Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

ORHAN PAMUK’UN “VEBA GECELERİ” ROMANINDA ÜTOPYADAN DİSTOPYAYA

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: 1, 139 - 148, 31.01.2023
https://doi.org/10.20322/littera.1203787
Bu makale için 28 Nisan 2023 tarihinde bir düzeltme yayımlandı. https://dergipark.org.tr/tr/pub/littera/issue/77019/1289529

Öz

Ütopya, gerçekte var olmayan, geleceğe yönelik tasarlanan ideal toplum biçimi manasına gelir. Distopya, ise otoriter ve baskıcı yönetim biçimini ifade edilir. Ütopya olumlu özelliklere sahipken distopla olumsuz taraflarıyla ön plana çıkar. Distopyada baskı altındaki birey ve toplumların zor şartlardaki yaşamı akla gelir. Distopyalar adeta labirent mekânlardır. Orhan Pamuk’un Veba Geceleri başlıklı romanında 1901 yılında Osmanlı Devleti’ne ait Minger Adası’ndaki veba salgını ile yapılan mücadele ön planda yer alır. Veba hastalığı adada hızla yayılı. Sultan Abdülhamit, bu salgını durdurabilmesi için kimyager Bonkowski Paşa’yı görevlendirir. Bonkowski bu hastalığı çözemeden öldürülür. Romanda geçen İkinci Abdülhamit ve V. Murat gibi önemli isimler gerçek olup birçok karakter hayal ürünüdür. Romanın asıl izleği veba salgını olmakla birlikte aşk, siyaset, polisiye olaylar ve tarihi hadiselere de önemli ölçüde yer verilir. Minger Adası, romanın başlarında ütopik mekân olmasına veba salgınının görülmesi ve ilerlemesiyle beraber distopik bir mekâna dönüşür. Roman’ın başından sonuna kadar karantina zorlukları önemli yer tuttuğu görülür. Romanda Başkimyager Bonkowski Paşa ile Vali Sami Paşa arasındaki çekişmeler ile Osmanlı’nın sıkıntılı dönemi romanın diğer boyutlarını oluşturur. Vebanın yol açtığı huzursuzluk halkı karamsarlığa sürükler. Bu hastalığın bir tedavisinin olmaması da gerilimin artmasına sebep olur. Bu makalede amaç, Orhan Pamuk’un Veba Geceleri adlı romanında olayların merkezinde yer alan mekânı distopya bağlamında irdelemektir.

Teşekkür

TEŞEKKÜR EDERİM

Kaynakça

  • Bingöl, Ulaş ve Yılmaz, Enser (2021). “Tarihin Kurgusu Versus Kurgunun Tarihi: Veba Geceleri”. Turkish Studies - Language, 16 (3): 1811-1830.
  • Canbaz Yumuşak, Firdevs (2012). “Ütopya, Karşı-Ütopya ve Türk Edebiyatında Ütopya Geleneği”. Bilig, 61: 47-70.
  • Cengiz, Semran (2015). “Bilge Karasu’dan Distopik Bir Modernizm Eleştirisi: Gece”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8 (37): 49-54.
  • Doğramacıoğlu, Hüseyin (2010). “Türk Hikâyeciliğinin Prototipi Sayılabilecek Heft-Hân’da Mekân”. Bilig, 52: 33-46.
  • Doğramacıoğlu, Hüseyin (2011). “Edebî Eserde Tarihin Yeniden Yorumlanması Bağlamında Oflazoğlu Tragedyaları”. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 6 (2): 403-412.
  • Karabulut, Mustafa (2022). “Cahit Sıtkı Tarancı’nın Ütopik Mekân Arayışı: ‘Memleket İsterim’ Şiiri”. Edebiyatta Ütopya / Distopya. Ed. Hakan Sarı, Yusuf Koşar. İstanbul: Ihlamur Kitap, İdeal Kültür Yayıncılık.
  • Karabulut, Mustafa; Karasu, Ferhat (2022), “Orhan Pamuk’un Veba Geceleri Romanında Ölüm Kaygısı”. International Journal of Filologia. ISSN: 2667-7318, 5 (7): 17-26.
  • Kesova, Erke (2021). “Salgına Üstkurmaca Bakış: Veba Geceleri”. Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi. 37: 345-351.
  • Kuleli, Mesut (2021). “Feminist Okuma Ekseninin Yazın Çevirisine İzdüşümleri: Orhan Pamuk’un Veba Geceleri Örneği”. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi. Ö9: 284-306.
  • Nakıboğlu, Gülsün (2021). “Bir Salgın Romanı Olarak Orhan Pamuk’un Veba Geceleri”. ASOS Journal, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Y9 (117): 315-334.
  • Pamuk, Orhan (2021). Veba Geceleri. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Parıldar, Hülya (2020). “Tarihte Bulaşıcı Hastalık Salgınları”. Tepecik Eğit. ve Araştırma Hastanesi Dergisi, 30 (Ek sayı): 19-26.
  • Spısak, April (2012). “Dystopian Novel, Horn Book Magazine”. USA, May/June 2012, 88 (3).
  • Şen, Can (2017). Körlüğü Zedelemek: Necip Fazıl Kısakürek Tiyatrosu Üzerine Bir İnceleme. Ankara: Gece Kitaplığı Yayınları.
  • Şen, Can (2020). Edebiyat İncelemelerinde Psikanaliz Kullanımı, İstanbul: Divan Kitap Yayınları.
  • Taş, Fehime (2021). “Veba Geceleri’ne Eleştirel Bir Bakış”. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 24: 1295-1299.
  • Yaşar, Hüseyin (2012). “Seniha: Uçurumun Dibine Yuvarlanan Bir Genç Kız”. Turkish Studies, International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 7 (1): 2075-2085.
  • Yiğitbaş, Maksut (2019). “Üstkurgusal Düzlemde Anlatılar Serisi: Üç Anlatı”. Turkish Studies Language and Literature, 14 (3): 1625-1668.
Toplam 18 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Mustafa Karabulut 0000-0001-6259-0868

Yayımlanma Tarihi 31 Ocak 2023
Gönderilme Tarihi 13 Kasım 2022
Yayımlandığı Sayı Yıl 2023 Cilt: 9 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Karabulut, M. (2023). ORHAN PAMUK’UN “VEBA GECELERİ” ROMANINDA ÜTOPYADAN DİSTOPYAYA. Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature, 9(1), 139-148. https://doi.org/10.20322/littera.1203787
AMA Karabulut M. ORHAN PAMUK’UN “VEBA GECELERİ” ROMANINDA ÜTOPYADAN DİSTOPYAYA. Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature. Ocak 2023;9(1):139-148. doi:10.20322/littera.1203787
Chicago Karabulut, Mustafa. “ORHAN PAMUK’UN ‘VEBA GECELERİ’ ROMANINDA ÜTOPYADAN DİSTOPYAYA”. Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature 9, sy. 1 (Ocak 2023): 139-48. https://doi.org/10.20322/littera.1203787.
EndNote Karabulut M (01 Ocak 2023) ORHAN PAMUK’UN “VEBA GECELERİ” ROMANINDA ÜTOPYADAN DİSTOPYAYA. Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature 9 1 139–148.
IEEE M. Karabulut, “ORHAN PAMUK’UN ‘VEBA GECELERİ’ ROMANINDA ÜTOPYADAN DİSTOPYAYA”, Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature, c. 9, sy. 1, ss. 139–148, 2023, doi: 10.20322/littera.1203787.
ISNAD Karabulut, Mustafa. “ORHAN PAMUK’UN ‘VEBA GECELERİ’ ROMANINDA ÜTOPYADAN DİSTOPYAYA”. Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature 9/1 (Ocak 2023), 139-148. https://doi.org/10.20322/littera.1203787.
JAMA Karabulut M. ORHAN PAMUK’UN “VEBA GECELERİ” ROMANINDA ÜTOPYADAN DİSTOPYAYA. Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature. 2023;9:139–148.
MLA Karabulut, Mustafa. “ORHAN PAMUK’UN ‘VEBA GECELERİ’ ROMANINDA ÜTOPYADAN DİSTOPYAYA”. Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature, c. 9, sy. 1, 2023, ss. 139-48, doi:10.20322/littera.1203787.
Vancouver Karabulut M. ORHAN PAMUK’UN “VEBA GECELERİ” ROMANINDA ÜTOPYADAN DİSTOPYAYA. Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature. 2023;9(1):139-48.
Makaleler sisteme yüklenmeden önce intihal yazılımı aracılığıyla taranıp intihal raporu ile birlikte sisteme yüklenmelidir. Rapordaki benzerlik indeksinin %20'nin altında olması gerekmektedir.

İlgi, katkı ve desteğiniz için teşekkür eder, iyi çalışmalar dileriz.