psikolojiye giriş. Evrim Yayınevi.
  • Kaplan, A. (2007). Öfke yönetimi becerileri programının ilköğretim 5. sınıf öğrencilerinin saldırganlık düzeyi ve benlik saygısına etkisi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
  • Karaçam, Z. (2013). Sistematik derleme metodolojisi: Sistematik derleme hazırlamak için bir rehber, Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 6(1), 26-33. https://dergipark.org.tr/tr/pub/deuhfed/issue/46815/587078 erişilmiştir.
  • Karataş, Z. (2008). Bilişsel davranışsal teknikler ile psikodrama teknikleri kullanılarak yapılan grupla psikolojik danışma uygulamalarının ergenlerde saldırganlığı azaltmadaki etkilerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesi [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Mersin Üniversitesi.
  • Kellner, M. & Bry, B. (1999). The effects of anger management groups in a day school for emotionally disturbed adolescents, Adolescence, 34 (136), 645-651.
  • Lerner, H. (2015). Öfke dansı. (Çeviren: Sinem Gül). Varlık Yayınları.
  • Lochman, J.E. & Curry, J.F. (1986). Effects of social problem-soling training and self-instruction training with aggressive boys, Journal of Clinical Child Psychology, 15(2), 159-164. https://doi.org/10.1207/s15374424jccp1502_8
  • Lulofs, R. S. & Cahn, D. D. (2000). Conflict: from theory to action. Aperson Education Company.
  • Mayne, T.J. & Ambrose, T.K. (1999). Research review on anger in psychotherapy. JCLP, 55(3), 353-363. https://doi.org/10.1002/(sici)1097-4679(199903)55:3<353::aid- jclp7>3.0.co;2-b
  • McWhirter, B.T. (1999). Effects of anger manegement and goal setting group interventions on state-trait anger and self-efficacy beliefs among high risk adolescents, Current Psychology. 18(2), 223-237. https://doi.org/10.1007/s12144-999-1030-2
  • Myrick, R. (1997). Developmental Guidance and Counseling: A Practical Approach (5 th ed.). Educational Media Corporation.
  • Özer, A.K. (1994). Sürekli öfke ve öfke ifade tarzı ölçekleri ön çalışması, Türk Psikoloji Dergisi, 9(31), 26-35.
  • Özmen, A. (2004). Seçim kuramına ve gerçeklik terapisine dayalı öfkeyle başa çıkma eğitim programının ve etkileşim grubu uygulamasının üniversite öğrencilerinin öfkeyle başa çıkma becerileri üzerindeki etkisi [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Ankara Üniversitesi.
  • Ramírez, J. M., & Andreu, J. M. (2006). Aggression, and some related psychological constructs (anger, hostility, and impulsivity): Some comments from a research project. Neuroscience and Biobehavioral Reviews, 30(3), 276 291. https://doi.org/10.1016/j.neubiorev.2005.04.015
  • Sabatino, D.A. (1997). Replacing anger with trust, Reclaiming Childeren And Youth, 6(3), 167-170.
  • Selda Öz, F. (2008) Öfke yönetimi eğitiminin ergenlerde öfke ile başa çıkma ve iletişim becerilerine etkisi [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
  • Sharp, S.R. (2003). Effectiveness of an anger management training program based on rational emotive behavior theory (REBT) for middle school students with behavior problems [Dissertation, Doctor of Philosophy]. The University of Tennessee at Knoxville.
  • Soykan, Ç. (2003). Öfke ve öfke yönetimi, Kriz Dergisi, 11(2), 19-27. https://doi.org/10.1501/Kriz_0000000192
  • Sülen Şahin Kıralp, F. (2013). Öfke yönetimi becerileri programının ilköğretim II. kademe öğrencilerinin öfke düzeylerine etkisi [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
  • Şahin, H. (2004). Öfke denetiminin çocuklarda gözlenen saldırgan davranışlar üzerindeki etkisi [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
  • Şahin, H. (2004). Saldırganlık ölçeği geçerlik ve güvenirlik çalışması. Süleyman Demirel Üniversitesi Burdur Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(7), 180-190.
  • Tekinsav Sütçü, G.S. (2006). Ergenlerde öfke ve saldırganlığı azaltmaya yönelik bilişsel davranışçı bir müdahale programının etkililiğinin değerlendirilmesi [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Ege Üniversitesi.
  • Teoh, A.N., Chia, M.S.C. & Virasamy, M. (2010). Emotional Responses to Social Support among Singaporean Chinese: The Moderating Effect of Anger- Control, Procedia Social and Behavioral Sciences 5, 1056– 1060. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2010.07.234
  • Thomas, S.P. (2001). Teaching healthy anger management, Perspectives in Psychiatric Care, 37, 41-48. https://doi.org/10.1111/j.1744-6163.2001.tb00617.x
  • Tuna, D. (2012). Çözüm odaklı kısa süreli yaklaşıma dayalı öfke kontrolü eğitim programının lise öğrencilerinin öfke kontrolü ve iletişim becerileri düzeylerine etkisi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
  • Türk Dil Kurumu. (2023). Türk dil kurumu büyük Türkçe sözlük. http://tdk.gov.tr. Erişim Tarihi: 18.03.2023.
  • Videbeck S. (2020). Psychiatric-mental health nursing. 5 th ed. Philadelphia: Wolters Kluwer Health, Lippincott Williams & Wilkins, p.166-80.
  • Wach, E. & Ward, R. (2013). Learning about qualitative document analysis, IDC Practice Paper In Brief, 13, 2-11.
  • Whitfield, G. W (1999). Validating school work: An evaluation of a cognitive behavioral approach to reduce school violence, Research on Social Work Practice, 99 (4), 399-426. https://doi.org/10.1177/104973159900900402
  • Yalçın, M. (2021). Suça sürüklenen ergenlerde öfke kontrolüne yönelik bilişsel davranışçı grup terapisinin etkililiği ve iyileştirici faktörler [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Ege Üniversitesi.
  • Yavuzer, Y. (2009). Saldırganlığı önlemeye yönelik psiko-eğitim programlarının lise öğrencilerindeki etkisinin incelenmesi [Yayımlanmamış Doktora Tezi], Selçuk Üniversitesi.
  • Yıldızhan, Ö. (2019). Mindfulness temelli öfke yönetimi programının çocuklarda mindfulness ve öfke yönetimi becerilerine etkisi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Bahçeşehir Üniversitesi.
  • Zorlu, E. (2017). Öfke denetimi eğitim programının lise öğrencilerinin sürekli öfke ve öfke ifade tarzlarına etkisi [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
Toplam 67 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Eğitimde Program Değerlendirme
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Eyup Zorlu 0000-0003-0964-7065

Yayımlanma Tarihi 26 Haziran 2024
Yayımlandığı Sayı Yıl 2024Cilt: 13 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Zorlu, E. (2024). Türkiye’de Öfkeyi Önlemeye Yönelik Hazırlanan Programların İncelenmesi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 13(2), 369-383. https://doi.org/10.30703/cije.1312331
 Kapak Resmi İndir

e-ISSN: 2147-1606

14550        14551