Araştırma Makalesi
Yıl 2023,
Sayı: 94, 247 - 262, 24.05.2023
Öz
The purpose of this research is to examine thesis and articles related to mind mapping in Turkey from various perspectives. This study, which involves descriptive content analysis, was designed using a qualitative research method. The studies included in the research were determined by criterion sampling. As a result of the analyses, it is observed that the most studies in the field are conducted in the science and technology area. The most commonly used research method in the studies is quantitative, the most commonly used research design is experimental design, and the most commonly used sampling method is non-probability sampling method. According to the analyses, the most preferred education level/stage in the studies is the middle school level. The most commonly used data collection tool is the test technique. The most frequently obtained result in the examined studies is “increase in academic achievement,” and the most commonly presented recommendation is “providing in-service training on mind mapping for teachers and teacher candidates”. Suggestions developed in line with the findings obtained as a result of this study are included.
Anahtar Kelimeler
Mind mapping Constructivism Qualitative research Descriptive content analysis Document analysis
Kaynakça
- Akbaş, Y., & Toros, S. (2016). Sınıf öğretmenliği öğretmen adaylarının coğrafi bilgi kaynakları ve zihin haritalarındaki dünya imajları. Doğu Coğrafya Dergisi, 21(35). https://doi.org/10.17295/dcd.67092
- Akengin, H., & Ayaydın, Y. (2017). Mekânı algılama ve zihin haritalarının geliştirilmesi üzerine bir araştırma. Marmara Coğrafya Dergisi, 36, 48–56. https://dergipark.org.tr/tr/pub/marucog/issue/30253/329055
- Aktepe, V., & Gündüz, M. (2017). Sınıf öğretmenlerinin değer öğretimine yönelik zihin haritaları. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 427–446. https://doi.org/10.14686/buefad.279688
- Aydın, G. (2010). Zihin haritalama tekniğinin dinleneni anlamaya ve kalıcılığa etkisi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Billimler Dergisi, 14(2), 47–62. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunisosbil/issue/2826/38206
- Bayık, D. (2016). 6.Sınıf sosyal bilgiler dersinde işbirlikli öğrenme yöntemi destekli zihin haritası tekniğinin kullanılmasının öğrencilerin akademik başarılarına karşı ve derse karşı tutumlarına etkisi. (Tez No. 452041) [Yüksek lisans tezi, Fırat Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
- Buzlu, İ. E. (2019). Zihin haritalama tekniğinin ortaokul 6.sınıf öğrencilerinin okuma becerilerine ve okuma tutumlarına etkisi. (Tez No. 587488) [Yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
- Çalık, M., & Sözbilir, M. (2014). İçerik analizinin parametreleri. Egitim ve Bilim, 39(174), 33–38. https://doi.org/10.15390/EB.2014.3412
- Çepni, N. (2014). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş (7. baskı). Celepler.
- Çetin, B., İlhan, M., & Şahin, G. M. (2021). Eğitimde Araştırma Yöntemleri (1. baskı). Pegem Akademi.
- Gezek, A. (2020). Yabancı dil öğretiminde yeni bir teknik önerisi: zihinsel sınıflandırma tekniği. Rumelide Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 19, 29–47. https://doi.org/10.29000/rumelide.752071
- Güleç, D. (2019). Üslü sayılarda işlemler konusunun kavram haritası ve zihin haritaları ile öğretimi (Tez No. 561142) [Yüksek lisans tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
- Güneş, A. (2016). Din öğretiminde yapılandırmacı temelleri ve yeni bir öğretim materyali olarak zihin haritaları. İnsan Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(6), 1488–1500. https://doi.org/10.15869/itobiad.255726
- Gürdal, A., Bakioğlu, A., & Öztuna, A. (2005). Fen bilgisi eğitimi lisansüstü tezlerinin incelenmesi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 53–58. https://dergipark.org.tr/tr/pub/deubefd/issue/25433/268392
- Juodaitytė, A., & Kazlauskinė, A. (2008). Research methods applied in doctoral dissertations in education science (1995-2005): Theoretical and empirical analysis. Vocational Education: Research & Reality, 36–45. https://www.ceeol.com/search/article-detail?id=150062
- Karasar, N. (2011). Bilimsel araştırma yöntemi (22. baskı). Nobel.
- Kavak, R. (2016). Din kültürü ve ahlak bilgisi dersinde zihin haritası oluşturmanın öğrenci başarısına kalıcılığına ve öğrenmedeki duyuşsal özelliklerine etkisi (Tez No. 443019) [Doktora tezi, Fırat Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
- Köşker, N. (2019). Öğretmen adaylarının zihin/taslak haritalarına göre Türkiye’nin çevresindeki ülkeler. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 50, 324–358. https://doi.org/10.21764/maeuefd.430458
- Maltepe, S., & Gültekin, H. (2017). Zihin haritası tekniğinin ortaokul öğrencilerinin okuduğunu anlama ve yazma becerilerine etkisi. HAYEF: Journal of Education, 14(2), 70–92. https://dergipark.org.tr/tr/pub/iuhayefd/issue/35235/390722
- Michalko, M. (2001). Cracking Creativity: The Secrets of Creative Genius. California Ten Speed.
- Özdemir, A., Alaybeyoğlu, A., & Filiz, K. (2017). Dörtgenler konusunun zihin haritalama tekniği ile öğretimi. Bilim, Sanat ve Teknoloji Dergisi, 1(2), 45–51. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/495380
- Samsa, F. (2020). Türkiye’de yaratıcı drama ile ilgili yapılan lisansüstü tezlerin eğilimleri (Tez No. 630036) [Yüksek lisans tezi, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
- Selçuk, E. (2015). Müzik dersinde zihin haritalama tekniği kullanımının öğrenci başarısı ve tutumlarına etkisi (Tez No. 437054) [Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
- Şen, E. (2012). Zihin haritası tekniğinin güzel sanatlar ve spor liselerindeki keman derslerinde öğrencilerin bilişsel ve devinimsel becerilerinin geliştirilmesine etkisi (Tez No. 349931) [Doktora tezi, Marmara Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
- Senemoğlu, N. (2012). Gelişim, öğrenme ve öğretim, kuramdan uygulamaya. Pegem Akademi.
- Şeyihoğlu, A., Sever, R., & Özmen, F. (2018). Sosyal bilgiler ve coğrafya öğretmen adaylarının zihin haritalarında günümüz dünya sorunları. Marmara Coğrafya Dergisi, 21(36), 201–224. https://doi.org/10.14781/mcd.386035
- Şimşek, F., Berekecioğlu, Ü., & Hamzaoğlu, E. (2020). Zihin haritalama tekniğinin öğrencilerin akademik başarı ve fen tutumları üzerine etkisi: mayoz ve mitoz. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 1(14), 921–940. https://doi.org/10.17522/balikesirnef.682778
- Taş, İ. H. (2003). Zihinsel haritalama ve öğrencilerin zihin haritalarını geliştirme yolları. Marmara Üniversitesi Dergisi, 8, 2–19. https://dergipark.org.tr/tr/pub/marucog/issue/455/3648
- Taştan, G. F. (2017). Hukukta zihin haritalama. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, 30, 353–375. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/981730
- Temiz, N. C. (2020). Zihin haritası tekniği ile işlenen voleybol dersinin ortaokul 6.sınıf öğrencileri üzerindeki bilişsel ve psikomotor beceri gelişimine etkisi (Tez No. 635371) [Yüksek lisans tezi, Balıkesir Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
- Tuluk, G. (2020). Pedagojik formasyon programında matematik öğretmen adaylarının pedagojik alan bilgisine yönelik zihin haritaları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 28(3), 1541–1557. https://doi.org/10.24106/kefdergi.4096
- Türkyılmaz, H. (2017). Bir öğretim materyali olarak zihin haritalarının din kültürü ve ahlak bilgisi dersinde kullanımı. Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 45, 41–80. https://doi.org/10.21054/deuifd.400128
- Ünalır, E. (2019). Zihin haritalama yönteminin öğrencilerin mesleki İngilizce öğretiminde akademik başarısı ve motivasyonu üzerine etkisi (Tez No. 583080) [Yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
- Uysal, H., & Sidekli, S. (2020). İlkokul 4.sınıf öğrencilerinin zihin haritası yöntemi ile hikâye yazma becerilerinin geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 45(204), 1–22. https://doi.org/10.15390/EB.2020.8848
- Yeniceli, K. (2019). İlkokul 4.sınıf sosyal bilgiler dersinde zihin haritalama tekniği kullanımının öğrencilerin başarılarına ve tutumlarına etkisi (Tez No. 601370) [Yüksek lisans tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
- Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (12. baskı). Seçkin.
- Yılmaz, K., & Altınkurt, Y. (2012). An examination of articles published on preschool education in Turkey. Kuram ve Uygulamada Egitim Bilimleri, 12(SUPPL. 4), 3227–3241. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1003014.pdf
- Zeybek, G. (2020). Temel elektronik ve ölçme dersinde bilgisayar destekli zihin haritası tekniğinin kullanımı ve etkililiği. Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(18), 149–170. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1094835
Yıl 2023,
Sayı: 94, 247 - 262, 24.05.2023
Öz
Bu araştırmanın amacı Türkiye’de zihin haritalama ile ilgili yapılan tez ve makaleleri çeşitli açılardan incelemektir. Betimsel içerik analizinin yapıldığı bu çalışma, nitel araştırma yöntemi benimsenerek desenlenmiştir. Araştırma kapsamına giren çalışmalar ölçüt örnekleme ile belirlenmiştir. Analizler sonucunda alan dağılımında en çok çalışmanın fen ve teknoloji alanında yapıldığı görülmektedir. Araştırmalarda en çok kullanılan araştırma yöntemi, nicel; en çok kullanılan araştırma deseni, deneysel desen; en çok kullanılan örnekleme yöntemi, olasılık dışı örnekleme yöntemidir. Analizler sonucunda araştırmalarda en çok tercih edilen eğitim düzeyi/kademesi ortaokul kademesidir. Veri toplama aracı olarak en çok test tekniğinin kullanıldığı görülmüştür. İncelenen çalışmalarda en fazla elde edilen sonuç, “akademik başarıda artış”; en sık sunulan öneri ise “öğretmen ve öğretmen adaylarına zihin haritalama ile ilgili hizmet içi eğitim verilmesidir.” Yapılan çalışma sonucunda ulaşılan bulgular doğrultusunda geliştirilen önerilere yer verilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Zihin haritalama Yapılandırmacılık Nitel araştırma Betimsel içerik analizi Doküman Analizi
Kaynakça
- Akbaş, Y., & Toros, S. (2016). Sınıf öğretmenliği öğretmen adaylarının coğrafi bilgi kaynakları ve zihin haritalarındaki dünya imajları. Doğu Coğrafya Dergisi, 21(35). https://doi.org/10.17295/dcd.67092
- Akengin, H., & Ayaydın, Y. (2017). Mekânı algılama ve zihin haritalarının geliştirilmesi üzerine bir araştırma. Marmara Coğrafya Dergisi, 36, 48–56. https://dergipark.org.tr/tr/pub/marucog/issue/30253/329055
- Aktepe, V., & Gündüz, M. (2017). Sınıf öğretmenlerinin değer öğretimine yönelik zihin haritaları. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 427–446. https://doi.org/10.14686/buefad.279688
- Aydın, G. (2010). Zihin haritalama tekniğinin dinleneni anlamaya ve kalıcılığa etkisi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Billimler Dergisi, 14(2), 47–62. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunisosbil/issue/2826/38206
- Bayık, D. (2016). 6.Sınıf sosyal bilgiler dersinde işbirlikli öğrenme yöntemi destekli zihin haritası tekniğinin kullanılmasının öğrencilerin akademik başarılarına karşı ve derse karşı tutumlarına etkisi. (Tez No. 452041) [Yüksek lisans tezi, Fırat Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
- Buzlu, İ. E. (2019). Zihin haritalama tekniğinin ortaokul 6.sınıf öğrencilerinin okuma becerilerine ve okuma tutumlarına etkisi. (Tez No. 587488) [Yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
- Çalık, M., & Sözbilir, M. (2014). İçerik analizinin parametreleri. Egitim ve Bilim, 39(174), 33–38. https://doi.org/10.15390/EB.2014.3412
- Çepni, N. (2014). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş (7. baskı). Celepler.
- Çetin, B., İlhan, M., & Şahin, G. M. (2021). Eğitimde Araştırma Yöntemleri (1. baskı). Pegem Akademi.
- Gezek, A. (2020). Yabancı dil öğretiminde yeni bir teknik önerisi: zihinsel sınıflandırma tekniği. Rumelide Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 19, 29–47. https://doi.org/10.29000/rumelide.752071
- Güleç, D. (2019). Üslü sayılarda işlemler konusunun kavram haritası ve zihin haritaları ile öğretimi (Tez No. 561142) [Yüksek lisans tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
- Güneş, A. (2016). Din öğretiminde yapılandırmacı temelleri ve yeni bir öğretim materyali olarak zihin haritaları. İnsan Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(6), 1488–1500. https://doi.org/10.15869/itobiad.255726
- Gürdal, A., Bakioğlu, A., & Öztuna, A. (2005). Fen bilgisi eğitimi lisansüstü tezlerinin incelenmesi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 53–58. https://dergipark.org.tr/tr/pub/deubefd/issue/25433/268392
- Juodaitytė, A., & Kazlauskinė, A. (2008). Research methods applied in doctoral dissertations in education science (1995-2005): Theoretical and empirical analysis. Vocational Education: Research & Reality, 36–45. https://www.ceeol.com/search/article-detail?id=150062
- Karasar, N. (2011). Bilimsel araştırma yöntemi (22. baskı). Nobel.
- Kavak, R. (2016). Din kültürü ve ahlak bilgisi dersinde zihin haritası oluşturmanın öğrenci başarısına kalıcılığına ve öğrenmedeki duyuşsal özelliklerine etkisi (Tez No. 443019) [Doktora tezi, Fırat Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
- Köşker, N. (2019). Öğretmen adaylarının zihin/taslak haritalarına göre Türkiye’nin çevresindeki ülkeler. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 50, 324–358. https://doi.org/10.21764/maeuefd.430458
- Maltepe, S., & Gültekin, H. (2017). Zihin haritası tekniğinin ortaokul öğrencilerinin okuduğunu anlama ve yazma becerilerine etkisi. HAYEF: Journal of Education, 14(2), 70–92. https://dergipark.org.tr/tr/pub/iuhayefd/issue/35235/390722
- Michalko, M. (2001). Cracking Creativity: The Secrets of Creative Genius. California Ten Speed.
- Özdemir, A., Alaybeyoğlu, A., & Filiz, K. (2017). Dörtgenler konusunun zihin haritalama tekniği ile öğretimi. Bilim, Sanat ve Teknoloji Dergisi, 1(2), 45–51. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/495380
- Samsa, F. (2020). Türkiye’de yaratıcı drama ile ilgili yapılan lisansüstü tezlerin eğilimleri (Tez No. 630036) [Yüksek lisans tezi, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
- Selçuk, E. (2015). Müzik dersinde zihin haritalama tekniği kullanımının öğrenci başarısı ve tutumlarına etkisi (Tez No. 437054) [Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
- Şen, E. (2012). Zihin haritası tekniğinin güzel sanatlar ve spor liselerindeki keman derslerinde öğrencilerin bilişsel ve devinimsel becerilerinin geliştirilmesine etkisi (Tez No. 349931) [Doktora tezi, Marmara Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
- Senemoğlu, N. (2012). Gelişim, öğrenme ve öğretim, kuramdan uygulamaya. Pegem Akademi.
- Şeyihoğlu, A., Sever, R., & Özmen, F. (2018). Sosyal bilgiler ve coğrafya öğretmen adaylarının zihin haritalarında günümüz dünya sorunları. Marmara Coğrafya Dergisi, 21(36), 201–224. https://doi.org/10.14781/mcd.386035
- Şimşek, F., Berekecioğlu, Ü., & Hamzaoğlu, E. (2020). Zihin haritalama tekniğinin öğrencilerin akademik başarı ve fen tutumları üzerine etkisi: mayoz ve mitoz. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 1(14), 921–940. https://doi.org/10.17522/balikesirnef.682778
- Taş, İ. H. (2003). Zihinsel haritalama ve öğrencilerin zihin haritalarını geliştirme yolları. Marmara Üniversitesi Dergisi, 8, 2–19. https://dergipark.org.tr/tr/pub/marucog/issue/455/3648
- Taştan, G. F. (2017). Hukukta zihin haritalama. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, 30, 353–375. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/981730
- Temiz, N. C. (2020). Zihin haritası tekniği ile işlenen voleybol dersinin ortaokul 6.sınıf öğrencileri üzerindeki bilişsel ve psikomotor beceri gelişimine etkisi (Tez No. 635371) [Yüksek lisans tezi, Balıkesir Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
- Tuluk, G. (2020). Pedagojik formasyon programında matematik öğretmen adaylarının pedagojik alan bilgisine yönelik zihin haritaları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 28(3), 1541–1557. https://doi.org/10.24106/kefdergi.4096
- Türkyılmaz, H. (2017). Bir öğretim materyali olarak zihin haritalarının din kültürü ve ahlak bilgisi dersinde kullanımı. Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 45, 41–80. https://doi.org/10.21054/deuifd.400128
- Ünalır, E. (2019). Zihin haritalama yönteminin öğrencilerin mesleki İngilizce öğretiminde akademik başarısı ve motivasyonu üzerine etkisi (Tez No. 583080) [Yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
- Uysal, H., & Sidekli, S. (2020). İlkokul 4.sınıf öğrencilerinin zihin haritası yöntemi ile hikâye yazma becerilerinin geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 45(204), 1–22. https://doi.org/10.15390/EB.2020.8848
- Yeniceli, K. (2019). İlkokul 4.sınıf sosyal bilgiler dersinde zihin haritalama tekniği kullanımının öğrencilerin başarılarına ve tutumlarına etkisi (Tez No. 601370) [Yüksek lisans tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
- Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (12. baskı). Seçkin.
- Yılmaz, K., & Altınkurt, Y. (2012). An examination of articles published on preschool education in Turkey. Kuram ve Uygulamada Egitim Bilimleri, 12(SUPPL. 4), 3227–3241. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1003014.pdf
- Zeybek, G. (2020). Temel elektronik ve ölçme dersinde bilgisayar destekli zihin haritası tekniğinin kullanımı ve etkililiği. Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(18), 149–170. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1094835
Toplam 37 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 24 Mayıs 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Sayı: 94 |
Cited By
Türkiye’de Zihin Haritası Tekniğine İlişkin Yapılan Çalışmaların İncelenmesi
Türk Eğitim Bilimleri Dergisi
https://doi.org/10.37217/tebd.1279906
- Makale Dosyaları