Öz
Osmanlı İmparatorluğu’nda okul öncesi eğitim konusu, özellikle II. Meşrutiyet’in ilanından (1908) sonraki süreçte ciddi şekilde ele alınmış ve bu alanda somut adımlar atılmıştır. Bunlardan en dikkat çekeni II. Meşrutiyet Dönemi ile birlikte başkentte ana mekteplerinin açılmış olması ve okul öncesi alanında Batı dillerinden eserlerin tercüme edilmiş olmasıdır. Şimdiye kadar, Osmanlı İmparatorluğu’nda okul öncesi eğitim alanındaki tarihsel gelişim konusunda birtakım önemli çalışmalar yapılmıştır. Ancak bu dönem okul öncesi eğitim programları hazırlanırken nasıl bir pedagojik yaklaşımın ortaya konulmuş olduğunu ortaya koyan detaylı bir çalışma bulunmamaktadır. Nitekim bu çalışmada okul öncesi eğitim alanında II. Meşrutiyetten Cumhuriyet’in ilanına (1923) kadarki süreçte çıkarılanprogramlarincelenerek o dönem okul öncesi eğitimde tercih edilen pedagojik yaklaşım ortaya konmaya çalışılmıştır. Bununla birlikte Batı’da okul öncesi eğitim alnındaki pedagojik yaklaşımlar ve felsefi temeller incelenerek, bunların, Osmanlı İmparatorluğu’nda okul öncesi eğitim programlarındaki yansımaları açıklanmıştır. Nitel araştırma yöntemlerinden tarihi araştırma modelinde olan bu çalışmada, veri toplama yöntemi olarak doküman incelemesi kullanılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Osmanlı İmparatorluğu II. Meşrutiyet Dönemi Okul Öncesi Eğitim Pedagoji
Kaynakça
- Akyüz, Y. (1996). Anaokullarının Türkiye’de Kuruluş ve Gelişim Tarihçesi, Milli Eğitim Dergisi, 132, ss. 11-17.
- Akyüz, Y. (2015). Türk Eğitim Tarihi. (28. Basım). Ankara: Pegem Akademi.
- Aral, N. Ve Diğerleri. (2002). Okul Öncesi Eğitim ve Okul öncesi Eğitim Programı. İstanbul: Ya-Pa Yayıncılık.
- Araz, Y. (2013). Osmanlı Toplumunda Çocuk Olmak: 16. Yüzyıldan 19. Yüzyıl Başlarına. İstanbul: Kitap Yayınevi.
- Aytaç, K. (1972). Avrupa Eğitim Tarihi. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
- Bardak, M. (2010). II. Meşrutiyet Döneminde Okul Öncesi Eğitim (1908-1918). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Elazığ.
- Bekir, H. (1930). 17, 18, 19 uncu Asrın Beş Mürebbisi. İstanbul: Milliyet.Bogdan, R., C. & Biklen, S., K. (2007). Qualitative Research for Education. Boston: Allyn & Bacon.
- Duru, K. N. (1331/1915). Çocuk Bahçesi Rehberi. İstanbul: Matbaa-i Amire.
- Ergün, M. (1987). Satı Bey Hayatı ve Türk Eğitimine Hizmetleri. İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 1, ss. 4-19.
- Erkek, M. S. (2009) II. Meşrutiyet Döneminde Türk Eğitim Sistemindeki Gelişmeler ve Ethem Nejat Bey. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İzmir.
- Fahri Temizyürek ve Fatma Dinçer. (2014). Cumhuriyet Dönemi Eğitim Tarihinde Önemli Bir İsim: Kazım Nami Duru. Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi. Yıl 10. Sayı 19. 173-193.
- Farenkel, J., R. & Wallen, N., E. (2009). How to Design and Evaluate Research in Education. Boston: MacGraw Hill.
- Follari, L., M. (2007). Foundations and Best Practices in Early Childhood Education. New Jersey: Pearson.
- Graves, F., P. (1912). Great Educators of tThree Centuries. Their Work and Its Influence on Modern Education. New York. Macmillan.
- Gurbetoğlu, A. Ve Atlı, S. (2014). Kazım Nami Duru’nun Okul Öncesi Eğitime Katkıları ve “Çocuk Bahçesi Rehberi” Adlı Eserinin İncelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi. Cilt 15. Sayı 1. ss. 225-243.
- Güdek, M. (2012). Modernleşme Döneminde Osmanlı’da Çocuk Eğitimi ve Literatürü. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara.
- Gül, E. D. (2008). Meşrutiyet’ten Günümüze Okul Öncesi Eğitim. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 17, Sayı 1, s.269-278.
- Güler, D. S. Ve Öztürk, F. (2003). Türkiye’de Okul Öncesi Öğretmeni Yetiştirmeye Dönük İlk Program ve Uygulamalar. Eğitim Bilimleri ve Uygulama Dergisi. 2(4). ss. 261-275.
- Gündüz, M. (2010). Gelenek ve Modernlik Arasında Bir Eğitimci: Satı Bey ve Fenn-i Terbiye Adlı Eseri Üzerine Bir İnceleme. Turkish Studies 5(3). ss. 1392-1415.
- Kurt, S. K. (2011). Osmanlı Devleti’nde Özel İslam Mektepleri. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Erzurum.
- Locke, J. (2004). Eğitim üzerine düşünceler. (Çev. H. Zengin). Ankara: Morpa.
- Mekatib-i İbtida’î Ders Müfredâtı Bir ve İki Dershane ve Muallimli Mekteblere Mahsus, 1329, İstanbul: Matbaa-i Âmire.
- Mekatib-i İbtida’î Ders Müfredâtı Altı, Beş, Dört ve Üç Dershane ve Muallimli Mekteblere Mahsus, 1330, İstanbul: Matbaa-i Âmire.
- Miles, M., B. & Huberman, A. M. (2015). Nitel Veri Analizi (Çev. Ed. S. Akbaba Altun & A. Ersoy). Ankara: Pegem.
- Oktay, A. (2004). Yaşamın Sihirli Yılları: Okul Öncesi Dönem. (5. Basım). İstanbul: Epsilon.
- Osmanlı İttihad Mektepleri Çocuk Bahçesi ve İbtidai Programı, 1327, İstanbul: Ahmet İhsan ve Şürekâsı Matbaacılık Osmanlı Şirketi.
- Pestalozzi, J., H. (2018). Çocuğunu Nasıl Eğitirsin (Çev. B. Erdoğdu). İstanbul: Roza.
- Rousseau, J., J. (2009). Emilie. (Çev. Y. Avunç). İstanbul: İş Bankası Kültür.
- Salzmann, C. G. (1999). Nerede Hata Yaptık? (Yengeç Kitap). Samsun: Etüt.
- Türk, İ. C. (2011). Osmanlı Devleti’nde Okul Öncesi Eğitim. Milli Eğitim Dergisi. Sayı: 192. ss. 160-173.
- Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin.
Öz
The topic of pre-school education in the Ottoman Empire, especially in the II. After the declaration of Constitution (1908), it was taken seriously in the process and concrete steps were taken in this area. The most striking of these is the fact that the main municipalities were opened in the capital together with the Second Constitutional Monarchy and the works of Western languages were translated in the pre-school area. Up to now, several important studies have been carried out in the Ottoman Empire on the historical development of pre-school education. However, there is no detailed study that reveals what kind of pedagogical approach was put forward in the preparation of pre-school education programs in this period. As a matter of fact, in this study, in the field of pre-school education, the programs and regulations which were issued until the declaration of the Republic (1923) from the Second Constitutional Monarchy were analyzed and then the pedagogical approach preferred in pre-school education was tried to be revealed. In addition to, the pedagogical approaches and philosophical foundations of pre-school education in the West were examined and their implications in pre-school education programs in the Ottoman Empire were explained. In this study which is a historical research model of qualitative research methods, a document review was used as a data collection method.
Anahtar Kelimeler
Ottoman Empire Second Constitutional Monarchy Period Pre-School Education Pedagogy
Kaynakça
- Akyüz, Y. (1996). Anaokullarının Türkiye’de Kuruluş ve Gelişim Tarihçesi, Milli Eğitim Dergisi, 132, ss. 11-17.
- Akyüz, Y. (2015). Türk Eğitim Tarihi. (28. Basım). Ankara: Pegem Akademi.
- Aral, N. Ve Diğerleri. (2002). Okul Öncesi Eğitim ve Okul öncesi Eğitim Programı. İstanbul: Ya-Pa Yayıncılık.
- Araz, Y. (2013). Osmanlı Toplumunda Çocuk Olmak: 16. Yüzyıldan 19. Yüzyıl Başlarına. İstanbul: Kitap Yayınevi.
- Aytaç, K. (1972). Avrupa Eğitim Tarihi. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
- Bardak, M. (2010). II. Meşrutiyet Döneminde Okul Öncesi Eğitim (1908-1918). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Elazığ.
- Bekir, H. (1930). 17, 18, 19 uncu Asrın Beş Mürebbisi. İstanbul: Milliyet.Bogdan, R., C. & Biklen, S., K. (2007). Qualitative Research for Education. Boston: Allyn & Bacon.
- Duru, K. N. (1331/1915). Çocuk Bahçesi Rehberi. İstanbul: Matbaa-i Amire.
- Ergün, M. (1987). Satı Bey Hayatı ve Türk Eğitimine Hizmetleri. İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 1, ss. 4-19.
- Erkek, M. S. (2009) II. Meşrutiyet Döneminde Türk Eğitim Sistemindeki Gelişmeler ve Ethem Nejat Bey. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İzmir.
- Fahri Temizyürek ve Fatma Dinçer. (2014). Cumhuriyet Dönemi Eğitim Tarihinde Önemli Bir İsim: Kazım Nami Duru. Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi. Yıl 10. Sayı 19. 173-193.
- Farenkel, J., R. & Wallen, N., E. (2009). How to Design and Evaluate Research in Education. Boston: MacGraw Hill.
- Follari, L., M. (2007). Foundations and Best Practices in Early Childhood Education. New Jersey: Pearson.
- Graves, F., P. (1912). Great Educators of tThree Centuries. Their Work and Its Influence on Modern Education. New York. Macmillan.
- Gurbetoğlu, A. Ve Atlı, S. (2014). Kazım Nami Duru’nun Okul Öncesi Eğitime Katkıları ve “Çocuk Bahçesi Rehberi” Adlı Eserinin İncelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi. Cilt 15. Sayı 1. ss. 225-243.
- Güdek, M. (2012). Modernleşme Döneminde Osmanlı’da Çocuk Eğitimi ve Literatürü. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara.
- Gül, E. D. (2008). Meşrutiyet’ten Günümüze Okul Öncesi Eğitim. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 17, Sayı 1, s.269-278.
- Güler, D. S. Ve Öztürk, F. (2003). Türkiye’de Okul Öncesi Öğretmeni Yetiştirmeye Dönük İlk Program ve Uygulamalar. Eğitim Bilimleri ve Uygulama Dergisi. 2(4). ss. 261-275.
- Gündüz, M. (2010). Gelenek ve Modernlik Arasında Bir Eğitimci: Satı Bey ve Fenn-i Terbiye Adlı Eseri Üzerine Bir İnceleme. Turkish Studies 5(3). ss. 1392-1415.
- Kurt, S. K. (2011). Osmanlı Devleti’nde Özel İslam Mektepleri. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Erzurum.
- Locke, J. (2004). Eğitim üzerine düşünceler. (Çev. H. Zengin). Ankara: Morpa.
- Mekatib-i İbtida’î Ders Müfredâtı Bir ve İki Dershane ve Muallimli Mekteblere Mahsus, 1329, İstanbul: Matbaa-i Âmire.
- Mekatib-i İbtida’î Ders Müfredâtı Altı, Beş, Dört ve Üç Dershane ve Muallimli Mekteblere Mahsus, 1330, İstanbul: Matbaa-i Âmire.
- Miles, M., B. & Huberman, A. M. (2015). Nitel Veri Analizi (Çev. Ed. S. Akbaba Altun & A. Ersoy). Ankara: Pegem.
- Oktay, A. (2004). Yaşamın Sihirli Yılları: Okul Öncesi Dönem. (5. Basım). İstanbul: Epsilon.
- Osmanlı İttihad Mektepleri Çocuk Bahçesi ve İbtidai Programı, 1327, İstanbul: Ahmet İhsan ve Şürekâsı Matbaacılık Osmanlı Şirketi.
- Pestalozzi, J., H. (2018). Çocuğunu Nasıl Eğitirsin (Çev. B. Erdoğdu). İstanbul: Roza.
- Rousseau, J., J. (2009). Emilie. (Çev. Y. Avunç). İstanbul: İş Bankası Kültür.
- Salzmann, C. G. (1999). Nerede Hata Yaptık? (Yengeç Kitap). Samsun: Etüt.
- Türk, İ. C. (2011). Osmanlı Devleti’nde Okul Öncesi Eğitim. Milli Eğitim Dergisi. Sayı: 192. ss. 160-173.
- Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Mart 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019Cilt: 8 Sayı: 1 |
Cited By
Okul Öncesi Din Eğitiminde Alternatif Eğitim Yaklaşımlarından Yararlanma İmkânı
Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi
https://doi.org/10.17240/aibuefd.2024..-1353394
e-ISSN: 2147-1606