Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programındaki Öğrenme Alanlarına İlişkin Özyeterliklerinin İncelenmesi
Öz
Bu araştırmanın amacı Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin ilköğretim Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programında yer alan öğrenme alanlarına ilişkin özyeterlik düzeylerinin incelenmesidir. Bu doğrultuda çalışma kapsamında ilköğretim Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin Sosyal Bilgiler Öğretim Programı Öğrenme alanlarına ilişkin özyeterlikleri ile ilgili literatür incelenmiş ve Delphi tekniği ile uzman görüşüne başvurularak “Sosyal Bilgiler Öğrenme Alanlarına İlişkin Yeterlikler” geliştirilmiştir. Bu yeterlik listesi 5’li likert ölçeğinden oluşan özyeterlik maddelerine dönüştürülmüş ve bu yeni ölçeğin geçerlik ve güvenirlik çalışması Ordu ve Giresun illerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırma 2009-2010 öğretim yılında Türkiye’de NUTS I düzeyinde belirlenen İstanbul, Tekirdağ, Muğla, Bilecik, Ankara, Isparta, Niğde, Zonguldak, Artvin, Erzincan, Bingöl ve Şırnak illerinde görev yapmakta olan Sosyal Bilgiler öğretmenleriyle gerçekleştirilmiştir. Verilerin çözümlenmesi sürecinde betimsel ve kestirimsel istatistikî süreçler kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre öğretmenler özyeterlik ölçeğinin genelinden yüksek özyeterliklere sahip bulunmuştur. Ayrıca öğretmenlerin özyeterlik puanları cinsiyet ve mesleki kıdeme göre değişmez iken; mezun olunan branş ve öğrenim durumu gibi bağımsız değişkenlerin özyeterlikler üzerinde etkili olduğu tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akar, İ. (1991). Türkiye’de öğretmen istihdam politikası ve uygulaması. 1. Eğitim Kongresi Bildirileri (25-26-27 Kasım 1991), İzmir. Buca Eğitim Fakültesi Yayınları, ss. 1-7.
- Alkan, C. (2000). Öğretmenlik Mesleğine Giriş. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Baloğlu, B. (2002). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemi. İstanbul: Der Yayınları.
- Devlet Planlama Teşkilâtı. (2000). Sekizinci beş yıllık kalkınma planı. Yükseköğretim Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Ankara: Yayın No:2534.
- Erdem, A. R. (2005). İlköğretimimizin gelişimi ve bugün gelinen nokta. Üniversite ve Toplum. 5(2). Web: http://www.universite-toplum.org/pdf/240.pdf. adresinden 03 Nisan 2010’da alınmıştır.
- Erden, M. (1998). Sosyal Bilgiler Öğretimi. (6. Baskı). Ankara: Alkım Yayınevi.
- Eroğlu, G. (1999). Gazi üniversitesine bağlı eğitim fakültelerinden mezun öğretmenlerin öğretmenlik davranışları ile ilgili yeterliklerine ilişkin görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Gençtürk, E. (2009). İlköğretim sosyal bilgiler öğretmen adaylarının coğrafya okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Gökçe, E. (1999). İlköğretim öğretmenlerinin yeterlikleri. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Kaloç, İ. (2006). İlköğretim müfettişlerinin öğretmenlerin eğitsel yeterliklerine ilişkin görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Karasar, Niyazi. (1999). Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar, İlkeler, Teknikler. (8. baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Millî Eğitim Bakanlığı. (2005). Öğretmenlik Mesleğinin Genel Yeterlikleri. Ankara: Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü.
- Özata, O. (2004). Karadeniz Ereğli ilköğretim okulları öğretmenlerinin sınıf yönetimindeki yeterlikleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.
- Özenç, M. (2009). Sınıf öğretmenlerinin yapılandırmacı yaklaşım ile ilgili yeterlik düzeylerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Öztürk, M. K. (2009). Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin okul, aile ve toplum ilişkileri yeterlik alanına ilişkin görüşleri ve öz değerlendirmeleri. Bilig, 49, ss.113-126. Web: http://yayinlar.yesevi.edu.tr/files/article/232.pdf adresinden 13 Mayıs 2010 tarihinde alınmıştır.
- Sözer, E. (1990). Öğretmen yetiştirmeye ilişkin genel kavram ve ölçütlerin üniversitelerimizdeki uygulamalara yansıması. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 55-66.
- Sünbül, A. M. (2001). Bir meslek olarak öğretmenlik., Ö. Demirel ve Z. Kaya. (Editör). Öğretmenlik Mesleğine Giriş. Ankara. PegemA Yayıncılık, ss.223-254.
- Taşkaya, C. Ö. (2004). Konya ili ilköğretim okulları 1. Kademe öğretmenlerinin sınıf yönetimindeki yeterlikleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- Turan, B. (2007). Öğretmenlerin çalışma statülerine göre yeterliklerinin incelenip, öğretmenlik kariyer basamaklarında yükselmelerinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
- Türer, C. (1996). Sınıf öğretmeni yetiştirmede okullardaki uygulamaların yeri. Modern Öğretmen Yetiştirmede Gelişme ve İlerlemeler Sempozyumu Ankara Programı (30 Eylül- 4 Ekim 1996), Ankara. MEB Yayınevi, ss.614-618.
- Türk, Ö. (2008). İlköğretim sınıf öğretmenlerinin özyeterlikleri ve mesleki doyumlarının incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Zengin, U. K. (2003). İlköğretim öğretmenlerinin öz-yeterlik algıları ve sınıfiçi iletişim örüntüleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
- URL: http://sgb.meb.gov.tr/ adresinden 8 Şubat 2010 tarihinde ulaşılmıştır.
- URL: http://www.ncss.org/standards/teacherstandards adresinden 2 Ocak 2010 tarihinde ulaşılmıştır.
Öz
The aim of this research is to investigate the self-efficacy of social studies teachers regarding the learning strands of primary school social studies curriculum. Accordingly, studies on the efficacy of social studies teachers have first been examined and then “Social Studies Teacher Subject Matter Standards” was developed by requesting opinions of specialists with a method called “Delphi”. The standards, then, have been turned into self-efficacy items which have been designed in a 5 degree likert style scale. The validity and credibility studies of this new scale were carried out with the teachers in Ordu and Giresun provinces. The scope of this research consists of social studies teachers on duty throughout Turkey during the 20092010 educational year. The sampling study group of the research includes social studies teachers in İstanbul, Tekirdağ, Muğla, Bilecik, Ankara, Isparta, Niğde, Zonguldak, Artvin, Erzincan, Bingöl and Şırnak provinces which was decided on the basis of NUTS 1. The sampling group consists of 3806 teachers. Descriptive and predictory statistical methods were used in the process of analyzing. According to the findings, it has been found that social studies teachers in general have a high level of self-efficacy in learning strands. Besides, it was determined that although teachers’ self-efficacy levels are not significantly different based on gender and length of service, independent variances such as graduation major and graduation level do differ
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akar, İ. (1991). Türkiye’de öğretmen istihdam politikası ve uygulaması. 1. Eğitim Kongresi Bildirileri (25-26-27 Kasım 1991), İzmir. Buca Eğitim Fakültesi Yayınları, ss. 1-7.
- Alkan, C. (2000). Öğretmenlik Mesleğine Giriş. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Baloğlu, B. (2002). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemi. İstanbul: Der Yayınları.
- Devlet Planlama Teşkilâtı. (2000). Sekizinci beş yıllık kalkınma planı. Yükseköğretim Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Ankara: Yayın No:2534.
- Erdem, A. R. (2005). İlköğretimimizin gelişimi ve bugün gelinen nokta. Üniversite ve Toplum. 5(2). Web: http://www.universite-toplum.org/pdf/240.pdf. adresinden 03 Nisan 2010’da alınmıştır.
- Erden, M. (1998). Sosyal Bilgiler Öğretimi. (6. Baskı). Ankara: Alkım Yayınevi.
- Eroğlu, G. (1999). Gazi üniversitesine bağlı eğitim fakültelerinden mezun öğretmenlerin öğretmenlik davranışları ile ilgili yeterliklerine ilişkin görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Gençtürk, E. (2009). İlköğretim sosyal bilgiler öğretmen adaylarının coğrafya okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Gökçe, E. (1999). İlköğretim öğretmenlerinin yeterlikleri. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Kaloç, İ. (2006). İlköğretim müfettişlerinin öğretmenlerin eğitsel yeterliklerine ilişkin görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Karasar, Niyazi. (1999). Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar, İlkeler, Teknikler. (8. baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Millî Eğitim Bakanlığı. (2005). Öğretmenlik Mesleğinin Genel Yeterlikleri. Ankara: Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü.
- Özata, O. (2004). Karadeniz Ereğli ilköğretim okulları öğretmenlerinin sınıf yönetimindeki yeterlikleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.
- Özenç, M. (2009). Sınıf öğretmenlerinin yapılandırmacı yaklaşım ile ilgili yeterlik düzeylerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Öztürk, M. K. (2009). Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin okul, aile ve toplum ilişkileri yeterlik alanına ilişkin görüşleri ve öz değerlendirmeleri. Bilig, 49, ss.113-126. Web: http://yayinlar.yesevi.edu.tr/files/article/232.pdf adresinden 13 Mayıs 2010 tarihinde alınmıştır.
- Sözer, E. (1990). Öğretmen yetiştirmeye ilişkin genel kavram ve ölçütlerin üniversitelerimizdeki uygulamalara yansıması. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 55-66.
- Sünbül, A. M. (2001). Bir meslek olarak öğretmenlik., Ö. Demirel ve Z. Kaya. (Editör). Öğretmenlik Mesleğine Giriş. Ankara. PegemA Yayıncılık, ss.223-254.
- Taşkaya, C. Ö. (2004). Konya ili ilköğretim okulları 1. Kademe öğretmenlerinin sınıf yönetimindeki yeterlikleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- Turan, B. (2007). Öğretmenlerin çalışma statülerine göre yeterliklerinin incelenip, öğretmenlik kariyer basamaklarında yükselmelerinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
- Türer, C. (1996). Sınıf öğretmeni yetiştirmede okullardaki uygulamaların yeri. Modern Öğretmen Yetiştirmede Gelişme ve İlerlemeler Sempozyumu Ankara Programı (30 Eylül- 4 Ekim 1996), Ankara. MEB Yayınevi, ss.614-618.
- Türk, Ö. (2008). İlköğretim sınıf öğretmenlerinin özyeterlikleri ve mesleki doyumlarının incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Zengin, U. K. (2003). İlköğretim öğretmenlerinin öz-yeterlik algıları ve sınıfiçi iletişim örüntüleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
- URL: http://sgb.meb.gov.tr/ adresinden 8 Şubat 2010 tarihinde ulaşılmıştır.
- URL: http://www.ncss.org/standards/teacherstandards adresinden 2 Ocak 2010 tarihinde ulaşılmıştır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Articles |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 19 Mart 2016 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2013Cilt: 2 Sayı: 2 |
e-ISSN: 2147-1606