Ortaöğretim 9., 10. ve 11. Sınıf Öğrencilerinin Tarihe İlişkin Algıları Ve Tarih Bilinci Oluşumlarının İncelenmesi
Öz
Bu çalışmanın amacı; ortaöğretim öğrencilerinin tarih kavramına ilişkin algılarını, tarihle ilgili düşüncelerini ve öğrencilerde tarih bilincinin oluşumunu etkileyen faktörleri belirlemektir. Bu çalışma, nitel araştırmalardan olgubilim deseninde bir çalışmadır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden görüşme yöntemi kullanılmıştır. Araştırma, Sivas merkezde bulunan orta düzeydeki bir devlet lisesine devam eden maksimum durum örneklemesi ile seçilen 15 kız ve 15 erkek olmak üzere toplam 30 tane 9, 10 ve 11. sınıf öğrencisi ile yürütülmüştür. Araştırmada veri toplamak amacıyla araştırmacı tarafından geliştirilen “Öğrenci Görüşme Formu” kullanılmıştır. “Odak Grup Görüşmesi” yöntemi ile veri toplanmıştır. Veri analizi sürecinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre; araştırmaya katılan öğrencilerin çoğunluğu tarihe ilgi duyduklarına belirtmelerine rağmen tarihi tanımlarken kitabi bilgilerden öteye gidememiştir. Tarihin günümüz ve gelecek açısından öneminin belirtilmiş olduğu da tespit edilen durumlar arasında yer alsa da bunun yeterli düzeyde olmadığı, öğrencilerin, geçmişteki tarihi olayları bugün yaşadığı olaylarla ya da dünya ile ilişkisini kuramadığı ve sorunları çözmede kullanamadıkları için tarihi bilinçlenme sürecine yetersiz oldukları bulgulanmıştır. Tarih öğreniminde duyulara ve duygulara hitap eden film, resim, şiir, marş vb. tarihle ilgili durumlar öğrencilerin çoğunluğu tarafından tarih ders kitaplarına ve derslerine göre daha dikkat çekici, ilginç ve motive edici olarak belirtilmiştir. Öğrencilerin hemen hemen tamamı tarih bilgilerinin yeterli düzeyde olmadığı yönünde görüş bildirmişlerdir. Bunun nedeni olarak da tarihin geniş bir alan olduğunu ve derslerde konuların sürekli tekrar edildiğini göstermişlerdir. Bu anlamda, ortaöğretim tarih ders programlarında bir düzenlemeye ihtiyaç olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ortaöğretim tarih ders programlarında Türk tarihinin başlangıcından bugüne kadar süren geniş bir zaman dilimi yerine, önemli dönemler seçilerek bu dönemler derinliğine incelenebilir ve içerik sınırlandırılabilir. Böylece, tarih öğretiminde konuların gereksiz tekrar etmesinden kaçınılarak öğrencinin ilgisi ve dikkati sürdürülmüş olacaktır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- AKINOĞLU, O. ve ARSLAN Y. (2007). “Türkiye‟de Ortaöğretim Öğrencilerinin Tarih Kavramlarını Kazanma Durumu ve Değerlendirilmesi”, Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C-S: 9- 18, s. 137-154.
- ASLAN, E. (2006) “Neden Tarih Öğreniyoruz”, Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, S:20, s. 162-173.
- ATSIZ H. N. (2011a) Turancılık, Milli Değerler ve Gençlik, İstanbul: Ötüken Neşriyat.
- ATSIZ H. N. (2011b) Tarih, Kültür ve Kahramanlar,İstanbul: Ötüken Neşriyat.
- CARR E. H. (1993) Tarih Nedir. İletişim Yayınları.
- CEYHAN N. (2009) Çocuklara Tarih Şuuru Kazandırmada Tarihi Hikayelerden Yararlanma Üzerine Bir Deneme, 1st International symposium on Sustainable Development, Sarejavo, Bosnia and Herzegovina.
- EVKURAN M. (2007) Zaman, Bilinç ve Tarih Algısı Üzerine Teolojik açıdan İnceleme, MİLEL VE NİHAL, İnanç, Kültür ve Mitoloji Araştırmaları Dergisi, C –S: 4-3.
- GÖKKAYA A. K. (2004) “Sosyal Bilgiler Eğitimi Bölümü Öğrencilerinin (Lisans) Tarih Bilinci Üzerine Bir Anket Değerlendirmesi”, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, C-S: 21- 2, s. 231-244.
- GÜNAY M. (2009) Tarih Bilinci Bağlamında Kültür, Kriz ve Birey, 6. İnsan ve Felsefe Sempozyumu, Maltepe Üniversitesinde Sunulan Bildiri.
- GÜNGÖR E. (2003) Kültür Değişmesi ve Milliyetçilik, İstanbul: Ötüken Neşriyat. http://tr.wikipedia.org/wiki/Tarih(2014), (Erişim Tarihi: 27 Nisan 2014).
- KAYA R. (2005). Öğrencilerin Tarih Sunum Araçlarına Yaklaşımı. Yayınlamış Doktora Tezi. Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
- MEB (2007) Ortaöğretim 9. Sınıf Tarih Dersi Programı, Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı(TTKB), Ankara. http://ogm.meb.gov.tr/asp, erişim 10/11/2014.
- MEB (2011) Ortaöğretim 10. Sınıf Tarih Dersi Programı, Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı(TTKB), Ankara, http://ogm.meb.gov.tr/asp, erişim 11/11/2014.
- MEB (2011). Ortaöğretim 11. Sınıf Tarih Dersi Programı, Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı (TTKB), Ankara. http://ogm.meb.gov.tr/asp, erişim 11/11/2014.
- MORGAN T. (1995) Clifford, Psikolojiye Giriş, Hacettepe Üniversitesi Psikoloji Bölümü Yayınları.
- NİYAZİ M. (2012) Türk Tarih Felsefesi, İstanbul: Ötüken Neşriyat
- ÖZBARAN S. (1997), Tarih, Tarihçi ve Toplum, Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
- ÖZLEM D. (1999) Siyaset, Bilim ve Tarih Bilinci, İnkılap Yayınevi.
- SAVAŞ B. ve ARSLAN Ö. (2014) T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Dersinin Öğretiminde Filmlerin Kullanılmasına İlişkin Öğrenci Görüşleri, 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum, Eğitim Bilimleri ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, C-S:3-8.
- TURAN O. (1999) Türk Cihan Hâkimiyeti Mefkûresi Tarihi, İstanbul: Boğaziçi Yayınları. Türk Dil Kurumu Sözlüğü, II.cilt, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1998.
- UÇAR Ş. (1997) Tarih Felsefesi Meseleleri, İstanbul: Nehir Yayınları.
- ULUSOY, K. (2009), Lise Öğrencilerinin Tarih Dersinin İşlenişi İle İlgili Düşünceleri, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 18, Sayı 1, s. 417-434.
- YILDIRIM A. ve ŞİMŞEK H. , (2013) Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- YILMAZ K. ve KAYA M. (2011), Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Tarih Algısı ve Tarih Öğretimine Pedagojik Yaklaşımlar, Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (DÜSBED), C-S: 3-6, s. 73-95.
- YILMAZ K. ve KOCA F. (2012), Tarihsel Empati Üzerine Nitel Bir Araştırma: Tarih Öğretmenlerinin Algı, Görüş ve Deneyimlerinin İncelenmesi, Gaziantep Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C-S: 11-3 s.855-879.
- YILMAZ, A. (2008). İlköğretim 6.7. ve 8. Sınıf Öğrencilerinde Osmanlı Algısı. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(2); 245-261.
The Perceptions Of Secondary School 9th, 10th And 11th Grade Students With Regard To History And History Consciousness
Öz
The aim of this study is to ascertain the perceptions of secondary school students with
regard to history, their opinions with regard to history and the factors that influence the
formation of historical consciousness in these students. This is a phenomenological study,
which is one of the qualitative research designs. The study was carried out on 30 9th, 10th
and 11th grade students, 15 of whom are female and 15 are male, attending a state high
school in the city center of Sivas. The participants were chosen using maximum sampling. In
the study “Student Interview Form” developed by the researcher was used to collect data. In
data analysis process, content analysis method was used. According to research findings,
although most of the students taking part in the study stated that they were interested in
history, they could not state anything beyond bookish definitions. While some students
stated that history is important both for today and future, the number of these students was
not enough and they could not connect past events to current event or to the current world
affairs and could not use them to solve problems. Therefore, it was concluded that they were
inadequate in terms of developing historical consciousness. Movies, pictures, poems,
anthems etc. which are related to history are found more interesting, attractive and
motivating for students compared to history text books and courses. Almost all of the
students stated that their history knowledge is not at adequate level. They stated that the
reason for this is that history is a large area and the historical subjects are continuously
repeated in courses. In this sense, it was concluded that there is a need to make a change in history curriculum of secondary education. In secondary education history curriculum,
important areas can be chosen and profoundly studied instead of trying to cover a large
period from the beginning of Turkish history and thus the content can be limited. Thus,
unnecessary repetition of subjects in history education will be avoided.
Key Words: History perception, history consciousness, secondary education students
GİRİŞ
Batı dillerinde tarih kelimesi (hıstory, hıstoria vb kelimeleri” Yunanca “i
Anahtar Kelimeler
History perception history consciousness secondary education students
Kaynakça
- AKINOĞLU, O. ve ARSLAN Y. (2007). “Türkiye‟de Ortaöğretim Öğrencilerinin Tarih Kavramlarını Kazanma Durumu ve Değerlendirilmesi”, Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C-S: 9- 18, s. 137-154.
- ASLAN, E. (2006) “Neden Tarih Öğreniyoruz”, Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, S:20, s. 162-173.
- ATSIZ H. N. (2011a) Turancılık, Milli Değerler ve Gençlik, İstanbul: Ötüken Neşriyat.
- ATSIZ H. N. (2011b) Tarih, Kültür ve Kahramanlar,İstanbul: Ötüken Neşriyat.
- CARR E. H. (1993) Tarih Nedir. İletişim Yayınları.
- CEYHAN N. (2009) Çocuklara Tarih Şuuru Kazandırmada Tarihi Hikayelerden Yararlanma Üzerine Bir Deneme, 1st International symposium on Sustainable Development, Sarejavo, Bosnia and Herzegovina.
- EVKURAN M. (2007) Zaman, Bilinç ve Tarih Algısı Üzerine Teolojik açıdan İnceleme, MİLEL VE NİHAL, İnanç, Kültür ve Mitoloji Araştırmaları Dergisi, C –S: 4-3.
- GÖKKAYA A. K. (2004) “Sosyal Bilgiler Eğitimi Bölümü Öğrencilerinin (Lisans) Tarih Bilinci Üzerine Bir Anket Değerlendirmesi”, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, C-S: 21- 2, s. 231-244.
- GÜNAY M. (2009) Tarih Bilinci Bağlamında Kültür, Kriz ve Birey, 6. İnsan ve Felsefe Sempozyumu, Maltepe Üniversitesinde Sunulan Bildiri.
- GÜNGÖR E. (2003) Kültür Değişmesi ve Milliyetçilik, İstanbul: Ötüken Neşriyat. http://tr.wikipedia.org/wiki/Tarih(2014), (Erişim Tarihi: 27 Nisan 2014).
- KAYA R. (2005). Öğrencilerin Tarih Sunum Araçlarına Yaklaşımı. Yayınlamış Doktora Tezi. Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
- MEB (2007) Ortaöğretim 9. Sınıf Tarih Dersi Programı, Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı(TTKB), Ankara. http://ogm.meb.gov.tr/asp, erişim 10/11/2014.
- MEB (2011) Ortaöğretim 10. Sınıf Tarih Dersi Programı, Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı(TTKB), Ankara, http://ogm.meb.gov.tr/asp, erişim 11/11/2014.
- MEB (2011). Ortaöğretim 11. Sınıf Tarih Dersi Programı, Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı (TTKB), Ankara. http://ogm.meb.gov.tr/asp, erişim 11/11/2014.
- MORGAN T. (1995) Clifford, Psikolojiye Giriş, Hacettepe Üniversitesi Psikoloji Bölümü Yayınları.
- NİYAZİ M. (2012) Türk Tarih Felsefesi, İstanbul: Ötüken Neşriyat
- ÖZBARAN S. (1997), Tarih, Tarihçi ve Toplum, Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
- ÖZLEM D. (1999) Siyaset, Bilim ve Tarih Bilinci, İnkılap Yayınevi.
- SAVAŞ B. ve ARSLAN Ö. (2014) T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Dersinin Öğretiminde Filmlerin Kullanılmasına İlişkin Öğrenci Görüşleri, 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum, Eğitim Bilimleri ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, C-S:3-8.
- TURAN O. (1999) Türk Cihan Hâkimiyeti Mefkûresi Tarihi, İstanbul: Boğaziçi Yayınları. Türk Dil Kurumu Sözlüğü, II.cilt, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1998.
- UÇAR Ş. (1997) Tarih Felsefesi Meseleleri, İstanbul: Nehir Yayınları.
- ULUSOY, K. (2009), Lise Öğrencilerinin Tarih Dersinin İşlenişi İle İlgili Düşünceleri, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 18, Sayı 1, s. 417-434.
- YILDIRIM A. ve ŞİMŞEK H. , (2013) Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- YILMAZ K. ve KAYA M. (2011), Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Tarih Algısı ve Tarih Öğretimine Pedagojik Yaklaşımlar, Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (DÜSBED), C-S: 3-6, s. 73-95.
- YILMAZ K. ve KOCA F. (2012), Tarihsel Empati Üzerine Nitel Bir Araştırma: Tarih Öğretmenlerinin Algı, Görüş ve Deneyimlerinin İncelenmesi, Gaziantep Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C-S: 11-3 s.855-879.
- YILMAZ, A. (2008). İlköğretim 6.7. ve 8. Sınıf Öğrencilerinde Osmanlı Algısı. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(2); 245-261.
Ayrıntılar
| Diğer ID | JA74CP72DB |
|---|---|
| Bölüm | Articles |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Mart 2015 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2015Cilt: 4 Sayı: 1 |
e-ISSN: 2147-1606