Öz
The aim of this study is to carry
out the validity and reliability studies of critical thinking barriers (CTB)
scale. The ideas of a sum of 19 experts were taken for 86 items, which were
formed as a result of literature survey. The number of the items in the draft
scale was reduced to 54 following the ideas of experts and it was implemented
on 11 undergraduate students and their ideas were also taken. The draft scale
was applied to 566 undergraduate students. The scale was applied at a state
university in Turkey. %59.7 (338) of the subjects consisted of female students
and %40.3 (228) of them was male students. The factor loads of the items in the
scale ranged between 0.388-0.677. It is observed that 40.454% of the total
variance was accounted for as a result of the factor analysis. The KMO value of
the CTB scale was 0.892, Bartlett’s test value3.783E3 (Sd= 378, p=0.000). The
sub factors of the scale were; inability to reason, egocentrism, reliance on
authority and self-confidence. The eventual scale, after removing the items
with relatively low factor loads, consisted of a sum of 26 items; 10 items
under the sub factor inability to reason, 6 items under egocentrism, 6 items
under reliance on authority and 4 items under self-confidence. Equivalent test
and test-retest implementations were performed for the scale. The split-half
reliability coefficient was found 0.74. The Cronbach’s alpha reliability
coefficient of the scale was 0.87. According to the confirmatory factor
analysis made on AMOS, the RMSEA, SRMR, GFI and AGFI values demonstrated that
the model had a strong consistency. Departing from these results, it can be
claimed that CTB scale meets the criteria of a valid scale.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akbıyık, C. ve Seferoğlu, S. S. (2006). Eleştirel düşünme eğilimleri ve akademik başarı. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2 (32), 90-99.Alkın-Şahin, S., ve Tunca, N. (2015). Felsefe ve eleştirel düşünme. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 192-206.Bassham, G., Irwin, W., Nardone, H. and Wallace J. M. (2011). Critical thinking: A student’s introduction. (4th edition). New York: McGraw Hill. Bayram, N. (2010). Yapısal eşitlik modellemesine giriş: Amos uygulamaları. Bursa: Ezgi Kitapevi.Bollen, K.A. (2007). An overview of structural equation models with latent variables. The Miami University Symposium on Computational Research, March 1-2. Miami University, Oxford, UK.Burbach, M. E., Matkin, G. S. ve Fritz, S. M. (2004). Teaching critical thinking in an introductory leadership course utilizing active learning strategies: A confirmatory study. College Student Journal, 38(3). 2 Aralık, 2013 tarihinde www.freepatentsonline.com/article/College-Student-Journal/123321909.htm adresinden alınmıştır. Büyüköztürk, Ş. (2002). Veri analizi el kitabı, Ankara: Pegem A Yayıncılık.Büyüköztürk, Ş. Çakmak, E.K. Akgün, Ö.E. Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri, 3. Baskı, Ankara: Pegem Akademi.Chaffee, J. (1997). Thinking critically, (5th Edition). USA: Houghton Mifflin Company.Dewey, J. (1957). Düşüncenin terbiyesi. (Çeviri: Ovide Decroly, Orhan Etker, Baha Arıkan). İstanbul: İstanbul Muallimler Cemiyeti.Eldeleklioğlu, J., ve Özkılıç, R. (2016). Eleştirel düşünme eğitiminin PDR öğrencilerinin eleştirel düşünme becerilerine etkisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(29), 25-36.Facione, P. (1990). Critical thinking: A statement of expert consensus for purposes of educational assessment and instruction (The Delphi Report): Research Findings and Recommendations Prepared for the American Press, 67, 439-444.Geertsen, R. (2013). Barriers to critical thinking across domains. Review of Management Innovation & Creativity, 6(20), 52-60.Gibson, C. (1998). Teaching strategies. Orlich Harder Collection: A Guide to Better Instruction, (5th Edition). USA, 306-315.Gündoğdu, H. (2009). Eleştirel düşünme ve öğretimine dair bazı yanılgılar. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (1), 57-74.Halpern, D. F. (1997). Critical thinking across the curriculum: A brief edition of thought and knowledge. Mahwah, New Jersey: Erlbaum Associates, Inc.Hendricks, J. K. (2010). Preparing students for critical-thinking applications on standardized tests. Unpublished Doctoral Dissertation. Walden University, USA.Hirschorn, D. (2008). Critical thinking and analysis for effective speaking and writing. JC Centers Organization.Kaptan, S. (1998). Bilimsel araştırma ve istatistik teknikleri, Ankara: Tekışık Web Ofset Tesisleri.Karasar, N. (1995). Bilimsel araştırma yöntemi, 7. Basım, Ankara: Alkım Yayınevi.Koç Erdamar, G. ve Bangir Alpan, G. (2017). Ortaöğretim öğretmenlerinin öğrenme stilleri ve eleştirel düşünme eğilimlerinin karşılaştırılması. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi 37(1), 93-117.Krejcie, R.V. and Morgan, D.W. (1970). Determining sample size for research activities. Educational and Psychological Measurement, 30, 607-610. Lai, E. R. (2011). Critical thinking: A literature review. Pearson's Research Reports.Moore, B. N. and Parker, R. (2009). Critical thinking, (9th Edition). Boston: McGraw-Hill. Nosich, G. M. (2012). Eleştirel düşünme ve disiplinler arası eleştirel düşünme rehberi. (Çeviren: Yrd. Doç. Dr. Birsel Aybek). Ankara: Anı Yayıncılık. (2001).Paul, R. W. (2004a). The State of Critical Thinking Today. 11 Aralık, 2011 tarihinde http://www.criticalthinking.org/pages/the-state-of-critical-thinking-today /523 adresinden alınmıştır. Paul, R. W. (2004b). The National Council for Excellence in Critical Thinking. 27 Kasım, 2013tarihindehttp://el.mdu.edu.tw/datacos//09510121032A/TheNational CouncilforExcellenceinCriticalThinking.org adresinden alınmıştır.Restak, R. M. (1988). The Mind. Toronto: Bantam.Reynolds, S. W. (2016). Determining and exploring teachers' perceptions on the barriers to teaching critical thinking in the classroom: A survey study. Unpublished Doctoral Dissertation. Texas Tech University, USA.Reza Noruzi, M., and Vargas Hernández, J. G. (2010). An exploration of critical thinking necessities, barriers and CAT MAGIC Notion. Acta Universitatis Danubius, Œconomica, 6(1), 43-53.Seferoğlu, S. S. ve Akbıyık, C. (2006). Eleştirel düşünme ve öğretimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 193-201.Semerci, Ç. (2003). Eleştirel düşünme becerilerinin geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim, 28(127), 64-70.Semerci, N. (2016). “Eleştirel Düşünme Eğilimi (EDE) ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik revize çalışması, TURKISH STUDIES - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-, 11(9), 725-740.Shermis, S. S. (1992). Critical thinking: Helping students learn reflectively. Indiana: Edinfo Press.Solso, R. L., Maclin, M. K. ve Maclin, O. H. (2010). Bilişsel psikoloji. (Çeviri: Ayşe Ayçiçeği-Dinn – Cognitive Psychology). İstanbul: Kitapevi. Sönmez, V. ve Alacapınar, F.G. (2011). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri, Ankara: ANI Yayıncılık. Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri: Temel kavramlar ve örnek uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları, 3(6), 49-74.Şahinel, S. (2002). Eleştirel düşünme. (2. baskı). Ankara: PegemA Yayıncılık.Tezcan, C. (2008). Yapısal eşitlik modelleri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.Yağcı, R. (2008). Sosyal bilgiler öğretiminde eleştirel düşünme: İlköğretim 5. sınıf sosyal bilgiler öğretiminde, öğretmenlerin eleştirel düşünme becerilerini geliştirmek için uyguladıkları etkinliklerin değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Adana.
Öz
Bu çalışmanın amacı eleştirel düşünme engelleri ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışmalarının yapılmasıdır. Alanyazın taraması sonucunda oluşturulan 86 madde için toplam 19 uzmanın görüşüne başvurulmuştur. Uzman görüşleri sonucunda 54 maddeye düşen ölçek 11 öğrenci üzerinde uygulanmış ve onların da görüşleri alınmıştır. Taslak ölçek, geliştirilmek üzere 566 lisans öğrencisine uygulanmıştır. Uygulama, Türkiye'de bir devlet üniversitesinde yapılmıştır. Öğrencilerin %59.7’si (338) kadın ve %40.3’ü (228) erkektir. Ölçekteki maddelerin faktör yükleri 0.388-0.677 arasında değişmektedir. Faktör analizi sonucunda varyansın % 40.454’ünün karşılandığı söylenebilir. ELDEN ölçeğinin KMO değeri 0.892, Bartlett testi değeri 3.783E3’dür (Sd=378, p=0.000). Ölçeğin alt temaları; mantık yürütememe, ben merkezlilik, otoriteye inanç ve kendine güven olarak tespit edilmiştir. Mantık yürütememe temasında 10 madde, ben merkezlilik temasında 6 madde, otoriteye inanç temasında 6 madde ve kendine güven temasında 4 madde olmak üzere ölçekte toplam 26 madde yer almıştır. Ölçeğe eşdeğer test ve test-tekrar test uygulamaları yapılmıştır. İki yarı korelasyon katsayısı 0.74 olarak hesaplanmıştır. 566 öğrencinin vermiş olduğu cevaplar üzerinde ölçeğin bütünü için Cronbach Alpha katsayısı hesaplanmış olup sonuç 0.87 bulunmuştur. AMOS programı üzerinde yapılan doğrulayıcı faktör analizine göre, RMSEA, SRMR, GFI ve AGFI’nın sonuçları modelin güçlü bir uyum içinde olduğunu göstermektedir. Bu sonuçlardan hareketle, ELDEN ölçeğinin geçerli bir ölçek olma kriterlerini karşıladığı söylenebilir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akbıyık, C. ve Seferoğlu, S. S. (2006). Eleştirel düşünme eğilimleri ve akademik başarı. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2 (32), 90-99.Alkın-Şahin, S., ve Tunca, N. (2015). Felsefe ve eleştirel düşünme. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 192-206.Bassham, G., Irwin, W., Nardone, H. and Wallace J. M. (2011). Critical thinking: A student’s introduction. (4th edition). New York: McGraw Hill. Bayram, N. (2010). Yapısal eşitlik modellemesine giriş: Amos uygulamaları. Bursa: Ezgi Kitapevi.Bollen, K.A. (2007). An overview of structural equation models with latent variables. The Miami University Symposium on Computational Research, March 1-2. Miami University, Oxford, UK.Burbach, M. E., Matkin, G. S. ve Fritz, S. M. (2004). Teaching critical thinking in an introductory leadership course utilizing active learning strategies: A confirmatory study. College Student Journal, 38(3). 2 Aralık, 2013 tarihinde www.freepatentsonline.com/article/College-Student-Journal/123321909.htm adresinden alınmıştır. Büyüköztürk, Ş. (2002). Veri analizi el kitabı, Ankara: Pegem A Yayıncılık.Büyüköztürk, Ş. Çakmak, E.K. Akgün, Ö.E. Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri, 3. Baskı, Ankara: Pegem Akademi.Chaffee, J. (1997). Thinking critically, (5th Edition). USA: Houghton Mifflin Company.Dewey, J. (1957). Düşüncenin terbiyesi. (Çeviri: Ovide Decroly, Orhan Etker, Baha Arıkan). İstanbul: İstanbul Muallimler Cemiyeti.Eldeleklioğlu, J., ve Özkılıç, R. (2016). Eleştirel düşünme eğitiminin PDR öğrencilerinin eleştirel düşünme becerilerine etkisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(29), 25-36.Facione, P. (1990). Critical thinking: A statement of expert consensus for purposes of educational assessment and instruction (The Delphi Report): Research Findings and Recommendations Prepared for the American Press, 67, 439-444.Geertsen, R. (2013). Barriers to critical thinking across domains. Review of Management Innovation & Creativity, 6(20), 52-60.Gibson, C. (1998). Teaching strategies. Orlich Harder Collection: A Guide to Better Instruction, (5th Edition). USA, 306-315.Gündoğdu, H. (2009). Eleştirel düşünme ve öğretimine dair bazı yanılgılar. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (1), 57-74.Halpern, D. F. (1997). Critical thinking across the curriculum: A brief edition of thought and knowledge. Mahwah, New Jersey: Erlbaum Associates, Inc.Hendricks, J. K. (2010). Preparing students for critical-thinking applications on standardized tests. Unpublished Doctoral Dissertation. Walden University, USA.Hirschorn, D. (2008). Critical thinking and analysis for effective speaking and writing. JC Centers Organization.Kaptan, S. (1998). Bilimsel araştırma ve istatistik teknikleri, Ankara: Tekışık Web Ofset Tesisleri.Karasar, N. (1995). Bilimsel araştırma yöntemi, 7. Basım, Ankara: Alkım Yayınevi.Koç Erdamar, G. ve Bangir Alpan, G. (2017). Ortaöğretim öğretmenlerinin öğrenme stilleri ve eleştirel düşünme eğilimlerinin karşılaştırılması. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi 37(1), 93-117.Krejcie, R.V. and Morgan, D.W. (1970). Determining sample size for research activities. Educational and Psychological Measurement, 30, 607-610. Lai, E. R. (2011). Critical thinking: A literature review. Pearson's Research Reports.Moore, B. N. and Parker, R. (2009). Critical thinking, (9th Edition). Boston: McGraw-Hill. Nosich, G. M. (2012). Eleştirel düşünme ve disiplinler arası eleştirel düşünme rehberi. (Çeviren: Yrd. Doç. Dr. Birsel Aybek). Ankara: Anı Yayıncılık. (2001).Paul, R. W. (2004a). The State of Critical Thinking Today. 11 Aralık, 2011 tarihinde http://www.criticalthinking.org/pages/the-state-of-critical-thinking-today /523 adresinden alınmıştır. Paul, R. W. (2004b). The National Council for Excellence in Critical Thinking. 27 Kasım, 2013tarihindehttp://el.mdu.edu.tw/datacos//09510121032A/TheNational CouncilforExcellenceinCriticalThinking.org adresinden alınmıştır.Restak, R. M. (1988). The Mind. Toronto: Bantam.Reynolds, S. W. (2016). Determining and exploring teachers' perceptions on the barriers to teaching critical thinking in the classroom: A survey study. Unpublished Doctoral Dissertation. Texas Tech University, USA.Reza Noruzi, M., and Vargas Hernández, J. G. (2010). An exploration of critical thinking necessities, barriers and CAT MAGIC Notion. Acta Universitatis Danubius, Œconomica, 6(1), 43-53.Seferoğlu, S. S. ve Akbıyık, C. (2006). Eleştirel düşünme ve öğretimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 193-201.Semerci, Ç. (2003). Eleştirel düşünme becerilerinin geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim, 28(127), 64-70.Semerci, N. (2016). “Eleştirel Düşünme Eğilimi (EDE) ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik revize çalışması, TURKISH STUDIES - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-, 11(9), 725-740.Shermis, S. S. (1992). Critical thinking: Helping students learn reflectively. Indiana: Edinfo Press.Solso, R. L., Maclin, M. K. ve Maclin, O. H. (2010). Bilişsel psikoloji. (Çeviri: Ayşe Ayçiçeği-Dinn – Cognitive Psychology). İstanbul: Kitapevi. Sönmez, V. ve Alacapınar, F.G. (2011). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri, Ankara: ANI Yayıncılık. Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri: Temel kavramlar ve örnek uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları, 3(6), 49-74.Şahinel, S. (2002). Eleştirel düşünme. (2. baskı). Ankara: PegemA Yayıncılık.Tezcan, C. (2008). Yapısal eşitlik modelleri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.Yağcı, R. (2008). Sosyal bilgiler öğretiminde eleştirel düşünme: İlköğretim 5. sınıf sosyal bilgiler öğretiminde, öğretmenlerin eleştirel düşünme becerilerini geliştirmek için uyguladıkları etkinliklerin değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Adana.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Mart 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019Cilt: 8 Sayı: 1 |
Cited By
Pensamiento crítico VS competencia crítica: lectura crítica
Investigaciones Sobre Lectura
https://doi.org/10.24310/isl.vi18.15839
e-ISSN: 2147-1606