Öz
The aim of this research is to determine the trends of articles and postgraduate theses published in Turkey related to reading motivation. The study, which was structured according to the qualitative research design, was carried out using the content analysis method. The website of the National Thesis Centre for Higher Education, journals indexed by SSCI, ULAKBIM and other databases published in Turkey were searched as part of the research. A total of 65 articles and postgraduate theses were reviewed, in which primary, secondary and high school students were sampled. The studies were analysed with the Reading Motivation Research Coding Form (RMRC) and the data obtained were analysed with the SPSS program. The results were tabulated using frequencies and percentages from descriptive statistical methods. According to the 11 titles in the form, it was determined that the most common type of study was a master’s thesis (44.62%), the most research was conducted in 2019 (23.08%), and the most research on the subject was conducted at Gazi University (14.71%). In addition, as a subject, the relationship level of reading motivation with reading elements and different variables and the effect of teaching methods/techniques on reading motivation were investigated; most of the studies were conducted with quantitative designs with a rate of 78.46%; primary school students are more preferred as a sample (55.38%); scales were the most preferred data collection tools (63.71%); the other results of the research are the intense preference of the quantitative data analyses with a rate of 90.7%. The most frequently repeated result in the studies was “The reading motivation of female students is higher than the reading motivation of male students”. It has been noted that studies that have examined the relationship between parental education level, grade level, pre-school education, having a library at home, frequency of reading books and motivation to read have found opposite results.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akaydın, Ş. & Çeçen, M.A. (2015). Okuma Becerisiyle İlgili Makaleler Üzerine Bir İçerik Analizi. Eğitim ve Bilim, 40(178), 183-198.
- Akkuş, Z. (2022). Akıcı Okuma Becerisi Üzerine Yapılan Çalışmalardaki Genel Eğilimler: Bir Tematik İçerik Analizi Çalışması. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ordu Üniversitesi.
- Aydın, B. (2020). Türkiye’de Eleştirel Okuma Konusunda Yapılmış Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (18), 76-87.
- Ayverdi, İ. (2010). Misalli Büyük Türkçe Sözlüğü. İstanbul: Kubbealtı.
- Bozkurt, B ve Uzun, N. (2015). Türkçenin Eğitimi-Öğretimine İlişkin Bir Alanyazını Değerlendirmesi: Uluslararası Bilimsel Toplantılarda Eğilimler/Yönelimler. Journal of Language Educationand Research, 1(2).
- Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. A., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
- Ceran, D., Aydın, M. ve Onarıcıoğlu, A. (2018). Okuma Eğitimi Üzerine Yapılan Tezlerde Eğitimler: Bir İçerik Analizi Çalışması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 2377-2392.
- Ceyhan, S. (2018). Etkileşimli Sesli Okumanın Öğrencilerin Okuduğunu Anlama, Okuma Motivasyonu ve Akıcı Okumalarına Etkisi. Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.
- Conradi, K., Jang, B. G., and McKenna, M. C. (2014). Motivation Terminology in Reading research: A Conceptual Review. Educational Psychol Review, 26(1), 127-164.
- Çalık, M., ve Sözbilir, M. (2014). İçerik Analizinin Parametreleri. Eğitim ve Bilim, 39(174).
- Dikmen, N. (2019). Çocukların Okuma Becerileri, Motivasyonu ve Tutumlarının Şiirsel Anlatıma Dayalı Eserlerle Geliştirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Bursa: Bursa Uludağ Üniversitesi.
- Doğan, V., Güneş, G. & Demir, M. K. (2022). Türkiye’de “Eleştirel Okuma” Konusunda Yapılan Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 10 (1), 216-235.
- Elbir, B. & Bağcı, C. (2013). Birinci ve İkinci Kademe Okuma Eğitimi Üzerine Yapılan Lisansüstü Çalışmaların Değerlendirilmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Türkçenin Eğitimi Öğretimi Özel Sayısı, 11, 229-247.
- Guthrie, J. T. (2011). Best Practices in Motivating Studentstoread. L. M. Morrow ve L. B.Gambrell (Edt.). Best Practices in Literacy Instruction (pp.177-198) (4.Baskı). NewYork: The Guilford Press.
- Guthrie, J. T., Klauda, S. L, and Morrison, D. A (2012). Motivation, Achievement, and Classroom Context Sforinformation Book Reading. In J. T Guthrie, A Wigfield, & S. L.
- Klauda (Eds.), Adolescents’ Engagement in Academicliteracy (pp.1-51).
- Güleryüz, H. (2003). Yaratıcı Çocuk Edebiyatı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
- Gündoğmuş, H. D. (2018). Okuduğunu Anlama ile İlgili Yapılan Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi. Turkish Studies (Elektronik), 13(3), 899-910.
- Güneş, F. (2013). Okuma ve Zihni Yönetme/ Reading and Managing of Mind. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(18), 1-15.
- Güzel, A. (2003). Eğitim Fakültelerinde Türkçe Öğretmenliği Bölümünün Kuruluşu ve Hedefleri. Türklük Bilimi Araştırmaları, (13).
- Güzel, Ü. (2020). Öğrencilerin Okuma Motivasyonları ile Okuma Tutum ve Alışkanlıkları Arasındaki İlişki. Yüksek Lisans Tezi. Elazığ: Fırat Üniversitesi.
- İleri, Z. (2011). Ekrandan Okumanın İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Okuduğunu Anlama ve Okuma Motivasyonu Düzeylerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Sakarya: Sakarya Üniversitesi.
- Kara, M. ve Demir, E. (2020). Okuma Becerisiyle İlgili Makalelerin İçerik Analizi. Türkçe Eğitimine Adanan Bir Ömür Dr. Asiye Duman’a Armağan (ss. 541-558), Ankara: Pegem akademi. Karadağ, R. (2014). Okuma İlgisi, Tutumları ve Alışkanlığı Konusunda Yapılmış Çalışmaların Lisansüstü Tezlere Dayalı Analizi: YÖK ve ProQuest Veri Tabanları Örneklemi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35 (Ocak 2014/I), 1-17.
- Karaman, F. (2010). İşletmelerde Motivasyon ve Verimlilik. İstanbul: Etap Yayınevi.
- Karatay, H. (2009). Okuma Stratejileri Bilişsel Farkındalık Ölçeği. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(2), 58-79.
- Kızgın, A. (2019). Okuma Motivasyonu ve Okuduğunu Anlama) Becerisinin Akademik Başarıya Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Niğde: Ömer Halis Demir Üniversitesi.
- Kurnaz, H. (2018). Bilgilendirici Metinlerde Okuduğunu Anlamayı Etkileyen Faktörler. Yüksek Lisans Tezi. Malatya: İnönü Üniversitesi.
- Kuşdemir, Y. (2014). Doğrudan Öğretim Modeli’nin İlkokul Dördüncü Sınıf Öğrencilerinin Okuduğunu Anlama Becerileri Üzerindeki Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.
- Maden, A. (2020). Akıcı Okuma ile İlgili Lisansüstü Tezlerin Araştırma Eğilimleri: Bir Betimsel Analiz Çalışması. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8(2), 543-558.
- MEB (2019). Türkçe Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 1,2,3,4,5,6,7, ve 8. Sınıflar). Ankara: MEB Yayınları.
- Özçakmak, H. (2017). Türkçe Eğitimi Lisansüstü Araştırmalarında Yeni Yönelimler (2011 2015), Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 6(3), 1607-1618.
- Özdemir, S. (2018). Okumaya İlişkin Lisansüstü Araştırmaların Eğilimleri. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 6(4), 1161-1178.
- Topal, Y., Ongun, A. ve Arıcı, B. (2022). Okuma Eğitimi ile İlgili Lisansüstü Tezlerin Eğilimleri: Bir İçerik Analizi. Türkiye Eğitim Dergisi, 7(2) , 459-471.
- Ryan, R. M., and Deci, E. L. (2000). Intrinsican Dextrinsicmotivation: Classic Definitions and Newdirections. Contemporary Educational Psychology, 25, 54-67.
- Uysal, P. K., Köse, S. ve Pehlivan, D. (2020). Türkiye’de “Eleştirel Okuma Eğitimi”ne İlişkin Araştırmalar: Betimsel İçerik Analizi. İ. Kalenderoğlu, & P. Kanık Uysal içinde, Türkçe Eğitimine Adanan Bir Ömür: Dr. Asiye Duman’a Armağan (s. 697-728). Pegem Akademi.
- Varışoğlu, B., Şahin, A. ve Göktaş, Y. (2013). Türkçe Eğitimi Araştırmalarında Eğilimler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 13(3), 1767-1781.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (8. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
- Yıldız, M. (2010). İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Okuduğunu Anlama, Okuma Motivasyonu ve Okuma Alışkanlığı Arasındaki İlişki. Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.
- Yıldız, M. (2013). İlköğretim 3, 4 ve 5. Sınıf Öğrencilerinin Okuma Motivasyonlarının İncelenmesi. Eğitim ve Bilim, 38(168), 260-271.
- Yıldız, M., Akyol, H. (2011). İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Okuduğunu Anlama, Okuma Motivasyonu ve Okuma Alışkanlıkları Arasındaki İlişki. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(3), 793-815.
- Yurtbakan, E. (2020). Etkileşimli Okuma: Bir İçerik Analizi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8(1), 135-156.
- Wang, J. H., &Guthire, T. J. (2004). Modelingth Effect of İntrinsic Motivation, Extrinsic Motivation, Amount of Reading, and Pastreading Achievement on Textcomprehension Between U.S. and Chinesestudents. Reading ResearchQuarterly, 39, 2, 162-186
Öz
Bu araştırmada okuma motivasyonuyla ilgili Türkiye’de yayımlanan makaleler ve lisansüstü tezlerin eğilimlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Nitel araştırma desenine göre yapılandırılan çalışma, içerik analizi yöntemi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında Yükseköğretim Ulusal Tez Merkezi internet adresi, Türkiye’de yayımlanan SSCI, ULAKBİM ve diğer veri tabanları tarafından dizinlenen dergiler taranmıştır. İlkokul, ortaokul ve lise öğrencilerinin örneklem olarak alındığı 65 makale ve lisansüstü tez incelenmiştir. Çalışmalar, Okuma Motivasyonu Araştırma Kodlama Formu (OMAKF) ile incelenerek elde edilen veriler SPSS programıyla analiz edilmiştir.Bulgular betimsel istatistik yöntemlerinden frekans ve yüzde kullanılarak tablolaştırılmıştır.Formda yer alan 11 başlığa göre yapılan araştırmada en çok çalışma türünün yüksek lisans tezinde olduğu (%44,62); en çok araştırmanın 2019 yılında yapıldığı (%23,08); konuyla ilgili en çok araştırmanın Gazi Üniversitesi bünyesinde yapıldığı (%14,71) tespit edilmiştir. Ayrıca konu olarak en çok okuma motivasyonunun okuma unsurları ve çeşitli değişkenlerle ilişki düzeyi, öğretim yöntem/tekniklerin okuma motivasyonuna etkisinin araştırıldığı; araştırmaların %78,46 oranla en çok nicel desenlerle yapıldığı; örneklem olarak ilkokul öğrencilerinin daha fazla tercih edildiği(%55,38); veri toplama araçlarından en çok ölçeklerin tercih edildiği (%63,71); nicel veri analizlerin %90,7 oranla yoğun kullanıldığı araştırmanın diğer sonuçlarıdır.Araştırmalarda en sık tekrar eden sonuç “Kız öğrencilerin okuma motivasyonlarının erkek öğrencilerin okuma motivasyonlarından daha yüksektir.” sonucu olmuştur.Ebeveyn eğitim düzeyi, sınıf düzeyi, okul öncesi eğitim, evde kitaplık olması, kitap okuma sıklığı ve okuma motivasyonu arasındaki ilişkiyi inceleyen araştırmalarda birbiriyle çelişen sonuçlara ulaşıldığı tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akaydın, Ş. & Çeçen, M.A. (2015). Okuma Becerisiyle İlgili Makaleler Üzerine Bir İçerik Analizi. Eğitim ve Bilim, 40(178), 183-198.
- Akkuş, Z. (2022). Akıcı Okuma Becerisi Üzerine Yapılan Çalışmalardaki Genel Eğilimler: Bir Tematik İçerik Analizi Çalışması. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ordu Üniversitesi.
- Aydın, B. (2020). Türkiye’de Eleştirel Okuma Konusunda Yapılmış Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (18), 76-87.
- Ayverdi, İ. (2010). Misalli Büyük Türkçe Sözlüğü. İstanbul: Kubbealtı.
- Bozkurt, B ve Uzun, N. (2015). Türkçenin Eğitimi-Öğretimine İlişkin Bir Alanyazını Değerlendirmesi: Uluslararası Bilimsel Toplantılarda Eğilimler/Yönelimler. Journal of Language Educationand Research, 1(2).
- Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. A., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
- Ceran, D., Aydın, M. ve Onarıcıoğlu, A. (2018). Okuma Eğitimi Üzerine Yapılan Tezlerde Eğitimler: Bir İçerik Analizi Çalışması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 2377-2392.
- Ceyhan, S. (2018). Etkileşimli Sesli Okumanın Öğrencilerin Okuduğunu Anlama, Okuma Motivasyonu ve Akıcı Okumalarına Etkisi. Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.
- Conradi, K., Jang, B. G., and McKenna, M. C. (2014). Motivation Terminology in Reading research: A Conceptual Review. Educational Psychol Review, 26(1), 127-164.
- Çalık, M., ve Sözbilir, M. (2014). İçerik Analizinin Parametreleri. Eğitim ve Bilim, 39(174).
- Dikmen, N. (2019). Çocukların Okuma Becerileri, Motivasyonu ve Tutumlarının Şiirsel Anlatıma Dayalı Eserlerle Geliştirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Bursa: Bursa Uludağ Üniversitesi.
- Doğan, V., Güneş, G. & Demir, M. K. (2022). Türkiye’de “Eleştirel Okuma” Konusunda Yapılan Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 10 (1), 216-235.
- Elbir, B. & Bağcı, C. (2013). Birinci ve İkinci Kademe Okuma Eğitimi Üzerine Yapılan Lisansüstü Çalışmaların Değerlendirilmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Türkçenin Eğitimi Öğretimi Özel Sayısı, 11, 229-247.
- Guthrie, J. T. (2011). Best Practices in Motivating Studentstoread. L. M. Morrow ve L. B.Gambrell (Edt.). Best Practices in Literacy Instruction (pp.177-198) (4.Baskı). NewYork: The Guilford Press.
- Guthrie, J. T., Klauda, S. L, and Morrison, D. A (2012). Motivation, Achievement, and Classroom Context Sforinformation Book Reading. In J. T Guthrie, A Wigfield, & S. L.
- Klauda (Eds.), Adolescents’ Engagement in Academicliteracy (pp.1-51).
- Güleryüz, H. (2003). Yaratıcı Çocuk Edebiyatı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
- Gündoğmuş, H. D. (2018). Okuduğunu Anlama ile İlgili Yapılan Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi. Turkish Studies (Elektronik), 13(3), 899-910.
- Güneş, F. (2013). Okuma ve Zihni Yönetme/ Reading and Managing of Mind. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(18), 1-15.
- Güzel, A. (2003). Eğitim Fakültelerinde Türkçe Öğretmenliği Bölümünün Kuruluşu ve Hedefleri. Türklük Bilimi Araştırmaları, (13).
- Güzel, Ü. (2020). Öğrencilerin Okuma Motivasyonları ile Okuma Tutum ve Alışkanlıkları Arasındaki İlişki. Yüksek Lisans Tezi. Elazığ: Fırat Üniversitesi.
- İleri, Z. (2011). Ekrandan Okumanın İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Okuduğunu Anlama ve Okuma Motivasyonu Düzeylerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Sakarya: Sakarya Üniversitesi.
- Kara, M. ve Demir, E. (2020). Okuma Becerisiyle İlgili Makalelerin İçerik Analizi. Türkçe Eğitimine Adanan Bir Ömür Dr. Asiye Duman’a Armağan (ss. 541-558), Ankara: Pegem akademi. Karadağ, R. (2014). Okuma İlgisi, Tutumları ve Alışkanlığı Konusunda Yapılmış Çalışmaların Lisansüstü Tezlere Dayalı Analizi: YÖK ve ProQuest Veri Tabanları Örneklemi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35 (Ocak 2014/I), 1-17.
- Karaman, F. (2010). İşletmelerde Motivasyon ve Verimlilik. İstanbul: Etap Yayınevi.
- Karatay, H. (2009). Okuma Stratejileri Bilişsel Farkındalık Ölçeği. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(2), 58-79.
- Kızgın, A. (2019). Okuma Motivasyonu ve Okuduğunu Anlama) Becerisinin Akademik Başarıya Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Niğde: Ömer Halis Demir Üniversitesi.
- Kurnaz, H. (2018). Bilgilendirici Metinlerde Okuduğunu Anlamayı Etkileyen Faktörler. Yüksek Lisans Tezi. Malatya: İnönü Üniversitesi.
- Kuşdemir, Y. (2014). Doğrudan Öğretim Modeli’nin İlkokul Dördüncü Sınıf Öğrencilerinin Okuduğunu Anlama Becerileri Üzerindeki Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.
- Maden, A. (2020). Akıcı Okuma ile İlgili Lisansüstü Tezlerin Araştırma Eğilimleri: Bir Betimsel Analiz Çalışması. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8(2), 543-558.
- MEB (2019). Türkçe Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 1,2,3,4,5,6,7, ve 8. Sınıflar). Ankara: MEB Yayınları.
- Özçakmak, H. (2017). Türkçe Eğitimi Lisansüstü Araştırmalarında Yeni Yönelimler (2011 2015), Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 6(3), 1607-1618.
- Özdemir, S. (2018). Okumaya İlişkin Lisansüstü Araştırmaların Eğilimleri. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 6(4), 1161-1178.
- Topal, Y., Ongun, A. ve Arıcı, B. (2022). Okuma Eğitimi ile İlgili Lisansüstü Tezlerin Eğilimleri: Bir İçerik Analizi. Türkiye Eğitim Dergisi, 7(2) , 459-471.
- Ryan, R. M., and Deci, E. L. (2000). Intrinsican Dextrinsicmotivation: Classic Definitions and Newdirections. Contemporary Educational Psychology, 25, 54-67.
- Uysal, P. K., Köse, S. ve Pehlivan, D. (2020). Türkiye’de “Eleştirel Okuma Eğitimi”ne İlişkin Araştırmalar: Betimsel İçerik Analizi. İ. Kalenderoğlu, & P. Kanık Uysal içinde, Türkçe Eğitimine Adanan Bir Ömür: Dr. Asiye Duman’a Armağan (s. 697-728). Pegem Akademi.
- Varışoğlu, B., Şahin, A. ve Göktaş, Y. (2013). Türkçe Eğitimi Araştırmalarında Eğilimler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 13(3), 1767-1781.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (8. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
- Yıldız, M. (2010). İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Okuduğunu Anlama, Okuma Motivasyonu ve Okuma Alışkanlığı Arasındaki İlişki. Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.
- Yıldız, M. (2013). İlköğretim 3, 4 ve 5. Sınıf Öğrencilerinin Okuma Motivasyonlarının İncelenmesi. Eğitim ve Bilim, 38(168), 260-271.
- Yıldız, M., Akyol, H. (2011). İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Okuduğunu Anlama, Okuma Motivasyonu ve Okuma Alışkanlıkları Arasındaki İlişki. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(3), 793-815.
- Yurtbakan, E. (2020). Etkileşimli Okuma: Bir İçerik Analizi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8(1), 135-156.
- Wang, J. H., &Guthire, T. J. (2004). Modelingth Effect of İntrinsic Motivation, Extrinsic Motivation, Amount of Reading, and Pastreading Achievement on Textcomprehension Between U.S. and Chinesestudents. Reading ResearchQuarterly, 39, 2, 162-186
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2023 |
| Gönderilme Tarihi | 8 Haziran 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Sayı: 11 |
Dergimiz
* Uluslararası Hakemli Dergidir (International Peer Reviewed Journal)
* Yılda 6 sayı yayımlanmaktadır (Published 6 times a year)
* Dergide, Türkçe ve İngilizce makaleler yayımlanmaktadır.
* Dergi açık erişimli bir dergidir.
* Bu web sitesi Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.