Öz
Dijital çağda yediden yetmişe herkes tarafından yoğun olarak kullanılan İnternet, pek çok olumlu yönü ile birlikte bazı olumsuz durumları da beraberinde getirmiştir. Dijital sorunlar olarak adlandırabileceğimiz bu durumlardan biri netlessfobidir. Netlessfobi, bireylerin İnternetsiz ortamlarda kalmak istememe ve bu durumdan çok fazla rahatsızlık ve endişe duyması olarak tanımlanabilir. Ülkenin üretim gücü olan gençlerin İnterneti doğru ve güvenli kullanabilmesi bir başka deyişle problemli İnternet kullanımından uzak kalmaları hem kendi sağlıkları ve kişisel gelişimleri hem de ülkeler için önem arz etmektedir. Bu bağlamda onları korumak için atılması gereken ilk adım, mevcut durumu saptamaktır. Nitekim İnternetin olumsuz etkileri üzerine lise ve üniversite öğrencileri ile yapılan çalışmalar görece fazladır. Ancak onların rol modelleri olduğu düşünülen öğretmenler ile yapılan çalışmalar sınırlıdır. Buradan hareketle gerçekleştirilen bu araştırmada, öğretmenlerin netlessfobi durumlarının incelenmesi amaçlanmıştır. Nitel araştırma yöntemlerinden olgu bilim desenine dayalı olarak yürütülen araştırmaya farklı branşlardan (Fen Bilimleri, Matematik, İngilizce, Teknoloji Tasarım ve Bilişim Teknolojileri) 18 ortaokul öğretmeni katılmıştır. Araştırmanın verileri katılımcılarla gerçekleştirilen yarı yapılandırılmış görüşmeler ile toplanmış ve elde edilen veriler içerik analizi ile çözümlenmiştir. Katılımcıların günlük İnternet kullanımı orta düzeydedir. Katılımcılar İnternetin onlara sağladığı kolaylıklardan memnun olduklarını belirtmişlerdir. Katılımcılar, İnternetsiz ortamlarda çok da kötü hissetmediklerini dile getirseler de güncel kalamama, bilgiyi kaçırma gibi endişeler yaşadıklarını ifade etmişlerdir. Araştırmadan çıkan sonuçlar çerçevesinde güncel teknolojik rahatsızlıklar konusunda öğretmenleri bilgilendirme çalışmalarının yapılabileceği düşünülmektedir. İnternetin olumsuz etkileri ile ilgili farklı branşlardan, farklı okullarda çalışan öğretmenler ile çeşitli proje faaliyetleri düzenlenerek güncel araştırmaların yapılması faydalı olabilir.
Anahtar Kelimeler
Etik Beyan
Etik kurul adı: Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Etik kurul karar tarihi: 15.05.2023 Etik kurul belgesi sayı numarası: 358651
Kaynakça
- Akman, E., & Işık, M. (2018). Kamu Çalışanlarında İnternetsiz Kalma Korkusu (Netlessfobi): Isparta İlinde Bir Araştırma. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 6(14), 20-37. https://doi.org/10.33692/avrasyad.510600
- Altay, D., & Özerbaş, M. A. (2020). İlkokul öğrencilerinin problemli cep telefonu kullanimlarinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. TÜBAV Bilim Dergisi, 13(1), 68-84.
- Altınay Bor, H. (2018). Ergenlerde sosyal medyaya yönelik tutum, sosyal medya kullanımında gelişmeleri kaçırma korkusu ve sosyal kaygı arasındaki ilişkiler. Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
- Arı, F. (2022). İnternet Bağımlılığının Sonrası: Netlessfobi ve Sanallaşan Kimlik. Uluslararası Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 2 (1), 85-96
- Bacaksız, F. E., Tuna, R., & Alan, H. (2022). Nomophobia, netlessphobia, and fear of missing out in nursing students: A cross-sectional study in distance education, Nurse Education Today, 118, 105523. https://doi.org/10.1016/j.nedt.2022.105523.
- Baltacı, Ö., Akbulut, Ö. F., & Yılmaz, E. (2021). Problemli İnternet kullanımında güncel bir risk faktörü: Covıd-19 pandemisi. Humanistic Perspective, 3(1), 97-121. https://doi.org/10.47793/hp.872503
- Bilge, Y., Baydili, K., & Göktaş, S. (2020). Sosyal medya bağımlılığını yordamada anksiyete, stres ve günlük sosyal medya kullanımı: Meslek yüksekokulu örneği. Bağımlılık Dergisi, 21(3), 223-235.
- Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2020). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Pegem Akademi
- Ceyhan, A. A. (2011). Ergenlerin problemli İnternet kullanım düzeylerinin yordayıcıları, Çocuk Ergen Ruh Sağlığı Dergisi,18(2),85-94.
- Chi, X., Hong, X., & Chen, X. (2020). Profiles and sociodemographic correlates of İnternet addiction in early adolescents in Southern China. Addictive Behaviors, 106, 1–7. https://doi.org/10.1016/j.addbeh.2020.106385
- Çırak, Z. D., Yetiş, G., & Gürbüz, P. (2018). Üniversite öğrencilerinin İnternet kullanımlarının aile ilişkileri ve sorumlulukları yerine getirmelerindeki etkisi. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 6(2), 1–8.
- Çoşgun, V., & Çimen-Çoşgun, Ü. (2019). Bilişim Teknolojileri Öğretmen Adaylarının Problemli İnternet Kullanımlarının Zamana Göre Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(43), 104-124.
- Davis, R. A. (2001). A cognitive-behavioral model of pathological İnternet use (PIU). Computers in Human Behavior, 17(2), 187-195. https://doi.org/10.1016/S0747-5632(00)00041-8.
- Dikmen, M., & Tuncer, M. (2018). İnternet bağımlılığının aile ilişkilerine etkisi. Online Journal of Technology Addiction and Cyberbullying, 5(1), 34-52.
- Durkaya, F., & Lokumcu, G. (2022). Eğitim bilişim ağının kullanımına yönelik fen bilimleri öğretmenlerinin görüşlerinin incelenmesi (Tekirdağ/Çorlu örneği). Fen Bilimleri Öğretimi Dergisi, 10 (2), 466-485. https://doi.org/10.56423/fbod.1178022
- Gönenç, E. Ö. (2003). İnternet ve Türkiye'deki gelişimi. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi/ Istanbul University Faculty of Communication Journal, 16, 89-98.
- Güney, B. (2017). Dijital Bağımlılığın Dijital Kültüre Dönüşmesi: Netlessfobi. Yeni Medya Elektronik Dergisi, 1(2), 207-213.
- Kabataş, M. (2020). Ergenlerde bilişsel esneklik ve başarı amaç yönelimleri ilişkisinde problemli İnternet kullanımının aracı rolü. Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
- Karakoç. B. (2021). Olgu Bilim Araştırması. Şen, S ve Yıldırım, İ.(Ed.), Eğitimde Araştırma Yöntemleri (ss.263-280). Nobel Akademi Yayıncılık
- Kartal, Y. A., & Bulut, A. (2022). Ebelik Öğrencilerinin Dijital Bağımlılık ve Netlessfobi Düzeylerinin Farklı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Euroasia Journal of Mathematics, Engineering, Natural & Medical Sciences, 9(25), 60–70. https://doi.org/10.5281/zenodo.7474646
- Keleş, O., & Eroğlu, Y. (2022). Lise Öğrencilerinin Problemli Sosyal Medya Kullanımı Ve Bilişsel Çarpıtmaları Arasındaki İlişkinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenemesi. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (24), 297-310. https://doi.org/10.29029/busbed.1121479
- Mota, J., Ribeiro, J., Santos, M. P., & Gomes, H. (2006). Obesity, physical activity, computer use, and TV viewing in Portuguese adolescents. Pediatric Exercise Science, 18(1), 113–121. https://doi.org/10.1123/pes.18.1.113
- Önal, N. (2019). Metaphoric perceptions of high school students about nomophobia. International Journal of Research in Education and Science (IJRES), 5(2), 437-449.
- Önal, N., &Tanık Önal, N. (2020). Nomophobia: I Can Not Live without My Smartphone!. Croatian Journal of Education: Hrvatski časopis za odgoj i obrazovanje, 22(2), 487-513.
- Öztabak, M. Ü. (2018). Problemli İnternet Kullanımı Olan Ergenlerin İnternet Kullanımına İlişkin Duygu ve Görüşlerinin İncelenmesi. OPUS International Journal of Society Researches, 8(15), 1022-1055. https://doi.org/10.26466/opus.419667.
- Öztürk, U. C. (2015). Bağlantıda Kalmak Ya Da Kalmamak İşte Tüm Korku Bu: İnternetsiz Kalma Korkusu Ve Örgütsel Yansımaları. Journal Of International Social Research, 8(37). 629-638. https://doi.org/10.17719/jisr.20153710629.
- Sırakaya, M., & Seferoğlu, S. S. (2013). Öğretmen adaylarının problemli İnternet kullanımlarının incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(1), 356-368
- Şenyurt, Y. S., & Şahin, Ç. (2022). Covid-19 salgınında uzaktan eğitim sürecinde web 2.0 araçlarının kullanımı ile ilgili sınıf öğretmenlerinin görüşleri. Uluslararası Bilim ve Eğitim Dergisi, 5(1), 34-49. https://doi.org/10.47477/ubed.1082738
- Talan, T., & Batdı, V. (2022). Öğretmen adaylarının web 2.0 araçlarını eğitimde kullanma yeterliliklerine ilişkin görüşlerinin rasch ölçme modeli ve maxqda ile analizi. Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(21), 66-85. https://doi.org/10.55605/ejedus.1066101
- Tanır, G. (2021). Fiziksel Aktivitenin Teknoloji Çağı Hastalıkları Netlessfobi Ve Nomofobi İle İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
- Ünal, F., Özmen, C., & Er, H. (2013). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin İnternet kullanma durumları. Turkish Studies, 8(6), 741-752.
- Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (5. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Young, K., S. (1996). Internet addiction: symptoms, evaluation, and treatment. Innovations in Clinical Practice, 17, 19-31. https://doi.org/10.1136/sbmj.9910351.
- Young, K. S. (1998). Internet Addiction: The Emergence of a New Clinical Disorder. CyberPsychology & Behavior,1,237-244. http://dx.doi.org/10.1089/cpb.1998.1.237.
- Young, K. S. (2004). Internet Addiction: A New Clinical Phenomenon and Its Consequences. American Behavioral Scientist, 48(4), 402–415. https://doi.org/10.1177/0002764204270278.
Öz
The Internet, which is used extensively by everyone young and old alike in the digital age, has brought some negative consequences apart from many positive aspects. One of these consequences, which can also be called as digital problems, is netlessphobia. Netlessphobia can be defined as an individual's unwillingness to be in an environment without the internet and thus feeling too much discomfort and anxiety. It is important for young people, the producing power of a country, to use the Internet correctly and safely, in other words, to stay away from problematic internet use, both for their own health and personal development and for the country. In this context, the first step to be taken to protect them is to determine the current situation. As a matter of fact, there are relatively more studies on the negative effects of the internet conducted with high school and university students. However, studies conducted with teachers, who are considered to be students' role models, are limited. Based on this, this study seeks to examine the netlessphobia experienced by teachers. Eighteen secondary school teachers from different branches (Science, Mathematics, English, Technology Design, and Information Technologies) participated in the study, which is based on the phenomenological design, one of the qualitative research methods. The data of the study were collected through semi-structured interviews with the participants and the data were analyzed via content analysis. Participants' daily internet use was found to be at a moderate level. Participants stated that they were satisfied with the facilities provided by the internet. Although the participants stated that they did not feel too bad in environments without the internet, they also expressed concerns about not staying up to date and missing information. Within the framework of the results of the research, it is thought that informative studies can be carried out to inform teachers about current technological disorders. It may be useful to conduct current research on the negative effects of the internet by organizing various project activities with teachers from different branches and working in different schools.
Anahtar Kelimeler
Addiction Internet Netlessphobia Qualitative research Teacher
Kaynakça
- Akman, E., & Işık, M. (2018). Kamu Çalışanlarında İnternetsiz Kalma Korkusu (Netlessfobi): Isparta İlinde Bir Araştırma. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 6(14), 20-37. https://doi.org/10.33692/avrasyad.510600
- Altay, D., & Özerbaş, M. A. (2020). İlkokul öğrencilerinin problemli cep telefonu kullanimlarinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. TÜBAV Bilim Dergisi, 13(1), 68-84.
- Altınay Bor, H. (2018). Ergenlerde sosyal medyaya yönelik tutum, sosyal medya kullanımında gelişmeleri kaçırma korkusu ve sosyal kaygı arasındaki ilişkiler. Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
- Arı, F. (2022). İnternet Bağımlılığının Sonrası: Netlessfobi ve Sanallaşan Kimlik. Uluslararası Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 2 (1), 85-96
- Bacaksız, F. E., Tuna, R., & Alan, H. (2022). Nomophobia, netlessphobia, and fear of missing out in nursing students: A cross-sectional study in distance education, Nurse Education Today, 118, 105523. https://doi.org/10.1016/j.nedt.2022.105523.
- Baltacı, Ö., Akbulut, Ö. F., & Yılmaz, E. (2021). Problemli İnternet kullanımında güncel bir risk faktörü: Covıd-19 pandemisi. Humanistic Perspective, 3(1), 97-121. https://doi.org/10.47793/hp.872503
- Bilge, Y., Baydili, K., & Göktaş, S. (2020). Sosyal medya bağımlılığını yordamada anksiyete, stres ve günlük sosyal medya kullanımı: Meslek yüksekokulu örneği. Bağımlılık Dergisi, 21(3), 223-235.
- Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2020). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Pegem Akademi
- Ceyhan, A. A. (2011). Ergenlerin problemli İnternet kullanım düzeylerinin yordayıcıları, Çocuk Ergen Ruh Sağlığı Dergisi,18(2),85-94.
- Chi, X., Hong, X., & Chen, X. (2020). Profiles and sociodemographic correlates of İnternet addiction in early adolescents in Southern China. Addictive Behaviors, 106, 1–7. https://doi.org/10.1016/j.addbeh.2020.106385
- Çırak, Z. D., Yetiş, G., & Gürbüz, P. (2018). Üniversite öğrencilerinin İnternet kullanımlarının aile ilişkileri ve sorumlulukları yerine getirmelerindeki etkisi. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 6(2), 1–8.
- Çoşgun, V., & Çimen-Çoşgun, Ü. (2019). Bilişim Teknolojileri Öğretmen Adaylarının Problemli İnternet Kullanımlarının Zamana Göre Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(43), 104-124.
- Davis, R. A. (2001). A cognitive-behavioral model of pathological İnternet use (PIU). Computers in Human Behavior, 17(2), 187-195. https://doi.org/10.1016/S0747-5632(00)00041-8.
- Dikmen, M., & Tuncer, M. (2018). İnternet bağımlılığının aile ilişkilerine etkisi. Online Journal of Technology Addiction and Cyberbullying, 5(1), 34-52.
- Durkaya, F., & Lokumcu, G. (2022). Eğitim bilişim ağının kullanımına yönelik fen bilimleri öğretmenlerinin görüşlerinin incelenmesi (Tekirdağ/Çorlu örneği). Fen Bilimleri Öğretimi Dergisi, 10 (2), 466-485. https://doi.org/10.56423/fbod.1178022
- Gönenç, E. Ö. (2003). İnternet ve Türkiye'deki gelişimi. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi/ Istanbul University Faculty of Communication Journal, 16, 89-98.
- Güney, B. (2017). Dijital Bağımlılığın Dijital Kültüre Dönüşmesi: Netlessfobi. Yeni Medya Elektronik Dergisi, 1(2), 207-213.
- Kabataş, M. (2020). Ergenlerde bilişsel esneklik ve başarı amaç yönelimleri ilişkisinde problemli İnternet kullanımının aracı rolü. Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
- Karakoç. B. (2021). Olgu Bilim Araştırması. Şen, S ve Yıldırım, İ.(Ed.), Eğitimde Araştırma Yöntemleri (ss.263-280). Nobel Akademi Yayıncılık
- Kartal, Y. A., & Bulut, A. (2022). Ebelik Öğrencilerinin Dijital Bağımlılık ve Netlessfobi Düzeylerinin Farklı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Euroasia Journal of Mathematics, Engineering, Natural & Medical Sciences, 9(25), 60–70. https://doi.org/10.5281/zenodo.7474646
- Keleş, O., & Eroğlu, Y. (2022). Lise Öğrencilerinin Problemli Sosyal Medya Kullanımı Ve Bilişsel Çarpıtmaları Arasındaki İlişkinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenemesi. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (24), 297-310. https://doi.org/10.29029/busbed.1121479
- Mota, J., Ribeiro, J., Santos, M. P., & Gomes, H. (2006). Obesity, physical activity, computer use, and TV viewing in Portuguese adolescents. Pediatric Exercise Science, 18(1), 113–121. https://doi.org/10.1123/pes.18.1.113
- Önal, N. (2019). Metaphoric perceptions of high school students about nomophobia. International Journal of Research in Education and Science (IJRES), 5(2), 437-449.
- Önal, N., &Tanık Önal, N. (2020). Nomophobia: I Can Not Live without My Smartphone!. Croatian Journal of Education: Hrvatski časopis za odgoj i obrazovanje, 22(2), 487-513.
- Öztabak, M. Ü. (2018). Problemli İnternet Kullanımı Olan Ergenlerin İnternet Kullanımına İlişkin Duygu ve Görüşlerinin İncelenmesi. OPUS International Journal of Society Researches, 8(15), 1022-1055. https://doi.org/10.26466/opus.419667.
- Öztürk, U. C. (2015). Bağlantıda Kalmak Ya Da Kalmamak İşte Tüm Korku Bu: İnternetsiz Kalma Korkusu Ve Örgütsel Yansımaları. Journal Of International Social Research, 8(37). 629-638. https://doi.org/10.17719/jisr.20153710629.
- Sırakaya, M., & Seferoğlu, S. S. (2013). Öğretmen adaylarının problemli İnternet kullanımlarının incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(1), 356-368
- Şenyurt, Y. S., & Şahin, Ç. (2022). Covid-19 salgınında uzaktan eğitim sürecinde web 2.0 araçlarının kullanımı ile ilgili sınıf öğretmenlerinin görüşleri. Uluslararası Bilim ve Eğitim Dergisi, 5(1), 34-49. https://doi.org/10.47477/ubed.1082738
- Talan, T., & Batdı, V. (2022). Öğretmen adaylarının web 2.0 araçlarını eğitimde kullanma yeterliliklerine ilişkin görüşlerinin rasch ölçme modeli ve maxqda ile analizi. Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(21), 66-85. https://doi.org/10.55605/ejedus.1066101
- Tanır, G. (2021). Fiziksel Aktivitenin Teknoloji Çağı Hastalıkları Netlessfobi Ve Nomofobi İle İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
- Ünal, F., Özmen, C., & Er, H. (2013). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin İnternet kullanma durumları. Turkish Studies, 8(6), 741-752.
- Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (5. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Young, K., S. (1996). Internet addiction: symptoms, evaluation, and treatment. Innovations in Clinical Practice, 17, 19-31. https://doi.org/10.1136/sbmj.9910351.
- Young, K. S. (1998). Internet Addiction: The Emergence of a New Clinical Disorder. CyberPsychology & Behavior,1,237-244. http://dx.doi.org/10.1089/cpb.1998.1.237.
- Young, K. S. (2004). Internet Addiction: A New Clinical Phenomenon and Its Consequences. American Behavioral Scientist, 48(4), 402–415. https://doi.org/10.1177/0002764204270278.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Sosyal Medya Çalışmaları |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 27 Aralık 2023 |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Aralık 2023 |
| Gönderilme Tarihi | 26 Ekim 2023 |
| Kabul Tarihi | 1 Aralık 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Cilt: 3 Sayı: 2 |
