Amasya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi

Öz

AFİNA BARMANBAY. AZERBAYCAN ROMANTİK EDEBİYATINDA VATAN. ANKARA: BENGÜ, 2020.


Azerbaycan edebiyatında vatan konusu oldukça geniş, kapsamlı, renkli konulardan birisidir. İster Azerbaycan halk edebiyatı örneklerinde, ister klasik şairlerin, isterse de günümüzde çağdaş şair ve yazarların eserlerinde vatan konusu çeşitli açılardan ele alınmıştır. Örneğin, Fuzulî’nin
Edemem terk, Fuzfulî ser-i kûyun yârun,
Vatanımdır, vatanımdır, vatanımdır, vatanım.
beytinde dört kez tekrarlanan “Vatanımdır, vatanımdır, vatanımdır, vatanım” mısraındaki birinci vatan âlem-i ervah, elest bezmi, ikinci vatan anne rahmi, üçüncü vatan yaşadığımız dünya, dördüncü vatan ise öbür dünya – ahirettir.
20. yüzyılın başlarında Azerbaycan realist ve romantik şairleri de vatan konusunda bir birinden değerli eserler vermiş, vatanı konu eden şiir, hikâye, roman ve diğer türlerde eserler kaleme almışlardır.
Kafkas Üniversitesi Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Afina Barmanbay’ın “Azerbaycan Romantik Edebiyatında Vatan” monografisi bu konuda yazılmış titiz ve ciddi araştırmadır. Yazar, çalışmanın asıl amacının, Azerbaycan edebî fikir tarihinde vatan konusunu incelemek, vatan hakkında yazılmış edebî eserlerin özelliklerini açıklamak, bu eserlerin konu ve ideolojik yönden aşamalarını belirlemek, vatan şairlerinin sanatsal ilişkilerine ve eserlerinin evrensel statüsüne dikkat çekmek olduğunu belirtiyor. Monografide 20. yüzyıl Azerbaycan edebiyatının önemli isimleri Abbas Sehhet, Mehemmed Hâdi ve Abdulla Şâik’in eserlerinde vatan konusu ayrıntılı ve kapsamlı şekilde araştırmaya tabi tutulmuştur. Bu yazarların sanatı; dönemin sosyal, tarihî, kültürel, edebî manzarasını ve romantik edebiyatta vatan konusunun bütün özelliklerini yansıtmaktadır.
Kitap Ön Söz, Giriş, beş bölüm, sonuç ve kaynakçadan oluşmaktadır.