Araştırma Makalesi
Yıl 2023,
Cilt: 12 Sayı: 2, 430 - 442, 25.06.2023
Öz
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Afflerbach, P., Pearson, P. D., & Paris, S. G. (2008). Clarifying differences between reading skills and reading strategies. The Reading Teacher, 61(5), 364-373.
- Akyol, H. ve Kodan, H. (2016). Okuma güçlüğünün giderilmesine yönelik bir uygulama: akıcı okuma stratejilerinin kullanımı. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(2), 7-21. DOI: 10.7822/omuefd.35.2.1
- Akyol, H. ve Yıldız, M. (2010). Okuma bozukluğu olan bir öğrencinin okuma ve yazma becerisinin geliştirilmesine yönelik bir durum çalışması. Education Sciences, 5(4), 1690-1700.
- Altun, T., Ekiz, D. ve Odabaşı, M. (2011). Sınıf öğretmenlerinin sınıflarında karşılaştıkları okuma güçlüklerine ilişkin nitel bir araştırma. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 80-101.
- Arıcı, A. F., ve Taşkın, Y. (2019). Okuma becerisinin diğer dil becerileriyle ilişkisi. Uluslararası Alan Eğitimi Dergisi, 5(2), 185-194.
- Babür, N. (2018). Özgül okuma bozukluğu: tanımı, belirtiler ve eğitsel öneriler. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 35(2), 67-83.
- Balcı, A. (2009). İlköğretim 8. Sınıf Öğrencilerinin Kitap Okuma Alışkanlığına Yönelik Tutumları/Elementary 8th Grade Students' Attıtudes Towards Reading Habits. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11), 264-299.
- Balcı, E. (2017). Dyslexia: definition, classification and symptoms. SDU International Journal of Educational Studies, 4(2), 166-180.
- Bilge, H. ve Sağır, M. (2017). Ortaokul öğrencilerinin okuma hatalarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 77-88.
- Bulut, B. ve Kuşdemir, Y. (2017). İlkokul öğrencilerinde görülen sesli okuma hatalarının öğretmen gözlemleri ışığında değerlendirilmesi. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 5(1), 1-14.
- Cheng, Y. & Wu, X. (2017). The relationship between ses and reading comprehension in chinese: a mediation model. Frontiers in Psychology, 8. 672, 1-7. DOI: 10.3389/fpsyg.2017.00672
- Coşkun, E. (2003). Çeşitli değişkenlere göre lise öğrencilerinin etkili okuma becerileri ve bazı öneriler. Türklük Bilimi Araştırmaları, 13, 101-130.
- Çarkıt, C. ve Koçoğlu, A. (2021). Teachers’ views and practices regarding students’listening defects in secondary school Turkish lessons. International Journal of Education Technology and Scientific Researches, 6(15), 856-886. DOI: 10.35826/ijetsar.296
- Davey, L. (1990). The application of case study evaluations. Practical Assessment, Research, and Evaluation, 2(2), 1-2. DOI: 10.7275/02g8-bb93
- Deniz, S. ve Yavuz, M. (2020). Investigation of reading error types, reading levels and reading speeds of students with special learning difficulties. Cypriot Journal of Educational Sciences. 15(4), 674- 698. DOI: 10.18844/cjes.v%vi%i.505
- Doğan, B. (2013). Türkçe ve sınıf öğretmenlerinin okuma güçlüğüne ilişkin bilgileri ve okuma güçlüğü olan öğrencileri belirleyebilme düzeyleri. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 1(1), 20-33.
- Duran, E. ve Sezgin, B. (2012). Rehberli okuma yönteminin akıcı okumaya etkisi. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (GEFAD). 32(3), 633-655.
- Eissa, M. (2010). Behavioral and emotional problems associated with dyslexia in adolescence. Current Psychiatry, 17(1), 39-47.
- Elbro, C., Nielsen, I. & Petersen, D. K. (1994). Dyslexia in adults: Evidence for deficits in nonword reading and in the phonological representation of lexical items. Annals of Dyslexia, 44, 205-226.
- Epçaçan, C., ve Epçaçan, C. (2010). Socio-economic and culturel factors effecting self efficacy on reading comprehension. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 2(2), 666-671.
- Ghaemi, F., Samimi, F. & Hashemizadeh, S., M. (2014). An investigation into the interface of critical thinking, personality factors and gender on reading comprehension ability among EFL learners. Global Journal of Foreign Language Teaching, 4(2), 111-122.
- Göçer, A., ve Tabak, G. (2012). İlköğretim 5. sınıf Türkçe öğrenci çalışma kitaplarının görsel okuma etkinlikleri bağlamında incelenmesi. İlköğretim Online, 11(3), 790-799.
- Hanscombe, K. B., Trzaskowski, M., Haworth, C. M. A., Davis, O. S. P., Dale, P. S., & Plomin, R. (2012). Socioeconomic status (SES) and children’s intelligence (IQ): In a UK-representative sample SES moderates the environmental, not genetic, effect on IQ. PLoS ONE, 7(2), e30320, 1-17.
- Hoover, W. & Tunmer, W. (2018). The simple view of reading: Three assessments of its adequacy. Remedial and Special Education, 39(5), 304–312. DOİ: 10.1177/0741932518773154
- İşler, N. K. ve Şahin, A. E. (2016). Bir ilkokul 4. sınıf öğrencisinin okuma bozukluğu ve anlama güçlüğü: Bir durum çalışması. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 4(2), 174-186.
- Karagöz, B. ve Şeref, İ. (2019). Okuma alanındaki araştırmaların bibliyometrik özellikler açısından incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(3), 781-799. https://doi.org/10.16916/aded.581630
- Karamuklu, E. S. (2018). Disleksi olan öğrencilerde cümle çözümleme ve ses temelli cümle yöntemleri ile okuma yazma öğretiminin etkililiğinin karşılaştırılması (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
- Karataş, Z. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1(1), 62-80.
- Katırcı-Ağaçkıran, Z. (2016). İlkokul Birinci Sınıf Öğrencilerinin Okuduğunu Anlama Başarılarının ve Okuma Hızlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
- Kızılkaya, H. (2021). Disleksili öğrencilerle çalışan öğretmenler için geliştirilen eğitim programının öğretmen yeterliklerine etkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
- Kuruoğlu, G. ve Şen, N. (2018). Okuma güçlüğü yaşayan ortaokul öğrencilerin yaptıkları okuma hatalarının incelenmesi. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 4(2), 101-110.
- Lyon, G. R., Shaywitz, S. E., & Shaywitz, B. A. (2003). A definition of dyslexia. Annals of Dyslexia, 53, 1–14.
- Manav, G. ve Ocakçı, A. F. (2013). Hemşirelik araştırmalarında niteliksel çalışmalar: durum çalışması örneği. Cumhuriyet Hemşirelik Dergisi, 2(1), 26-30.
- Merriam, S. B. (2015). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber (Çev. S.Turan). Ankara: Nobel Yayınevi.
- Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis (2nd ed.). London: Sage Publication.
- Paris, S. G. (2005). Reinterpreting the development of reading skills. Reading Research Quarterly, 40, 184–202. DOI: 10.1598/RRQ.40.2.3.
- Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi
- Reid, G. (2011). Dyslexia: A complete guide for parents and those who help them (2nd Edt.). Wiley-Blackwell.
- Seidenberg, M. (2018). Language at the speed of sight: How we read, why so many can’t and what can be done about it. New York: Basic Books.
- Shuttleworth, M. (2008) Case study research design. Erişim adresi: https://explorable.com/case-study-research-design
- Sidekli, S. ve Yangın, S. (2005). Okuma güçlüğü olan öğrencilerin okuma becerilerinin geliştirilmesine yönelik bir uygulama. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 393-413.
- Snowling, M. J. (2013). Early identification and interventions for dyslexia: A contemporary view. Journal of Research in Special Educational Needs, 13, 7- 14.
- Wolf, M., Bowers, P. & Biddle, K., (2000). Naming-speed processes, timing, and reading: A conceptual review. Journal of Learning Disabilities, 33, 38-47.
- Yahaya, M.F., Mohamed, A. R. & Syaikh, M. I. (2012). The relationship between personality traits and reading proficiency. International Proceedings of Economics Development and Research.53, 36-40.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Yılmaz, M. (2008). Kelime tekrar tekniğinin akıcı okuma becerilerini geliştirmeye etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(2), 323-350.
- Yin, R.K. (2012). Aplications of case study research (3. Ed.). London: Sage Publications.
Yıl 2023,
Cilt: 12 Sayı: 2, 430 - 442, 25.06.2023
Öz
Bu çalışmada Türkçe öğretmenlerinin okuma bozukluklarına yönelik görüşleri ve bu bozuklukların giderilmesine yönelik uygulamaları araştırılmaktadır. Araştırmada nitel araştırma desenlerinden durum çalışması kullanılmıştır. Durum çalışmalarında araştırmacının kontrol edemediği bir olgu ya da olayı derinliğine inceleme olanağı elde edilir ve katılımcıların bakış açısından hareketle söz konusu olguya ilişkin ayrıntılara ulaşılır. Araştırmada kullanılan nitel araştırma yöntemine bağlı olarak bir çalışma grubu oluşturulmuştur. Araştırmanın çalışma grubunu Türkiye’nin farklı şehirlerinde görev yapan 15 Türkçe öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri araştırmacılar tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır. Görüşme sonucunda elde edilen veriler bilgisayar destekli nitel veri analizi programı MAXQDA 20 ile çözümlenmiştir. İçerik analizi ile çözümlenen veriler temalar halinde sunulmuştur. Araştırmada “Sıklıkla Gözlemlenen Okuma Bozuklukları”, “Okuma Bozukluklarının Sebepleri”, “Okuma Bozukluğu Yaşayan Öğrencilerin Özellikleri”, “Okuma Bozukluğu Yaşayan Öğrencilere Yönelik Arkadaşlarının Tutumu”, “Uygulamalar ve Öneriler” temalarına ulaşılmış ve her tema ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Araştırma kapsamında öğretmenlerin öğrencilerinde en fazla gözlemlediği okuma bozukluğunun yavaş okuma, heceleme ve hiç okuyamama olduğu; öğrencilerindeki okuma bozukluklarının bilişsel gelişim eksikliğinden, ilkokula devam edememekten ve öğretmen yetersizliğinden kaynaklandığını düşündükleri sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenlerin okuma bozukluğu yaşayan öğrencilere drama çalışmalarında rol verme, tutor desteği sunma ve sınıf içi arkadaşlıklar kurmalarını sağlama yönünden destek olmaları araştırma kapsamında ulaşılmış bir diğer bulgudur.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Afflerbach, P., Pearson, P. D., & Paris, S. G. (2008). Clarifying differences between reading skills and reading strategies. The Reading Teacher, 61(5), 364-373.
- Akyol, H. ve Kodan, H. (2016). Okuma güçlüğünün giderilmesine yönelik bir uygulama: akıcı okuma stratejilerinin kullanımı. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(2), 7-21. DOI: 10.7822/omuefd.35.2.1
- Akyol, H. ve Yıldız, M. (2010). Okuma bozukluğu olan bir öğrencinin okuma ve yazma becerisinin geliştirilmesine yönelik bir durum çalışması. Education Sciences, 5(4), 1690-1700.
- Altun, T., Ekiz, D. ve Odabaşı, M. (2011). Sınıf öğretmenlerinin sınıflarında karşılaştıkları okuma güçlüklerine ilişkin nitel bir araştırma. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 80-101.
- Arıcı, A. F., ve Taşkın, Y. (2019). Okuma becerisinin diğer dil becerileriyle ilişkisi. Uluslararası Alan Eğitimi Dergisi, 5(2), 185-194.
- Babür, N. (2018). Özgül okuma bozukluğu: tanımı, belirtiler ve eğitsel öneriler. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 35(2), 67-83.
- Balcı, A. (2009). İlköğretim 8. Sınıf Öğrencilerinin Kitap Okuma Alışkanlığına Yönelik Tutumları/Elementary 8th Grade Students' Attıtudes Towards Reading Habits. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11), 264-299.
- Balcı, E. (2017). Dyslexia: definition, classification and symptoms. SDU International Journal of Educational Studies, 4(2), 166-180.
- Bilge, H. ve Sağır, M. (2017). Ortaokul öğrencilerinin okuma hatalarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 77-88.
- Bulut, B. ve Kuşdemir, Y. (2017). İlkokul öğrencilerinde görülen sesli okuma hatalarının öğretmen gözlemleri ışığında değerlendirilmesi. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 5(1), 1-14.
- Cheng, Y. & Wu, X. (2017). The relationship between ses and reading comprehension in chinese: a mediation model. Frontiers in Psychology, 8. 672, 1-7. DOI: 10.3389/fpsyg.2017.00672
- Coşkun, E. (2003). Çeşitli değişkenlere göre lise öğrencilerinin etkili okuma becerileri ve bazı öneriler. Türklük Bilimi Araştırmaları, 13, 101-130.
- Çarkıt, C. ve Koçoğlu, A. (2021). Teachers’ views and practices regarding students’listening defects in secondary school Turkish lessons. International Journal of Education Technology and Scientific Researches, 6(15), 856-886. DOI: 10.35826/ijetsar.296
- Davey, L. (1990). The application of case study evaluations. Practical Assessment, Research, and Evaluation, 2(2), 1-2. DOI: 10.7275/02g8-bb93
- Deniz, S. ve Yavuz, M. (2020). Investigation of reading error types, reading levels and reading speeds of students with special learning difficulties. Cypriot Journal of Educational Sciences. 15(4), 674- 698. DOI: 10.18844/cjes.v%vi%i.505
- Doğan, B. (2013). Türkçe ve sınıf öğretmenlerinin okuma güçlüğüne ilişkin bilgileri ve okuma güçlüğü olan öğrencileri belirleyebilme düzeyleri. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 1(1), 20-33.
- Duran, E. ve Sezgin, B. (2012). Rehberli okuma yönteminin akıcı okumaya etkisi. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (GEFAD). 32(3), 633-655.
- Eissa, M. (2010). Behavioral and emotional problems associated with dyslexia in adolescence. Current Psychiatry, 17(1), 39-47.
- Elbro, C., Nielsen, I. & Petersen, D. K. (1994). Dyslexia in adults: Evidence for deficits in nonword reading and in the phonological representation of lexical items. Annals of Dyslexia, 44, 205-226.
- Epçaçan, C., ve Epçaçan, C. (2010). Socio-economic and culturel factors effecting self efficacy on reading comprehension. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 2(2), 666-671.
- Ghaemi, F., Samimi, F. & Hashemizadeh, S., M. (2014). An investigation into the interface of critical thinking, personality factors and gender on reading comprehension ability among EFL learners. Global Journal of Foreign Language Teaching, 4(2), 111-122.
- Göçer, A., ve Tabak, G. (2012). İlköğretim 5. sınıf Türkçe öğrenci çalışma kitaplarının görsel okuma etkinlikleri bağlamında incelenmesi. İlköğretim Online, 11(3), 790-799.
- Hanscombe, K. B., Trzaskowski, M., Haworth, C. M. A., Davis, O. S. P., Dale, P. S., & Plomin, R. (2012). Socioeconomic status (SES) and children’s intelligence (IQ): In a UK-representative sample SES moderates the environmental, not genetic, effect on IQ. PLoS ONE, 7(2), e30320, 1-17.
- Hoover, W. & Tunmer, W. (2018). The simple view of reading: Three assessments of its adequacy. Remedial and Special Education, 39(5), 304–312. DOİ: 10.1177/0741932518773154
- İşler, N. K. ve Şahin, A. E. (2016). Bir ilkokul 4. sınıf öğrencisinin okuma bozukluğu ve anlama güçlüğü: Bir durum çalışması. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 4(2), 174-186.
- Karagöz, B. ve Şeref, İ. (2019). Okuma alanındaki araştırmaların bibliyometrik özellikler açısından incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(3), 781-799. https://doi.org/10.16916/aded.581630
- Karamuklu, E. S. (2018). Disleksi olan öğrencilerde cümle çözümleme ve ses temelli cümle yöntemleri ile okuma yazma öğretiminin etkililiğinin karşılaştırılması (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
- Karataş, Z. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1(1), 62-80.
- Katırcı-Ağaçkıran, Z. (2016). İlkokul Birinci Sınıf Öğrencilerinin Okuduğunu Anlama Başarılarının ve Okuma Hızlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
- Kızılkaya, H. (2021). Disleksili öğrencilerle çalışan öğretmenler için geliştirilen eğitim programının öğretmen yeterliklerine etkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
- Kuruoğlu, G. ve Şen, N. (2018). Okuma güçlüğü yaşayan ortaokul öğrencilerin yaptıkları okuma hatalarının incelenmesi. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 4(2), 101-110.
- Lyon, G. R., Shaywitz, S. E., & Shaywitz, B. A. (2003). A definition of dyslexia. Annals of Dyslexia, 53, 1–14.
- Manav, G. ve Ocakçı, A. F. (2013). Hemşirelik araştırmalarında niteliksel çalışmalar: durum çalışması örneği. Cumhuriyet Hemşirelik Dergisi, 2(1), 26-30.
- Merriam, S. B. (2015). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber (Çev. S.Turan). Ankara: Nobel Yayınevi.
- Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis (2nd ed.). London: Sage Publication.
- Paris, S. G. (2005). Reinterpreting the development of reading skills. Reading Research Quarterly, 40, 184–202. DOI: 10.1598/RRQ.40.2.3.
- Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi
- Reid, G. (2011). Dyslexia: A complete guide for parents and those who help them (2nd Edt.). Wiley-Blackwell.
- Seidenberg, M. (2018). Language at the speed of sight: How we read, why so many can’t and what can be done about it. New York: Basic Books.
- Shuttleworth, M. (2008) Case study research design. Erişim adresi: https://explorable.com/case-study-research-design
- Sidekli, S. ve Yangın, S. (2005). Okuma güçlüğü olan öğrencilerin okuma becerilerinin geliştirilmesine yönelik bir uygulama. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 393-413.
- Snowling, M. J. (2013). Early identification and interventions for dyslexia: A contemporary view. Journal of Research in Special Educational Needs, 13, 7- 14.
- Wolf, M., Bowers, P. & Biddle, K., (2000). Naming-speed processes, timing, and reading: A conceptual review. Journal of Learning Disabilities, 33, 38-47.
- Yahaya, M.F., Mohamed, A. R. & Syaikh, M. I. (2012). The relationship between personality traits and reading proficiency. International Proceedings of Economics Development and Research.53, 36-40.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Yılmaz, M. (2008). Kelime tekrar tekniğinin akıcı okuma becerilerini geliştirmeye etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(2), 323-350.
- Yin, R.K. (2012). Aplications of case study research (3. Ed.). London: Sage Publications.
Toplam 47 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 25 Haziran 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023Cilt: 12 Sayı: 2 |
Cited By
e-ISSN: 2147-1606