Al Farabi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi

Öz

Osmanlı devletinde Tanzimat ile başlayan yenileşme hareketleri her alanda olduğu gibi eğitim de kendini göstermiş ve modernleşme hareketleri yoğun bir şekilde yaşanmıştır Bu dönem içerisinde yaşanan modernizasyonu anlamanın en iyi yolu eğitimde yaşanan değişimleri incelemekten geçmektedir. Modernizasyonun önemli bir ayağını teşkil eden eğitimdeki değişim ve yapılanmalar merkezi teşkilat ile sınırlı kalmayıp taşra teşkilatında da kendini göstermiştir. Osmanlı eğitimini analiz edebilmenin en iyi yolu ise yetiştirdiği memurları incelemekten geçmektedir. Günümüzde biyografi denilen, Terceme-i hâl olarak bilinen, şahısların hayatlarını anlatan yazıların tarihi Roma, Sasani, Selçukluya kadar dayanmaktadır. Osmanlı devletinde memurlar için tutulan Sicil-i Ahval kayıtlarında memurlar ile ilgili eşsiz bilgiler bulunmaktadır.
Sicil-i Ahval Kayıtlarında Tercüman-ı Hal sahipleri ile ilgili isim, doğum yeri, baba adları mensup oldukları aile ya da Sülaleler, öğrenim durumları, yaptıkları görevler, liyakatleri, göreve başlamaları, maaşları, aldıkları cezalar, tayinler, mahkeme kayıtları, bağlı oldukları dini yapıları, gayrimüslim tebaaya sahiplerse etnik yapıları ile ilgili bilgiler vermektedir. Bu bilgiler araştırma yerimizin idari uygulamaları, ekonomik, sosyal ve kültürel yapıları hakkında fikir sahibi olmamıza yardımcı olmaktadır. Bu bilgiler ayrıca bize Osmanlı Eğitim Modernizasyonunda geçirdiği evrelere de ışık tutmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Sicil-i Ahval, Hekimhan İlçesi, Memur.